Farklı vermikompost uygulamalarının marulda (Lactuca sativa L. var. longifolia) verim ve kalite üzerine etkisi

Yıl 2023, , 122 - 135, 07.04.2023

Saniye Handan Korkmaz , İrfan Ersin Akıncı

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1162550

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma farklı vermikompost gübrelerinin marulda (Lactuca sativa L. var. longifolia cv. Paris Island) verim, bitkisel özellikler ve bazı kalite kriterleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada beş farklı ticari vermikompost gübresinin (Akme Solidem, Saltfarm, Nanonat, Ekosol, Vermisol) etkileri; sertifikalı organik gübre (MOG), standart gübreleme (NPK) ve gübre kullanılmayan kontrol (K) uygulaması ile karşılaştırılarak belirlenmiştir. Tüm uygulamaların; farklılıkları daha iyi ortaya koyabilmek amacıyla önerilen miktarlar, % 15 azı ve fazlası şeklinde 3 farklı dozuna yer verilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda tüm vermikompost uygulamaları baş ağırlığı, pazarlanabilir baş ağırlığı, pazarlanabilir yaprak sayısı, atılan yaprak sayısı, baş yüksekliği, baş çapı, kök boyu, kök yaş ağırlığı, klorofil miktarı, “L” “a”, “b” ve Kroma (matlık) özellikleri bakımından kontrol grupları ile karşılaştırılmış; vermikompost gübrelerin etkilerinin daha olumlu olduğu anlaşılmıştır. Tüm özellikler birlikte değerlendirildiğinde Akme Solidem ve Vermisol vermikompost gübreleri marul yetiştiriciliğinde diğer uygulamalardan daha başarılı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Vermikompost, marul, verim, klorofil, L-a-b kroma

Effect of different vermicompost applications on yield and quality of lettuce (Lactuca sativa L. var. longifolia)

Öz

This study was conducted to determine the effects of different vermicompost fertilizers on yield, plant characteristics and some quality criteria of lettuce (Lactuca sativa L. var. longifolia cv. Paris Island). In the study, the effects of five different commercial vermicompost (Akme Solidem, Saltfarm, Nanonat, Ecosol, Vermisol); certified organic fertilizer (MOG), fertilizer (NPK) and control application (C-without fertilizer). Three different doses the dose recommended, 15% less than the recommended and 15% more than the recommended, were applied. All vermicompost applications were found to be more effective in terms head weight, marketable head weight, leaf number, discarded leaf number, head height, head diameter, root lenght, root fresh weight, clorophyll content, “L” “a”, “b” ve Croma (except “L” and discarded leaf number) as compared to the control groups. When all of the features are evaluated together, Akme Solidem and Vermisol applications were found to be more successful than other applications.

Anahtar Kelimeler

Vermicompost, lettuce, yield, chlorophyll, L-a-b-Croma

Kaynakça

• Alaboz P, Işıldar AA, Müjdeci M, Şenol H 2017. Effects of different vermicompost and soil moisture levels on pepper (Capsicum annuum) grown and some soil properties. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 27(1): 30-36.
• Ali M, Griffiths AJ, Williams KP, Jones DL 2007. Evaluating the growth characteristics of lettuce in vermicompost and green waste compost. European Journal of Soil Biology, 43(1): 316-319.
• Arancon NQ, Pant A, Radovich T, Hue NV, Potter JK, Converse CE 2012. Seed germination and seedling growth of tomato and lettuce as affected by vermicompost water extracts (teas), Hortscience 47(12):1722–1728.
• Atalay Y 2007. Ekolojik tarımda farklı gübre uygulamaları ile yetiştirilen bazı sebze bitkilerinin mineral madde içeriklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, 57s.
• Ay Türkmen M 2016. Çevre odaklı üretim ve tarımsal girişimcilik bağlamında: vermikültür. Journal of Life Economics, 8: 1-18.
• Bellitürk K 2016. Sürdürülebilir tarımsal üretimde katı atık yönetimi için vermikompost teknolojisi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31(3): 1-5 (Özel Sayı).
• Büyükfiliz F 2016. Vermikompost gübrelemesinin ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisinin verim ve bazı kalite parametreleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, 51s
• Canova I, Durkovic J, Hladka D 2008. Stomatal and chlorophyll fluorescence characteristics in european beech cultivars during leaf development. Biologia Plantarum. 52 (3): 577-581
• Çıtak S, Sönmez S, Koçak F, Yaşin S 2011. Vermikompost ve ahır gübresi uygulamalarının ıspanak (Spinacia oleracea var. L.) bitkisinin gelişimi ve toprak verimliliği üzerine etkileri. Derim, 28(1):56-69.
• Demir H 2002. Organik ve geleneksel tarım yöntemleri ile yetiştirilen bazı sebzelerin kimi kalite kriterleri bakımından karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 159s
• Demirtaş EI, Özkan CF, Öktüren Asri F, Arı N 2012. Bazı organik ve kimyasal gübre uygulamalarının domateste verim ve kalite üzerine etkileri. Alatarım, 11 (2): 9-16.
• Dönmez F 1989. Değişik azotlu gübrelerin marul ve turfanda karpuzlarda verim ve kaliteye etkileri ve bu gübrelerin topraktan yıkanma durumları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 316s
• Eşiyok D, Bozokalfa MK, Uğur A 2004. Farklı hasat dönemleri ve azot uygulamalarının endivde (Cichorium endivia L.) verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 41 (2):1-8.
• Hepşen Türkay FS 2010. Fındık zurufu ve arıtma çamurunun solucanlar ile kompostlanması ve elde edilen vermikompostun sera ve tarla koşullarında toprakların biyolojik özelliklerinde meydana getirdiği etkilerin belirlenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı, 166s
• Hernandez Ol, Calderin A, Huelva R, Martinez-Balmori D, Guridi F, Aguiar NO, Olıvares FL, Canellas LP 2015. Humic substances from vermicompost enhance urban lettuce production. Agronomy for sustainable development, 35(1): 225–232.
• Jahan FN, Shahjalal ATM, Paul AK, Mehraj H, Uddin AJ 2014. Efficacy of vermicompost and conventional compost on growth and yield of cauliflower. Bangladesh Research Publications Journal, 10(1): 33-38
• Kara H 2013. Organik tarım ve çevre koruma açısından; solucan kültürü ve kompostunun değerlendirilmesi. TEMA Vakfı Ulusal Vermikültür Çalıştayı, 16 Nisan 2013, Ankara, Türkiye: 55-85.
• Kardüz Y, Tüzel Y, Öztekin GB 2015. Kapilar sistemde salata-marul yetiştiriciliğinde mikoriza uygulaması. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 52(2):151-159
• Kavak S, Bozokalfa MK, Uğur A, Yağmur B, Eşiyok D 2003. Farklı azot kaynaklarının baş salatada (Lactuca sativa var. capitata) verim, kalite ve mineral madde miktarı üzerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Der., 40(3): 33-4
• Köksal SB, Aksu G, Altay H 2017. Vermikompostun bazı toprak özellikleri ve pazı bitkisinde verim üzerine etkisi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg.: 5 (2): 123–128
• Köse MA 2015. Humus ve humik asit uygulamalarının marulda besin elementi alımı ve verim üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 50s
• Küçükyumuk Z, Gültekin M, Erdal İ 2014. Vermikompost ve mikorizanın biber bitkisinin gelişimi ile mineral beslenmesi üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (1):51-58
• Leon AP, Martin JP, Chiesa A 2012. Vermicompost application and growth patterns of lettuce (Lactuca sativa L.) Agricultura Tropica Et Subtropica, 45(3): 134-139
• Lopez Camelo AF, Gomez PA 2004. Comparison of color indexes for tomato ripening. Horticultura Brasileira, 22:534-537.
• Luján-Hidalgo MC, Gómez-Hernández DE, Villalobos-Maldonado JJ, Abud-Archila M, Montes-Molina JA, Enciso-Saenz S, Ruiz-Valdiviiezo VM, Gutiérrez-Miceli FA 2016. Effects of Vermicompost and vermiwash on of mexican pepperleaf (Piper auritum Kunth) plant, phenolic content, and anti-oxidant activity cultivated in phosphate rock potting media. Compost Science & Utilization, 25(2): 95-101
• Maltaş AŞ, Tavalı İE, Uz İ, Kaplan M, 2017. Kırmızı baş lahana (Brassica Oleracea var. capitata F. rubra) yetiştiriciliğinde vermikompost uygulaması. Mediterranean Agricultural Sciences, 30(2): 155-161.
• Mercan T 2005. Organik gübreleme yapılarak tarım ilacı kullanılmadan ve klasik yöntem uygulanarak üretilen domatesler ile bunlardan elde edilen bazı ürünlerin kalitelerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı, 115s
• Mordoğan N, Ceylan Ş, Çakıcı H, Yoldaş F 2001. Azotlu gübrelemenin marul bitkisindeki azot birikimine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 38 (1): 85-92.
• Najar IA, Khan AB, Haı A 2015. Effect of macrophyte vermicompost on growth and productivity of brinjal (Solanum melongena) under field conditions. Int J Recycl Org Waste Agriculture, 4:73–83.
• Narkhede SD, Attarde SB, Ingle ST 2011. Study on effect of chemical fertilizer and vermicompost on growth of chilli pepper plant (Capsıcum annum). J. of Applied Sciences in Enviromental Sanitation, 6(3): 327-332.
• Öktüren Asri F, Demirtaş EI, Özkan CF, Arı N 2011. Organik ve kimyasal gübre uygulamalarının hıyar bitkisinin verim, kalite ve mineral içeriklerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 24(2): 139-143.
• Özkan N, Dağlıoğlu M, Ünser E, Müftüoğlu NM 2016. Vermikompostun ıspanak (Spinacia oleracea L.) verimi ve bazı toprak özellikleri üzerine etkisi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg., 4 (1): 1-5.
• Pattnaik S, Reddy MV 2010. Nutrient status of vermicompost of urban green waste processed by three earthworm species-Eisenia fetida, Eudrilus eugeniae and Perionyx excavatus. Applied and Environmental Soil Science, (2010); 1-13
• Peyvast GH, Olfatı JA, Madenı S, Forghanı A 2008. Effect of vermicompost on the growth and yield of spinach (Spinacia oleracea L.). Journal of Food, Agriculture & Environment, 6(1):110-113
• Saday C 2013, Vermikültür üretimi, yaşanılan yasal zorluklar ve çözüm yolları ile üretim süreçleri ve gelişimi konusundaki deneyimlerinin aktarılması, TEMA Vakfı Ulusal Vermikültür Çalıştayı Bildiriler Kitabı, Editör: Koray Haktanır, 20-36, İstanbul
• Sağlam N, Doksöz S, Geboloğlu N, Şahin S, Yılmaz E 2015. Agrimol örtü ve sıvı solucan gübresinin farklı uygulama sayısı ve dozlarının kıvırcık yapraklı salatada verim, kalite ve bitki gelişimine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 8 (1): 59-61
• Schouten RE, Otma EC, Kooten OV, Tijskens LMM 1997. Keeping quality of cucumber fruits predicted by the biological age. Postharvest Biology and Technology, 12: 175-181.
• Sinha RK, Herat S, Valanı D, Chauhan K 2009. Vermiculture and sustainable agriculture. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences, 5, 1-55.
• Şimşek-Erşahin Y 2007. Vermikompost ürünlerinin eldesi ve tarımsal üretimde kullanım alternatifleri. Gaziosmanpasa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(2), 99-107.
• Taner S, Sade B 2005. Low temperature effect of cereal (A Review), Journal of Crop Research, 2: 19-28.
• Tavalı İE, Maltaş AŞ, Uz İ, Kaplan M 2013. Karnabaharın (Brassica oleracea var. botrytis) verim, kalite ve mineral beslenme durumu üzerine vermikompostun etkisi. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2): 115-120.
• Tavalı İE, Maltaş AŞ, Uz İ, Kaplan M 2014a. Vermikompostun beyaz baş lahananın (Brassica oleracea var. alba) verim, kalite ve mineral beslenme durumu üzerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 61-67.
• Tavalı İE, Uz İ, Orman Ş 2014b. Vermikompost ve tavuk gübresinin yazlık kabağın (Cucurbita pepo L. Cv. Sakız) verim ve kalitesi ile toprağın bazı kimyasal özellikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 119-124
• Tüzel Y, Öztekin GB, Duyar H, Eşiyok D, Gürbüz Kılıç Ö, Anaç D, Kayıkçıoğlu HH 2011. Organik salata-marul yetiştiriciliğinde agryl örtü ve bazı gübrelerin verim, kalite, yaprak besin madde içeriği ve toprak verimliliği özelliklerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 17: 190-203.
• Uğur A, Bozokalfa MK, Eşiyok D 2004. Farklı hasat dönemleri ve azot uygulamalarının endivde (Cichorium endivia l.) verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. Ege Üniv., Ziraat Fak. Derg., 41(2): 1-8.
• Yılmaz E, Özen N, Özen MÖ 2017. Farklı topraksız yetiştirme ortamlarında domatesin (Solanum lycopersicon cv. Sedef F1) fide verim ve kalitesindeki değişimin belirlenmesi, Mediterranean Agricultural Sciences, 30(2): 163-168.
• Young TE, Juvik JA, Sullivan JG 1993. Accumulation of the components of total solids in ripening fruits of tomato. Journal of the American Society for Horticultural Science, 112: 286-292.
• Zeren İ, Cantürk U, Yaşar MO 2017. Bazı peyzaj bitkilerinde klorofil miktarının değişimi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19 (2): 174-182.