Factors affecting individuals’ vegetable oil and animal fat consumption in Hatay province

Yıl 2023, , 658 - 666, 18.12.2023

Aybüke Kaya , Veysi Acıbuca , Merve Ateş

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1344092

Öz

The aim of this study was to reveal individuals’ vegetable oil and animal fat consumption habits and the factors that affect oil preference in Hatay province. The main material of the research consisted of a face-to-face survey with 412 consumers determined by simple random sampling. The data obtained in the study were evaluated using the SPSS package program and factor analysis was performed to determine the factors affecting individuals’ oil preference. Per capita vegetable oil consumption was calculated as 14.13 l year-1 and animal fat consumption was calculated as 2.52 kg year-1. It was determined that the primary preference of individuals was vegetable oil and animal fat consumption was limited. By the factor analysis, it was determined that the most important internal factor affecting the oil consumption of the individuals is quality and the external factor is the packaging of the product. The findings show that consumers in Hatay are conscious in their choice of cooking oil/fat. Firms in the sector should primarily care about the quality and packaging of the product rather than the effect of price and advertisements in product sales and marketing. Additionally, companies should implement new marketing strategies by taking into account consumer preferences. In order to increase animal fat consumption, it is necessary to increase the income level of consumers, to implement policies to reduce food inflation, and to implement sustainable incentives that will reduce input costs in livestock production.

Anahtar Kelimeler

Oil and fat, Consumption, Habits, Preference, Factor analysis

Hatay ilinde bireylerin bitkisel ve hayvansal yağ tüketimini etkileyen faktörler

Öz

Bu çalışmanın amacı, Hatay ilinde bireylerin bitkisel ve hayvansal yağ tüketim alışkanlıkları ve yağ tercihinde etkili olan faktörleri ortaya koymaktır. Araştırmanın ana materyalini, basit tesadüfi örnekleme yoluyla belirlenen 412 tüketiciyle yüz yüze yapılan anket çalışması oluşturmaktadır. Araştırmada veriler SPSS paket programı kullanılarak değerlendirilmiş olup bireylerin yağ tercihine etki eden faktörlerin belirlenmesi için faktör analizi yapılmıştır. Kişi başı bitkisel yağ tüketimi ortalama 14.13 l yıl-1, hayvansal yağ tüketimi ise 2.52 kg yıl-1 olarak hesaplanmıştır. Bireylerin öncelikli tercihinin bitkisel yağ olduğu, bitkisel yağa göre hayvansal yağ tüketiminin sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Faktör analizine göre bireylerin yağ tüketiminde etkili olan en önemli içsel faktörün kalite, dışsal faktörün ise ürünün ambalajı olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular Hatay ilindeki tüketicilerin yemeklik yağ tercihinde bilinçli olduğunu göstermektedir. Sektördeki firmalar ürün satış ve pazarlamasında fiyat ve reklamların etkisinden çok öncelikle ürünün kalitesini ve ambalajını önemsemelidir. Ayrıca firmalar tüketici tercihlerini dikkate alarak yeni pazarlama stratejileri gerçekleştirmelidir. Hayvansal yağ tüketiminin arttırılması için tüketicilerin gelir seviyesinin arttırılması, gıda enflasyonunun düşürülmesine yönelik politikaların uygulanması ve hayvancılıkta girdi maliyetlerini düşürecek sürdürülebilir teşviklerin uygulanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yağlar, Tüketim, Alışkanlıklar, Tercih, Faktör analizi

Etik Beyan

Bu çalışma için etik onay ve izin HMKÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan alınmıştır (Toplantı Tarihi: 07.12.2022, Toplantı Sayısı: 12, Karar No: 02).

Kaynakça

• Ağır, M., Boran, C., Özden, F., & Artukoğlu, M. (2018). Zeytinyağında tüketici tercihleri üzerine bir araştırma: İzmir ili Dikili ilçesi örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55 (4), 81-90. https://doi.org/10.20289/zfdergi.399277
• Anonymous (2019). Erişim linki: https://www.birhayalinpesinde.com/antakya-gezilecek-yerler (Erişim tarihi: 24.01.2023).
• Anonymous (2022). Hatay. Erişim linki: https://tr.wikipedia.org/wiki/Hatay (Erişim tarihi: 29.01.2023).
• Avcı, P., & Gül, M. (2021). Konya kent merkezinde tüketicilerin margarin tüketimi üzerine etki eden faktörlerin analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (3), 506-515. https://doi.org/10.37908/mkutbd.868186
• Başoğlu, F. (2017). Yemeklik yağ teknolojisi. Dora Yayınları, Bursa, Türkiye, 4.
• Bahşi, N., & Budak, D.B. (2014). Tüketicilerin gıda ürünlerini satın alma davranışı üzerine pazarlama iletişimi araçlarının etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1, 1349-1356.
• Demirtaş, B., Kaya, A., & Dağıstan, E. (2018). Consumers’ bread consumption habits and waste status: Hatay/Turkey example. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 6 (11), 1653-1661.
• Dinçerler, E.M. (2019). Ambalajda renk kullanımının tüketici satın alma davranışına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Pazarlama İletişimi Anabilim Dalı, İstanbul, 162 s.
• Erdoğan, N., & Çiçek, H. (2015). Hayvansal gıdaların tüketim yapısı ve tüketici tercihlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: üniversite personeli örneği. Kocatepe Veteriner Dergisi, 8 (1), 25-3, http://doi.org/10.5578/kvj.8764
• FAO (2020). Erişim linki: https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim Tarihi: 10.08.2023).
• Gündüz, O., & Esengün, K. (2010). A study on vegetable oil consumption of families: The case of Samsun province. Karamanoglu Mehmetbey University Social and Economics Research Journal, 12 (19), 67-72.
• İslamoğlu, A.H., & Alnıaçık, Ü. (2016). Research methods in social sciences. 5th Edition, Beta Publishing, İstanbul.
• Kadakoğlu, B., & Karlı, B. (2019). Türkiye’de yağlı tohum üretimi ve dış ticareti. Asos Journal, 7 (96), 324-341. http://doi.org/10.29228/ASOS.36731
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayıncılık, 7. Baskı, Ankara.
• Karakaş, G. (2020). Ayçiçek yağı tüketimine etki eden faktörlerin belirlenmesi; Çorum ili örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23 (5), 1301-1307.
• Karlı, B., Kadakoğlu, B., & Gül, M. (2018). Dünya ve Türkiye’de pamuk üretimi ve dış ticaret yapısı. V. International Multidisciplinary Congress of Eurasia, July 24-26, Barcelona, İspanya, pp. 129-136.
• Kolsarıcı, Ö., Kaya, M.D., Göksoy, A.T., Arıoğlu, H., Kulan, E.G., & Day, S. (2015). Yağlı tohum üretiminde yeni arayışlar. Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015, Ankara, 401-425.
• Kücükkömürler, S., & Uluksar, F.Ö. (2018). Türk mutfak kültüründe zeytinyağı kullanımı: Muğla örneği. Journal of Tourism And Gastronomy Studies, 6 (2),194-212.
• Özer, D., Unakıtan, G., & Abdikoğlu, D. İ. (2021). Tekirdağ ilinde tüketicilerin bitkisel yağ tercihlerinin belirlenmesi. Balkan & Near Eastern Journal of Social Sciences (BNEJSS), 7, 71-77.
• Polat, F. (2010). Yemeklik yağ sektöründe tüketici davranışlarını etkileyen faktörlerin analizi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 198 s.
• Şahin, K., Andiç, S., & Koç, Ş. (2001). Van ili kentsel alanda ailelerin otlu peynir ve süt ürünleri alım ve tüketim davranışları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (2), 67-73.
• Tapkı, N., Demirtaş, B., & Dağistan, E. (2020). Hatay kent merkezindeki tüketicilerin zeytinyağı satın alma tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7 (2), 331-341.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayıncılık, 5. Baskı, Ankara.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Yargı Yayınevi, 14. Baskı, Ankara.
• Yamane, T. (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri (Çeviri: Alptekin Esin, M.Akif Bakır, Celal Aydın, Esen Gürbüzsel). Literatür Yayınları, Birinci Basım, İstanbul.