Socio – economic comparison of IPARD supported and traditional beef cattle farms

Yıl 2025, Cilt: 30 Sayı: 2, 312 - 320, 21.08.2025

Murat Kahraman , Hasan Yılmaz

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1569231

Öz

In this research, it was aimed to compare the socio economic characteristics of the beef cattle farms that received IPARD (The Instrument for Pre-Accession Assistance in Rural Development) support and the traditional beef cattle farms that did not receive IPARD support within the scope of red meat producing agricultural enterprises in Central Anatolia Region. The data obtained from questionnaires conducted with 88 beef cattle farms from seven provinces in the region constituted the main material of the research. In the study, it was determined that the average age of the farmers was 47.1 years, farming experience was 25.6 years, farming experience was 17.9 years, and cattle assets were 216 heads. According to the logistic regression analysis, a statistically significant relationship was found between whether or not beef cattle farms benefit from IPARD support and the variables of getting animal insurance, farming experience and silage production. In order to ensure sustainable beef cattle farming and the effectiveness of IPARD program, IPARD project monitoring period should be increased, and farms with more professional experience and/or training in agriculture should be prioritised. In addition, as the average age of farmers is gradually increasing, policies should be developed to encourage young people into beef cattle farming.

Anahtar Kelimeler

Beef cattle farming , IPARD , Rural development , Socio – economic characteristics

IPARD desteği alan ve geleneksel besi sığırcılığı işletmelerinin sosyo – ekonomik karşılaştırması

Öz

Bu araştırmada İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve kırmızı et üreten tarımsal işletmelerin IPARD (Katılım Öncesi Kırsal Kalkınma Aracı) Programı kapsamında IPARD desteği alan besi sığırcılığı işletmeleri ve almayan geleneksel besi sığırcılığı işletmelerinin; sosyo ekonomik özelliklerini saptanması ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla bölgedeki 7 ilden 88 işletme ile gerçekleştirilen anketler sonucu elde edilen veriler, araştırmanın ana materyalini oluşturmuştur. Araştırmada ortalama olarak; besicilerin yaşlarının 47.1, çiftçilik deneyimlerinin 25.6 yıl, besicilik deneyimlerinin 17.9 yıl, hayvan varlıklarının 216 baş olduğu saptanmıştır. Yapılan lojistik regresyon analizine göre, besi sığırcılığı işletmelerinin IPARD desteğinden yararlanıp yararlanmamaları ile hayvan sigortası yaptırma durumu, çiftçilik deneyimi ve silaj üretimi değişkenleri arasında istatiksel yönden önemli ilişki bulunmuştur. Sürdürülebilir besiciliğin temini ve IPARD propramının etkinliği için; IPARD projesi izleme süresi artırılıp, mesleki deneyimi daha fazla olan ve/veya tarım konusunda eğitim alan işletmelere öncelik verilmelidir. Ayrıca çiftçi yaş ortalamasının giderek artması nedeniyle gençleri besiciliğe yönlendiren politikalar geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Besicilik , IPARD , Kırsal kalkınma , Sosyo – ekonomik özellikler

Kaynakça

• Anonymous (2014). Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı, Özel İhtisas Komisyon Raporu. Yayın No: 2873 ÖİK 723, 1-12.
• Anonymous (2023). Dünya Bankası, Agriculture, Forestry and Fishing Value Added (Current US Dollar) Retrieved from https://data.worldbank.org/indicator/NV.AGR.TOTL.CD?most_recent_value_desc=true by December 14, 2023.
• Aral, S., & Cevger, Y. (2000). Türkiye’de Cumhuriyet’ten Günümüze İzlenen Hayvancılık Politikaları. Türkiye 2000 Hayvancılık Kongresi, Mart 31-Nisan 02, Ankara, Türkiye, 46-56 s.
• Baker, F.H., & Raun, N.S. (1989). The role and contributions of animals in alternative agricultural systems. American Journal of Alternative Agriculture, 4 (3-4), 121-127.
• Bayaner, A. (1995). Konya ili buğday yetiştiren tarım işletmelerinin ekonomik analizi ve bu işletmelerde buğday üretiminde gübre kullanımının fonksiyonel olarak araştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 142 s, Ankara.
• Bayraç, H.N., & Çemrek, F. (2011). AB uyum sürecinde Türkiye’de hayvancılık sektörünün yapısal analizi ve geliştirmeye yönelik politikalar. 7. Ekonomik Yaklaşım Kongresi, 22-23 Aralık, Ankara, Türkiye, 1-20 s.
• Çelik, C. (2014). Kırşehir ili Merkez ilçede besi sığırcılığı yapan işletmelerin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, 78 s, Kayseri.
• Çolak, Z. (2023). Lojistik regresyon modeli ile finansal başarısızlık tahmini: Borsa İstanbul’da bir uygulama. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 7 (1), 184-202.
• Dağdemir, V. (2004). Bayburt ili kop ve burnaz dere havzalarinda arıcılık yapan işletmelerin genel durumu ve kooperatifleşmeye bakış açısı. Kooperatifçilik Dergisi, 146, 21-36.
• Eren, E., (2006). Kahramanmaraş ili Göksun ilçesinde sığır besiciliği yapan işletmelerin yapısı ve sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 77 s, Kahramanmaraş.
• Gezginç, Ö. (2018). Konya ili Kadınhanı ve Sarayönü ilçelerinde ithal ve yerli ırk hayvanlarla sığır besiciliği yapan işletmelerin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hayvancılık İşletme Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 72 s, Konya.
• Gündoğmuş, M.E. (1993). Ankara ili Çubuk ilçesi sığır besiciliği işletmelerinin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 199 s, Ankara.
• Işık, A. (2018). Amasya ili Suluova ilçesinde sığır besiciliğinin ekonomik ve fonksiyonel analizi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 86 s, Tokat.
• Kan, A. (2005). Konya ili Merkez ilçelerindeki sığır besiciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 160 s, Konya.
• Kan, A., & Direk, M. (2006). Konya ili merkez ilçelerindeki sığır besiciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (40), 43-52.
• Kumbasaroğlu, H. (2003). Erzurum Merkez ilçede tarım arazilerinde parçalanmanın nedenleri ve tarımsal gelire etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 71 s, Erzurum.
• Önder, H., & Cebeci, Z. (2002). Lojistik regresyonlarda değişken seçimi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (2), 105-114.
• Özbostancı, S. (2019). Katılım öncesi yardım aracı kırsal kalkınma (Ipard) programı kapsamında Çankırı ili hayvancılık yatırımlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı, 93 s, Ankara.
• Özkan, U., & Erkuş, A. (2003). Bayburt ilinde sığır besiciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (4), 467-472.
• Seki, İ., & Biler, T. (2016). Büyük baş hayvan işletmelerine yönelik SWOT analizi: Biga örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1), 51-59.
• Şerefoğlu, C. (2008). SAPARD - IPARD programlarının analiz edilmesi - besi işletmelerinin IPARD programındaki yeri üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, 148 s, Erzurum.
• Türkyılmaz, M.K. (2021). Effects of IPARD program on animal husbandry in Aydin. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 10 (2), 120-125.
• Yücel, S. (2007). Ankara ili tarım işletmelerinde sığır besiciliği üretim faaliyetinin teknik ve mali analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Ana Bilim Dalı, 46 s, Ankara.