Serada ve farklı ortamlarda yetiştirilen maviyemiş çeşitlerinin kalite parametrelerinin belirlenmesi

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 668 - 682

Barış Bülent Aşık , Saliha Dorak , Gülden Hazarhun

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1636687

Öz

Bu çalışmanın amacı, 10 farklı kuzey orijinli yüksek boylu maviyemiş çeşidinin 3 farklı yetiştirme ortamındaki verim ve kalite parametrelerini belirlemektir. Çalışmada Bluecrop, Bluegold, Bluejay, Chandler, Darrow, Duke, Jubilee, Patriot, Brigitta ve Elliott maviyemiş çeşitlerine ait 2 yaşındaki tüplü fidanlar serada ve saksıdaki farklı ortamlara dikilmiştir. Bitkilerin morfolojik ve pomolojik özelliklerinden verim, pH, suda çözünür kuru madde (SÇKM), titrasyon asitliği (%) ve bazı meyve parametreleri belirlenmiştir. Çalışmada ortalama bitki boyu 60,0 cm ile 161,3 cm arasında değişmiştir. Bitki başına verim miktarları yetiştirme ortamı özelliklerine bağlı olarak yetiştirme ortamı (GM-1) 1’de 115,6 g, GM-2’de 784,7 g olarak elde edilmiştir. En düşük meyve ağırlığı GM-1’de (0,68 g) ve en yüksek meyve ağırlığı GM-3’te (2,27 g) belirlenmiştir. Çalışma kapsamında meyve örneklerinin pH değerleri 2,55-3,29 arasında, suda çözünebilir katı madde oranı (SSC) yüzdeleri %7,0-12,5 arasında, titrasyon asitliği (TA) miktarı ise %0,97-1,69 arasında değişmiştir. Çalışmada elde edilen verim ve kalite parametreleri dikkate alındığında GM 2 olarak değerlendirilen organik ortamın en iyi sonuçları verdiği görülmüştür. Çeşitlere bağlı olarak ortaya çıkan farklılıklar çeşit özelliklerine göre değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Maviyemiş , Ortam , Verim , pH , SÇKM , Asitlik

Proje Numarası

FKA-2021-412

Determination of quality parameters of blueberies grown in different growing media under greenhouse

Öz

The aim of this study was to determine the yield and quality parameters of 10 different northern highbush blueberry varieties in 3 different growing media. In the study, 2-year-old potted plants of Bluegrop, Bluegold, Bluejay, Chandler, Darrow, Duke, Jubilee, Patriot, Brigitta and Elliott blueberry varieties were planted in different media under greenhouse in pots. Morphological and pomological characteristics of the plants were observed. Yield, pH, total soluble solids (TSS), titratable acidity (%) and some berry parameters were determined. In the study, the average plant height varied between 60.0 cm and 161.3 cm. The fruit yield per plant were obtained as 115,6 g in growing media-1 (GM-1) and 784,7 g in GM-2 depending on the growing media characteristics. The lowest berry weight (0.68 g) was determined in GM-1 and the highest berry weight (2.27) was determined in GM-3. Within the scope of the study, the pH values of the berry samples varied between 2.55 and 3.29, the total soluble solid (TTS%) varied between 7.0% (GM-3) and 12.5% (GM-2), and the titratable acidity (TA) varied between 0.97% (GM-3) and 1.69% (GM-1). Considering the yield and quality parameters obtained in the study, it was seen that the organic media evaluated as GM 2 gave the best results. The differences that emerged depending on the varieties were evaluated in relation to the variety characteristics.

Anahtar Kelimeler

Blueberry , Media , Yield , pH , TSS , Acidity

Etik Beyan

Bu çalışmada etik izin belgesine gerek yoktur

Destekleyen Kurum

Bursa Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi

Proje Numarası

FKA-2021-412

Teşekkür

Çalışmanın yürütülmesinde destekleri için Bursa Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi ve Perla Furit Anonim Şirketine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akbulut, M., Baykal, H., & Şavşatlı, Y. (2013). An investigation on phenological, pomological and agronomical properties of different blueberry cultivars (Vaccinium corymbosum L.) and selected caucasian whortleberry types (Vaccinium arctostaphylos L.) at ecological conditions in Sutluce Village of Rize. Reserach Journal of Agricultural Sciences (2), 49-54.
• Aliman, J., Michalak, I., Bušatlić, E., Aliman, L., Kulina, M., Radović, M., & Hasanbegović, J. (2020). Study of the physicochemical properties of highbush blueberry and wild bilberry fruit in central Bosnia. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 44 (2), 156-168. https://doi.org/10.3906/tar-1902-36
• Anonymous (2020). Maviyemiş Bahçe Tesisi Projesi Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi. TC Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, 55 s.
• Anonymous (2015). Meyve ve Sebze Analizleri. Milli Eğitim Bakanlığı Laboratuvar Hizmetleri, Ankara, 52 s.
• Arslaner, A., & Salık, M.A. (2020). Some Quality properties, mineral and heavy metal composition of wild fruit traditional marmalades. Turkish Journal of Agriculture Food Science and Technology, 8 (3), 678-687.
• Aslan, Y.N. (2019). Giresun ili Bulancak ilçesinde yetiştirilen bazı maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) çeşitlerinin pomolojik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi. T.C. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
• Ateş, S. (2011). Trabzon ili Hayrat ilçesinde organik olarak yetişmekte olan bazı maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) çeşitlerinin büyüme, gelişme ve verim özelliklerinin saptanması. TC Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Black, B.L., & Zimmerman, R.H. (2002). Industrial and municipal by-products as substrates for highbush blueberry production. Acta Horticulturae, 574, 267-272. https://doi.org/10.17660/actahortic.2002.574.40
• Çelik, H., Özgen, M., & Saraçoğlu, O. (2012). Organik ve standart olarak yetiştirilen bazı yüksek boylu maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) çeşitlerinin fitokimyasal içerikleri ile antioksidan kapasitelerinin karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 18 (3), 167-176. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1543447
• Cemeroğlu, B. (2007). Gıda Analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, Bizim Büro Basımevi.
• Cortés-Rojas, M.E., Mesa-Torres, P.A., Grijalba-Rativa, C.M., & Pérez-Trujillo, M.M. (2016). Yield and fruit quality of the blueberry cultivars Biloxi and Sharpblue in Guasca, Colombia. Agronomía Colombiana, 34 (1), 33-41.
• Çelik, H. (2003). Bazı yüksek çalı yabanmersini çeşitlerinin Rize’deki performanslarının saptanması üzerine araştırmalar. I. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Ekim 23-25, Ordu, Türkiye.
• Celik, H. (2008). Yield and berry characteristics of some northern highbush blueberries grown at different altitudes in Turkey. Acta Horticulturae, 838, 63-66. https://doi.org/10.17660/actahortic.2009.838.9
• Çelik, H. (2009). The performance of some northern highbush blueberry (Vaccinium corymbosum L.) varieties in North Easterm part of a Anatolia. Anadolu J. Agric. Science, 24 (3), 141-146.
• Çelik, H., & İslam, A. (2010). Bazı maviyemiş çeşitlerinin Doğu Karadeniz Bölgesinde organik olarak yetiştirilmesi. I. Türkiye IV. Organik Tarım sempozyumu, 28 Haziran-1 Temmuz, Erzurum, Türkiye.
• Celik, H., & Agaoglu, Y.S. (2013). Blueberry (in Turkish). In Y. S. Ağaoğlu & R. Gerçekcioğlu (Eds.), Small Fruits (Bölüm 6, ss. 245-377).
• Çelik, H. (2017). Blueberry culture in Turkey, today and in the future. Acta Hortic. 1180. ISHS 2017. Proc. XI International Vaccinium Symposium. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2017.1180.12
• Çelik, H. (2018). Yield and Berry Characteristics of Pot Grown Blueberries in Samsun. The 2nd International UNIDOKAP Black Sea Symposium on Biodiversity. 28-30 November 2018 - Ondokuz Mayıs University Samsun, Turkey. Proceeding Book: 304-309.
• Çelik, H., & Seydioğlu, Y. (2019). Saksıda yetişen yüksek boylu maviyemişlerin fenolojik safhaları ile bazı kalite özellikleri. Bahçe, 48 (Özel Sayı-1), 141-148.
• Çelik, H., & Acar., E. (2021). Determination of phenological stages and the change of yield potential according to harvest in blueberries grown in outdoors in pots and raised-beds. III. Balkan Agriculture Congress Proceedings Book: 803-819.
• Duan, Y., Tarafdar, A., Chaurasia, D., Singh, A., Bhargava, P. C., Yang, J., Li, Z., Ni, X., Tian, Y., Li, H., & Awasthi, M. K. (2022). Blueberry fruit valorization and valuable constituents: A review. International Journal of Food Microbiology, 381, 109890. https://doi.org/10.1016/j.ijfoodmicro.2022.109890
• Ehlenfeldt, M.K., Meredith, F.I., & Ballington, J.R. (1994). Unique Organic Acid Profile of Rabbiteye vs. Highbush Blueberries. HortScience, 29 (4), 321-323. https://doi.org/10.21273/HORTSCI.29.4.321
• Erenoğlu, B., Baş, M., Şarlar, G., & Akçay M.E. (2004). Bazı üzümsü meyvelerin (ahududu, böğürtlen, frenk üzümü, bektaşi üzümü, yabanmersini) Marmara bölgesine adaptasyonu. Ulusal Kivi Ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Ordu.
• Fisher G. (2012). Blueberries as ornamental edibles. GPN Magazine, February, pp: 22-27.
• Folmer, F., Basavaraju, U., Jaspars, M., Hold, G., El-Omar, E., Dicato, M., & Diederich, M. (2014). Anticancer effects of bioactive berry compounds.Phytochemistry Reviews, 13, 295-322.
• Gündüz, K., Serçe, S., & Hancock, J.F. (2015). Variation among highbush and rabbiteye cultivars of blueberry for fruit quality and phytochemical characteristics. Journal of Food Composition and Analysis, 38, 69-79. https://doi.org/10.1016/j.jfca.2014.09.007
• Howard, L.R., Clark, J.R., & Brownmiller, C. (2003). Antioxidant capacity and phenolic content in blueberries as affected by genotype and growing season. Journal of the Science of Food and Agriculture, 83 (12), 1238-1247. https://doi.org/10.1002/jsfa.1532
• Hwang, H., Kim, Y., & Shin, Y. (2020). Assessment of physicochemical quality, antioxidant content and activity, and ınhibition of cholinesterase between unripe and ripe blueberry fruit. Foods, 9 (6), 690. https://doi:10.3390/foods9060690
• İslam, A., Aslan, Y.N., & Çakmak, S. (2019, Eylül 5-7). Gı̇resun ilı̇ bulancak ilcesı̇nde yetı̇ştı̇rı̇len bazı mavı̇yemı̇ş ceşı̇tlerı̇nı̇n pomolojı̇k ve morfolojı̇k özellı̇klerı̇. VI. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Samsun.
• Jiao, X., Wang, Y., Lin, Y., Lang, Y., Li, E., Zhang, X., & Li, B. (2019). Blueberry polyphenols extract as a potential prebiotic with anti-obesity effects on C57BL/6 J mice by modulating the gut microbiota. The Journal of Nutritional Biochemistry, 64, 88-100.
• Kalt, W., Blumberg, J.B., McDonald, J.E., Vinqvist-Tymchuk, M.R., Fillmore, S.A., Graf, B.A., & Milbury, P.E. (2007). Identification of anthocyanins in the liver, eye, and brain of blueberry-fed pigs. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 56 (3), 705-712.
• Kalt, W., Cassidy, A., Howard, L. R., Krikorian, R., Stull, A.J., Tremblay, F., & Zamora-Ros, R. (2020). Recent research on the health benefits of blueberries and their anthocyanins. Advances in Nutrition, 11 (2), 224-236.
• Karimizarchi, M., Aminuddin, H., Khanif, M.Y., & Radziah, O. (2016). Effect of elemental sulphur timing and application rates on soil P release and concentration in maize. Pertanika J. Trop. Agric. Sci, 39 (2), 235-248.
• Kingston, P.H., Scagel, C.F., Bryla, D.R., & Strik, B. (2017). Suitability of sphagnum moss, coir, and douglas fir bark as soilless substrates for container production of highbush blueberry. HortScience, 52 (12), 1692-1699. https://doi.org/10.21273/hortsci12374-17
• Krewer, G., Ruter, J., NeSmith, S., Clark, J., Otts, T., Scarborough, S., & Mullinix, B. (2002). Performance of lowcost organic materials as blueberry substrates and soil amendments. Acta Horticulturae, 574, 273 -279. https://doi.org/10.17660/actahortic.2002.574.41
• Kuntz, S., Kunz, C., & Rudloff, S. (2017). Inhibition of pancreatic cancer cell migration by plasma anthocyanins isolated from healthy volunteers receiving an anthocyanin-rich berry juice. European Journal of Nutrition, 56, 203-214.
• Mejia, L., Darnell, R., & Williamson, J. (2016). Use of pine bark in soil management of southern highbush blueberries. 11. Int. Vaccinium Symp., Abstract Book, 65p.
• Milivojević, J., Radivojević, D., Ruml, M., Dimitrijević, M., & Maksimović, J.D. (2016). Does microclimate under grey hail protection net affect biological and nutritional properties of ‘Duke’highbush blueberry (Vaccinium corymbosum L.). Fruits, 71 (3), 161-170.
• Nicolas, B.H.Z., Gutierrez, M.G.A., Bautista, P.B., Juarez, N.A., Löpez, A.V. & Dominguez, V.J.M. (2016). Physical and chemical characterization of pine bark for the production of blueberry (Vaccinium corymbosum L.) in containers. 11. International Vaccinium Symp., Abstract Book.
• Ochmian, I., Grajkowski, J., & Skupień, K. (2010). Effect of substrate type on the field performance and chemical composition of highbush blueberry cv. Patriot. Agricultural and Food Science, 19, 69-80.
• Paprstein, F., Ludvikova, J., & Sedlak, J. (2009). Evaluation of a germplasm collection of highbush blueberry (Vaccinıum corymbosum L.) ın the Czech Republic. Acta Horticulturae, 810, 97-102. https://doi.org/10.17660/actahortic.2009.810.9
• Pepe, A.V., Yıldırım, F., Yıldırım, A., & Çelik, C. (2023). Determination of fruit quality and antioxidant properties of some blueberry (Vaccinium corymbosum L.) cultivars cultivated in soilless culture. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 28 (3), 513-521. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1280524
• Pertuzatti, P.B., Barcia, M.T., Rebello, L.P.G., Gómez-Alonso, S., Duarte, R.M.T., Duarte, M.C.T., & Hermosín-Gutiérrez, I. (2016). Antimicrobial activity and differentiation of anthocyanin profiles of rabbiteye and highbush blueberries using HPLC–DAD–ESI-MSn and multivariate analysis. Journal of Functional Foods, 26, 506-516.
• Saftner, R., Polashock, J., Ehlenfeldt, M., & Vinyard, B. (2008). Instrumental and sensory quality characteristics of blueberry fruit from twelve cultivars. Postharvest Biology and Technology, 49 (1), 19-26. https://doi.org/10.1016/j.postharvbio.2008.01.008
• Serçe, S., & Özgen, M. (2015). Turkish soft fruit production. Chron. Hortic., 55 (3), 16-20.
• Stajcic, S., Tepic, A., Djilas, S., Sumic, Z., Canadanovic-Brunet, J., Cetkovic, G., Vulic, J., & Tumbas, V. (2012). Chemical composition and antioxidant activity of berry fruits. Acta Periodica Technologica, 43, 93-105. https://doi.org/10.2298/apt1243093s
• Starast, M., Paal, T., Vool, E., Karp, K., Albert, T., & Moor, U. (2009). The productivity of some blueberry cultivars under Estonian conditions. Acta Horticulture, 810, 103-108. https://doi.org/10.17660/actahortic.2009.810.10
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023). İstatistik veri portalı. Erişim tarihi: 25 Mart 2023, https://data.tuik.gov.tr/
• Ünal, N., Okatan, V., & Kalkan, P. (2023). Phenological developmental stages and fruit quality properties of different blueberry cultivars grown under soilless conditions. In Proceedings of the V. Balkan Agriculture Congress (ss. 458-466).
• Wang, Y., Wang, B., Chen, Z., Wang, Y., & Wang, X. (2017). Using different solid medium for blueberry soilless growth. Advances in Engineering Research, 120, 2109-2112.
• Yörük, G. (2019). Uludağ’da yetiştirilen bazı yaban mersini çeşitlerinin fenolik bileşiklerinin ve antioksidant kapasitelerinin araştırılması. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.