Determination of adult population development and infestation rate of codling moth [Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)] in walnut orchards of Meram (Konya) district

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 769 - 782

Fatma Işık , Levent Ünlü

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1686801

Öz

This study was carried out in walnut orchards located in Meram (Konya) district in 2018-2019 in order to determine the adult population development and infestation rate of Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)]. In the study, delta type pheromone traps were used to determine the population development of the pest. Traps were checked weekly and the number of adult individuals was recorded. In order to determine the infestation rate in walnut fruits, a total of 100 fruits, five from four sides of five selected trees in the orchards, were checked and the infestation rate was calculated. As a result of the study, the first adult emerged continued until the first half of May. The pest formed two peaks (June and August) in Kayadibi and İkipınar locations in 2018-2019 and three peaks (June, July and August) in Yeşildere location. Adults remained active for approximately 4.5 months and were seen until mid-September. The average infestation rate determined in walnut orchards in 2018-2019 was 15.3% and 6.3% in Kayadibi, 11.3% and 9.6% in Yeşildere, 4.3% and 5.3% in İkipınar, respectively. It is recommended that producers use pheromone traps and hang the traps on walnut trees by the first week of May at the latest for early warning and early control against the codling moth, which is harmful to walnuts grown in the Meram. Excessive insecticide use can be prevented with timely interventions by monitoring the pest population.

Anahtar Kelimeler

Infestation rate , Walnut , Codling moth , Pheromone traps , Population development

Meram (Konya) ilçesi ceviz bahçelerinde elma içkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun ergin popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, Meram (Konya) ilçesindeki ceviz bahçelerinde, Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)]’nın ergin popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi amacıyla 2018-2019 yıllarında yürütülmüştür. Popülasyon gelişimini belirlemek için delta tipi feromon tuzakları kullanılmıştır. Tuzaklar haftada bir kez kontrol edilip ergin bireyler kaydedilmiştir. Ceviz meyvelerindeki bulaşıklık oranını tespit etmek için, bahçede rastgele seçilen beş ağacın dört tarafından beşer adet olmak üzere toplamda 100 adet meyve kontrol edilerek bulaşıklık oranı hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, ilk erginler mayıs ayının ilk haftası çıkış yapmışlardır. Zararlı 2018-2019 yıllarında Kayadibi ve İkipınar’da iki kez (Haziran ve Ağustos), Yeşildere’de ise üç kez (Haziran, Temmuz ve Ağustos) tepe noktası oluşturmuştur. Erginler yaklaşık 4.5 ay süre ile aktif kalarak eylül ayı ortalarına kadar görülmüştür. Ceviz bahçelerinde 2018-2019 yıllarında tespit edilen ortalama bulaşıklık oranı sırasıyla Kayadibi’nde %15.3 ve %6.3, Yeşildere’de %11.3 ve %9.6, İkipınar’da %4.3 ve %5.3 oranında belirlenmiştir. Elma içkurdunun Meram’da yetiştirilen cevizlerde zararlı olduğu, erken uyarı ve erken mücadele için üreticilerin feromon tuzakları kullanmaları ve en geç Mayıs ayının ilk haftası tuzakları ceviz ağaçlarına asmaları tavsiye edilmektedir. Zararlının popülasyon takibi yapılarak zamanında müdahalelerle fazla insektisit kullanımının önüne geçilebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Bulaşıklık oranı , Ceviz , Elma içkurdu , Feromon , Popülasyon gelişimi

Kaynakça

• Akça, Y. (2012). Ceviz Yetiştiriciliği. Anıt Matbaası, Ankara. 328s.
• Akgül, N. (2020). Ceylanpınar (Şanlıurfa) ilçesi elma bahçelerinde elma içkurdu [Cydia pomonella (Linaeus, 1758) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun ergin popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Entomoloji Anabilim Dalı, 45 s, Şanlıurfa.
• Amaral J.S., Casal S., Pereira J.A., Seabra R.M., & Oliveira B.P.P. (2003). Determination of sterol and fatty acid compositions, oxidative stability, and nutritional value of six walnut (Juglans regia L.) cultivars grown in Portugal. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51 (26), 7698-7702.
• Anonymous (1991). Integrated Pest Management for Apples and Pears. University of California, Publication 3340, 214s.
• Anonymous (1995). Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt: 3. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara. 445 s.
• Anonymous (2008). Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt: 4, Ed: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 147 s.
• Anonymous (2011). Elma Entegre Mücadele Teknik Talimatı, Ed: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Ankara, 21s.
• Anonymous (2017). FAO Country Indicators. Food and Agriculture Organization of the United Nations, http://www.fao.org/faostat/#data [Ziyaret Tarihi: 21.11.2019]
• Arn, H., Schwarz, C., Limacher, H., & Mani, E. (1974). Sex attractant inhibitors of the codling moth Laspeyresia pomonella L. Experientia, 30 (10), 1142-1144.
• Aydın, K., & Ünlü, L. (2019). Ağaçören (Aksaray) ilçesinde ceviz alanlarında elma içkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]'nun popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 23s.
• Aydoğan, D., & Ünlü, L. (2019). Determination of population development and ınfestation rates of codling moth [Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)] in apple orchards in Konya Province. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 33 (1), 45-51.
• Bayraktar, S.Y. (2015). Karaman ilinde elma bahçelerinde elma içkurdu ile kimyasal mücadelede mücadele zamanının belirlenmesine yönelik çalışmalar. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 35 s.
• Bodenheimer, F.S. (1958). Türkiye’de ziraate ve ağaçlara zararlı olan böcekler ve bunlarla savaş hakkında bir etüt. Ankara. 347 s.
• Croft, B.A. (1982). In Introduction to Pest Management. (Ed. By R. L. Metcalf and W. H. Luckmann. John Wiley & Sons). Apple Pest Management, pp. 465-498.
• Çelik, H., & Ünlü, L. (2017). Beyşehir (Konya) ilçesi elma bahçelerinde elma içkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)]’nun ergin popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranlarının belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21 (3), 266-278.
• Dilber, K. (2018). Fırat vadisinde cevizde zararlı elma içkurdu (Cydia pomonella L.) (Lepidoptera:Tortricidae)'nun zarar durumu ve yaygınlığının belirlemesi. Yüksek Lisans T ezi Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 24s.
• Dindar, İ., & Ecevit, O. (1996). Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)’nin cevizdeki biyolojisi ve zararı üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi, 24-28 Eylül 1996, Ankara, 692-699.
• Dindar, İ. (1995). Cydia pomonella (L.) ( Lep.: Tortricidae)’nın cevizdeki biyoekolojisi ve zararı üzerinde araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniv. Fen Bil. Enst. 52 s.
• FAO (2024). https://www.fao.org/faostat/en/#data/QV (Erişim tarihi: 06.08.2025).
• Gilik, A. (2019). Mersin ili ceviz bahçelerinde elma içkurdu, Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae)’nun yayılışı, popülasyon yoğunluğu ve zarar oranının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 69 s.
• Kaplan, E., & Bayram, Y. (2019). Bingöl ili elma bahçelerinde elma içkurdu [(Cydia pomonella) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun popülasyon gelişimi ve kısa biyolojisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (2), 123-128.
• Kaplan, M. (2020). Malatya ili elma ağaçlarında zararlı ve yararlı türlerin belirlenmesi ve önemli bazı zararlıların doğada görülme zamanı. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10 (4), 2341-2352.
• Kaplan, M. (2023). Malatya ili elma bahçelerinde zararlı elma içkurdu [Cydia pomonella L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun yayılışı, populasyon değişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi. Erwerbs, 65 (5), 1285-1290.
• Kuyulu, A., & Genç, H. (2018). Çanakkale ili meyve alanlarında elma içkurdu Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun yayılışı üzerine bir araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniv. Dergisi, 6 (özel sayı), 85-91.
• Mamay, M., & Yanık, E. (2013). Şanlıurfa’da elma bahçelerinde elma içkurdu [Cydia pomonella L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun popülasyon gelişimi ve farklı metotlar kullanılarak bulaşıklık oranının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 19, 113-120.
• Öncüer, C. (2004). Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçları. Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları, No: 19, 424s. Aydın.
• Özpınar, A., Şahin, A.K., & Polat, B., (2009). Çanakkale ilinde elma içkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun yayılış alanı ve popülasyon gelişmesinin belirlenmesi. Türkiye III. Bitki Koruma Kongresi, 15-18 Temmuz 100s, Van.
• Resh V.H., & Cardé R.T. (2009). Encyclopedia of Insects. Academic Press, Burlington, MA, USA. Simsek, M. (2010). Selection of walnut types with high fruit bearing and quality in Sanliurfa population. International Journal of the Physical Sciences, 5 (7), 992-996.
• Sürmeli, M. & N. Demirel, (2022). Controlling with mass trapping and determination of damage rates of Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae) at good agricultural practices of walnut orchards. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 5 (3), 519-525. https://doi.org/10.38001/ijlsb.1124392
• Şahin, A.K. (2010). Çanakkale ilinde elma içkurdu (Cydia pomonella (L) (Lepidoptera: Tortricidae))’nun popülasyon gelişmesinin ve bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 39 s.
• Şen, S.M. (1986). Ceviz yetiştiriciliği (1. Baskı). Samsun, OMÜ Basımevi. 169s. TÜİK (2024). www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 06.08.2025).
• Ulaşlı, B., & Can, F. (2024). Hatay ilinde elma yetiştiriciliği yapılan alanlardaki elma içkurdu, Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae)’nın popülasyon yoğunluğunun belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29 (2), 334-342.
• Wyniger, R. (1956). On the effect of abiotic factors in the development of the egg of the codling moth. Mitt. Schwiz. Entomol. Ges., 29, 41-57.
• Zeki, C., & Özdem, A. (2013). Ceviz bahçelerinde Elma içkurdu [(Cydia pomonella L.) (Lep.: Tortricidae)]’nun mücadelesinde tahmin ve uyarı sisteminin oluşturulmasına yönelik çalışmalar. Bitki Kor. Bül., 53 (3), 127-140.