Hatay yellow strain (Bombyx mori L.) under the threat of extinction: Determination of morphological and biological features with some reviews

Yıl 2021, , 266 - 271, 09.08.2021

Başak Ulaşlı , Berna İleri Feza Can

https://doi.org/10.37908/mkutbd.860085

Cited By: 3

Öz

Aims: Throughout the history silk fiber is one of the indispensable and most valuable textile products. Hatay yellow strain, is an indigenous to Turkey, was domesticated about 5000 years ago and it’s a privilege to have this moth species in our country. In sericulture, the only hibrid strain that weave white coccon has been bred for many years in our country. However, Hatay yellow hasn’t been bred for nearly 45 years. In this study, it is aimed to investigate some morphological and biological characteristics of the Hatay yellow which is facing the danger of extinction.

Methods and Results: The development of 1000 first-stage larvae with hatching from the eggs in March, which are cultured in the natural habitat under the climate-appropriate lighting time, temperature and humidity conditions in Harbiye district of Hatay province in 2020; the period of five larvae stages, molting four times, coccon period and moth emergence from the cocoons were observed. This process was applied for both generations of Hatay yellow. After moths died, their wings were spreaded and labeled and prepared as museum material.

Conclusions: As a result, Hatay yellow strain was successfully reproduced in nature with preferred “peace silk” method in the world. It also provides us the first steps of sustainability of scientific knowledge in Turkey.

Significance and Impact of the Study: The indigenous silkworm of our country, it was determined for the first time that Hatay yellow strain developed two generations in Hatay, in it’s natural habitat, and a significant contribution was made to it’s bioecological characteristics. Biological features such as the life cycle, the development period of the life stages and the number of generation per year, as well as the new morphological features of the adult and immature stages, the ones known before were also updated.

Anahtar Kelimeler

Bombyx mori, Hatay yellow strain, peace silk, biology, Turkey

Teşekkür

We would like to thank Mrs. Emel Duman and Mr. Fikret Duman, who provided the opportunity to breed silkworms in their personal production facilities in Harbiye district of Hatay province for their great support and also to “Hatay Mustafa Kemal University Establishment and Sustention Foundation” for their contributions.

İpekböcekçiliğinde yok olma tehditi altında olan Hatay sarısı ırkı (Bombyx mori L.): Bazı incelemelerle morfolojik ve biyolojik özelliklerinin belirlenmesi

Öz

Amaç: İpek lifi tarih boyunca önemini koruyan, günümüzde katma değeri yüksek tekstil ürünlerinin vazgeçilmez liflerinden birisidir. Yaklaşık 5000 yıl önce evcilleştirilmiş bir böcek olan ipek böceğinin yerli ırkı, Hatay sarısına sahip olması ülkemizin önemli ayrıcalıklarından birisidir. Ülkemizde uzun yıllardır sadece beyaz koza ören hibrit ırkın yetiştirildiği ipekböcekçiliğinde, Hatay’ın yerel ırkı olan Hatay sarısının üretimi neredeyse son 45 yıldır yapılmamaktadır. Yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bu yerli ipekböceği ırkının bazı morfolojik ve biyolojik özelliklerinin araştırılması hedeflenmiştir.

Yöntem ve Bulgular: Hatay ilinin Harbiye ilçesinde 2020 yılında, iklime uygun ışıklanma süresi, sıcaklık ve nem koşullarında doğal yaşam alanında kültüre alınan yumurtalardan mart ayında ilk dönem larvaların çıkmasıyla beraber 1000 larvanın gelişimleri; dört kez gömlek değiştiren beş larva dönemi, koza dönemi ve kozalardan kelebek çıkış süreci takip edilmiştir. Bu işlem her iki döl için de uygulanmıştır. Kelebekler öldükten sonra kanatları gerilerek etiketlenmiş, müze materyali olarak hazırlanmıştır.

Genel Yorum: Bu çalışma sonucunda Hatay sarısı ırkı yeniden yetiştirilebilmiş, doğaya kazandırılarak, hem dünyada ipek üretiminde tercih edilen “barış ipeği” yöntemi ile üretimine imkan sağlanmış hem de Türkiye’de bilimsel bilgiler ışığında sürdürülebilirliği için ilk adımlar atılmıştır.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Ülkemizin yerli ipekböceği ırkı Hatay sarısının doğal yaşam ortamı olan Hatay’da iki döl verdiği ilk kez bu çalışma ile belirlenmiş ve biyoekolojik özelliklerine önemli bir katkı sunulmuştur. Böylece kelebeklerin hayat döngüsü, dönemlerin gelişme süreleri ve yılda verdiği döl sayısı gibi biyolojik özellikleri, ayrıca ergin ve ergin öncesi dönemlerinin yeni morfolojik özellikleri

Anahtar Kelimeler

Bombyx mori, Hatay sarısı ırkı, barış ipeği, biyoloji, Türkiye

Kaynakça

• Abdelli N, Peng L, Keping C (2018) Silkworm, Bombyx mori, as an alternative model organism in toxicological research. Environmental Science and Pollution Research 25: 35048–35054.
• Akkır ED (2010) Üç yerli ipekböceği ırkının (Alaca, Bursa Beyazi ve Hatay Sarisi) bazı moleküler genetik ve morfolojik özelliklerinin araştırılması. Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Biyoloji ABD, 121s.
• Anonymous (2015a) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Hayvan Genetik Kaynakları Araştırmaları ve Yönetim Faaliyetleri, TAGEM, Ankara, 55 s.
• Anonymous (2015b) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye Hayvan Genetik Kaynakları Ulusal Strateji ve Eylem Planı (2015-2020), TAGEM, Ankara, 93 s.
• Anonymous (2020) People for the Ethical Treatent for Animals. Retrived December 22, 2020, from https://www.peta.org/
• Arunkumar KP, Metta M, Nagaraju J (2006) Molecular phylogeny of silkmoths reveals the origin of domesticated silkmoth, Bombyx mori from Chinese Bombyx mandarina and paternal inheritance of Antheraea proylei mitochondrial DNA. Molecular Phylogenetics and Evolution 40(2): 419-427.
• Banno Y, Nakamura T., Nagashima E, Fujii H, Doira H (2004) M chromosome of the wild silkworm, Bombyx mandarina (n D27), corresponds to two chromosomes in the domesticated silkworm, Bombyx mori (nD 28). Genome 47: 96–101.
• Chen DB, Zhang RS, Bian HX, Li Q, Xia RX, Li YP, Liu YQ, Lu C (2019) Comparative mitochondrial genomes provide new insights into the true wild progenitor and origin of domestic silkworm Bombyx mori. International Journal of Biological Macromolecules 131: 176–183.
• Doğanlar F (2003) Doğu Akdeniz Bölgesinde Geometidae (Lepidoptera) familyası üzerinde faunastik ve sistematik araştırmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma ABD, 295 s.
• Dong Z, Zhao P, Zhang Y, Song Q, Zhang X, Guo P, Wang D, Xia Q (2016) Analysis of proteome dynamics inside the silk gland lumen of Bombyx mori. PubMed Scientific Reports 22 (6): 21158.
• Hou Y, Xia Q, Zhao P, Zou Y, Liu H, Guan J, Gong J, Xiang Z (2007) Studies on middle and posterior silk glands of silkworm (Bombyx mori) using two-dimensional electrophoresis and mass spectrometry. Insect Biochemistry and Molecular Biology 37: 486–496.
• İleri B (2019) Hatay’da İpeğin Tarihi, Hatay Araştırmaları IV, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 85-96.
• İleri B, Özkavruk Adanır E, Can F, Ulaşlı BT (2020) Tekstil tasarımda yeni bir yaklaşım: Kelebeğe zarar vermeden ipek giymek. 5th International Scientific Research E-Congress (IBAD), September 01-02, Istanbul, Turkey, p 6.
• Lenin EA (2015) Generic and evolutionary view on domestic and wild silkworms through cytochrome oxidase subunit I genes. Journal of Entomology and Zoology Studies 3(4): 267-271.
• Özkavruk Adanır E (2015) Tekstil Lifleri Mungan Kavram Yayınevi, İzmir, 281 p.
• Plannthin DK. (2016) Animal Ethics and Welfare in the Fashion and Lifestyle Industries. In: Green Fashion (Eds. Muthu S., Gardetti M), Environmental Footprints and Eco-design of Products and Processes. Springer, Singapore, pp 49-122.
• Sannapapampa KJ, Shailaja DN (2014) Ahimsa silk union fabrics-A novel enterprise for handloom sector. Indian Journal of Tradational Knowledge 14(1) 488-492.
• Sharma N, Minakshi J, Kashyap R (2016) Assessment of physical properties of cotton with Ahimsa and conventional silk union fabrics. International Journal of Science and Research 7(4) 458-462.
• Şahan Ü (2011) İpekböceği yetiştirme ve ıslahı, koza üretimi, ham, ipek, yumurta üretimi, hastalıklar ve dut yetiştirme. Dora yayınları, Bursa, 150.