Farklı Sulama Düzeylerinde Yetiştirilen Bakteri Aşılı ve Aşısız Soyanın Su Verim İlişkilerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt 24 Özel Sayı: 1st Int. Congress on Biosystems Engineering 2019, 278 - 289, 27.12.2019

Zeynep Karakaya Berkant Ödemiş

Öz

Amaç: Araştırma, Doğu Akdeniz iklim
koşullarında, soya bitkisinin (Bravo çeşidi) verim (dane verimi), verim
parametreleri (1000 dane ağırlığı, kuru madde miktarı), vegetatif (bitki boyu,
yaprak alan indeksi) ve fizyolojik özelliklerinin (stoma iletkenliği, klorofil
içeriği) farklı su düzeylerine tepkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.

Yöntemler ve Bulgular: Denemede 5 farklı sulama düzeyi (elverişli kapasitenin %25 (I₂₅),
%50(I₅₀), %75(I₇₅), %100(I₁₀₀) ve %125(I₁₂₅)’i
esas alınmıştır. Sulamalar haftalık olarak planlanmış ve damla sulama yöntemi
kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, uygulanan sulama suyu miktarları
201.54-807.1 mm, bitki su tüketimleri 251.53 mm ile 781.71 mm, su kullanma
randımanları ise 0.59-0.93 kg da-mm^-1 arasında değişmiştir. Dane
verimleri I₂₅, I₅₀, I₇₅, I₁₀₀ ve I₁₂₅
sulamadüzeylerinde aşılı uygulamalarda sırasıyla 218.90,
328.07, 431.80, 449.33 ve 468.27 kg da^-1’, aşısız uygulamalarda
198.56, 295.80, 409.10, 473.03 ve 518.73 kg da^-1 olarak
gerçekleşmiştir. Bitki su verim fonksiyonu
(Ky) 0.63 ve 0.90 olarak hesaplanmıştır.

Genel Yorum: Sulama
düzeyleri tane verimi, 1000 dane ağırlığı, yağ oranı, protein oranı, çiçeklenme
ve hasat dönemindeki kuru madde miktarlarını etkilerken, çiçeklenme dönemindeki
bakla ve çiçek sayısına etkisi görülmemiştir. Klorofil içeriği ve stoma
iletkenliği sulama mevsiminin sonuna doğru tüm uygulamalarda azalma eğilimi
göstermiştir.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Amik Ovasında daha önce ayrıntılı Soyanın su  verim ilişkileri üzerine bir çalışma
yapılmamıştır. Bu araştırma Amik Ovasında soya bitkisinin sulama suyu
gereksinimi ve bitki su tüketiminin ortaya çıkarılmasını sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Soya, kısıtlı sulama, aşılama, stoma iletkenliği

Destekleyen Kurum

Mustafa Kemal Üniveristesi Bilimsel Araştırma Projeleri komisyonu

Proje Numarası

10123

Determınatıon Of Relationship Water-Yıeld Of Inoculated And Unınoculated Soybean In Different İrrigation Water Level

Öz

Araştırma, Doğu Akdeniz iklim koşullarında, soya bitkisinin (Bravo çeşidi) verim (dane verimi), verim parametreleri (1000 dane ağırlığı, kuru madde miktarı), vegetatif (bitki boyu, yaprak alan indeksi) ve fizyolojik özelliklerinin (stoma iletkenliği, klorofil içeriği) farklı su düzeylerine tepkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Denemede 5 farklı sulama düzeyi (elverişli kapasitenin %25 (I25), %50(I50), %75(I75), %100(I100) ve %125(I125)’i esas alınmıştır. Sulamalar haftalık olarak planlanmış ve damla sulama yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre, uygulanan sulama suyu miktarları 201.54-807.1 mm, bitki su tüketimleri 251.53 mm ile 781.71 mm, su kullanma randımanları ise 0.59-0.93 kg da-mm-1 arasında değişmiştir. Dane verimleri I25, I50, I75, I100 ve I125 sulama düzeylerinde aşılı uygulamalarda sırasıyla 218.90, 328.07, 431.80, 449.33 ve 468.27 kg da-1’, aşısız uygulamalarda 198.56, 295.80, 409.10, 473.03 ve 518.73 kg da-1 olarak gerçekleşmiştir. Bitki su verim fonksiyonu (Ky) 0.63 ve 0.90 olarak hesaplanmıştır. Sulama düzeyleri tane verimi, 1000 dane ağırlığı, yağ oranı, protein oranı, çiçeklenme ve hasat dönemindeki kuru madde miktarlarını etkilerken, çiçeklenme dönemindeki bakla ve çiçek sayısına etkisi görülmemiştir. Klorofil içeriği ve stoma iletkenliği sulama mevsiminin sonuna doğru tüm uygulamalarda azalma eğilimi göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

soya, kısıtlı sulama, aşılama, stoma iletkenliği

Proje Numarası

10123

Kaynakça

• Aruna, R, G. Velu and A Rajagopal. 1995. Impact of irrigation and management practices on physiology of water relation and productivity in soybean. Madras Agri. J. 82(5): 333-337.
• Board, J. E., Modali, H., 2005. Dry matter accumulation predictors for optimal yield in soybean. Published in Crop Sci. 45:1790–1799.
• Candoğan, B.N., 2009. Soya fasulyesinin su-verim ilişkileri. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Cox, W.J., Jolliff, G.D., 1986. Growth and yield of sunflower and soybean under soil water deficits. Agron. J. 78, 226–230.
• Çırak, C., 2005. Soyada bitki gelişim dönemleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2):57-65, Samsun.
• Çömlekçioğlu, N., Şimşek, M., 2011. Effects of deficit irrigation on yield and yield components of vegetable soybean [Glycine max L. (Merr.)] in semi-arid conditions. African Journal of Biotechnology Vol. 10(33). pp. 6227-6234. 6 July.
• Doğan, K., Gök, M., Arıoğlu, H., 2008. Bakteriyel Aşılama ve Demir Uygulamalarının 2. Ürün Yerfıstığı Bitkisinde Biyomas, Dane Verimi ve Azot içeriklerine Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Cilt:13, sayı: 1-2. S. 53-64.
• Doorenbos. J., ve Kassam, A.H., 1979. Yield response to water. FAO, 33. Rome.
• English, M., 1990. Deficit irrigation. I. Analytical framework. J. Irrig. Drain E. ASCE 116, 399–412.
• FAO, 1979. Yield response to water. İrrigation and drainage paper, 33.
• Fereres, E., Soriano, M.A., 2007. Deficit irrigation for reducing agricultural water use. Special issue on ‘Integrated approaches to sustain and improve plant production under drought stress’ J. Exp. Bot. 58, 147–159.
• Foroud, N., H.H. Mundel, G. Saindon and T. Entz. 1993. Effect of level And timing of moisture stress on soybean yield components. Irriga. Sci. 13, 149–155.
• Güler, F. 1990. Amik Ovası koşullarında ikinci ürün soya fasülyesinin su tüketimi ve su-verim ilişkilerinin saptanması üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Kültürteknik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Yayınları 2, Ankara, 93 s.
• James, L.G., 1988. Principle of farm irrigation system design. Wiley, pp 1-40, New York.
• Kanamasu, H.T., 1979. Irrigation water requirements and water stres, irrigated soybean production in arid and semi-arid regions. Proc. of a Conf. Held in Cairo, Egypt.
• Karam, F., R. Masaad, T. Sfeir, O. Mounzer, and Y. Rouphael, 2005: Evapotranspiration and seed yield of field grown soybean under deficit irrigation conditions. Agric. Water Manage., 75, 226–244.
• Mounts, T.L., Wolf W.S. and Martinez W.H., 1987. Processing and iodization. in soybean: Improvement production, and uses, Second Edition, USA.
• Oturanç M.S. 2008. Konya İli Tarımsal Kuraklık Eylem Planı. http://www.wwf.org.tr/ Fileadmin/Files/Konya Il Tarim Mu Eduerluegue Kuraklik Sunusu.Pdf.
• Öner, T. 2006. Soya Sektör Raporu. İstatistik Şubesi, 48 s.
• Pereira, L.S., Oweis, T., Zairi, A., 2002. Irrigation management under water scarcity. Agr. Water Manage. 57, 175–206.
• Salassi, M.E., Musick, J.A., Heatherly, L.G., Hamill, J.G., 1984. An economic analysis of soybean yield response to irrigation of Mississippi River Delta soils. Mississippi Agric. 60, 928–935.
• Sincik, M.,. Candogan, B. N, Demirtas C., H. Buyukcangaz, H., Yazgan S. And Goksoy, A. T., 2008. Deficit irrigation of soybean [Glycine max (L.) Merr.] in a sub-humid climate. Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Uludag University, Bursa, Turkey J. Agronomy & Crop Science ISSN 0931-2250
• Singh, G., 2010. The soybean, Botany, Production and Uses, ISBN-13:978 1 84593 644 0. Wallingford, UK.
• Stewart, J. I., R. M. Hagan, and W. O. Pruıtt. 1976. Production functions and predicted irrigation programs for principal crops as required for water resources planning and increased water use efficiency. Tech. Bureau Recl. No: 14-06-D. 7329, USA, p. 80.
• Sweeney, W.D., Long, J.H., Kirkham, M. B., 2003. A Single irrigation to improve early maturing soybean yield and quality. Soil Scı. Soc. Am. J., VOL. 67:235–240, January-February. Tülücü, K., 2003. Özel bitkilerin sulanması. Çukuruva Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü. Adana.
• Ünlü, M., Kanber, R. and Kapur B., 2010. Comparison of soybean evapotranspirations measured by weighing lysimeter and Bowen ratio-energy balance methods. African Journal of Biotechnology Vol. 9(30), pp. 4700-4713, 26 July.
• Vearela, B.D. 1998. Deficit irrigation during the reproductive stages of soybean (Glycine max. (L.) Merrill). Philippines Uni. Los Banos, College Laguna, 1998, Vol 97.
• Wang, P., Isoda, A., 1995. Growth and adaptation of soybean cultivars under water stress conditions. Jpn. J. Crop Sci. 64(4) :777-783.