Ortalama Sıcaklık Verisinde Gidişlerin Belirlenmesi: Antalya ve Alanya Örneği

Yıl 2019, Cilt 24 Özel Sayı: 1st Int. Congress on Biosystems Engineering 2019, 106 - 111, 27.12.2019

Mete Özfidaner , Duygu Şapolyo Uçan , Fatih Topaloğlu

Öz

Amaç: Bu çalışmada Antalya ve Alanya sıcaklık gözlem istasyonlarına ait ortalama aylık sıcaklık verilerinin (1975–2018) yılları arasındaki olası gidişlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler ve Bulgular: Hidrolojik değişkenlerin gidiş analizi kuraklık ve iklim değişimi nedeniyle günümüzde daha fazla önem kazanmıştır. Hidrolojik zaman serilerindeki gidişin varlığı parametrik ve parametrik olmayan testlerle belirlenebilir. Bu çalışmada Mann Kendall Sıra Korelasyon testi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre Antalya istasyonunda Aralık ve Ocak ayları dışında ortalama sıcaklık verilerinde Mann-Kendall sıra korelasyon testi ile önemli artma gidişleri belirlenmiştir. Antalya istasyonun da yıllık ortalama sıcaklık değerlerinde 0,036 derece yıl-1 büyüklüğünde artma olduğu saptanmış ve bu artmanın istatistiksel olarak önemli olduğu sonucu belirlenmiştir. Alanya istasyonun da ise bütün aylarda ortalama sıcaklılarda önemli artma eğilimleri belirlenmiştir. Yıllık olarak ise önemli artış değeri 0,071 derece yıl-1 olarak tespit edilmiştir.
Genel Yorum: Genel olarak Antalya ve Alanya İstasyonlaırında sıcaklıklarda artma eğilimi belirlenmiştir.
Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Sıcaklılarda görülecek artma ve azalma eğilimleri iklim değişikliği ile ilişkilendirilebilir. Sıcaklık artışı tarımsal açıdan son derece öenmli sonuçlar ortaya koymaktadır. Bu bağlamda yüksek sıcaklıklar ekim. dikim ve hasat zamanlarında değişikliğe sebeb olabilir.

Anahtar Kelimeler

Akdeniz, Gidiş, İklim Degişikliği, Mann Kendall, Sıcaklık

Kaynakça

• Anonim (2014a) Ankara Ticaret Odası (ATO) Küresel ısınma kıskacında Türkiye Raporu. http://www.atonet.org.tr/yeni/index.php?p=303&l=1 Erişim tarihi: 2016
• Çiçek İ, Doğan U (2005). Ankara’da Şehir Isı Adasının İncelenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 3 (1): 57‐72.
• Efe B, Toros H, Deniz A (2015) Türkiye Geneli Yağış ve Sıcaklık Verilerinde Eğilimler ve Salınımlar. VII. Atmospheric Science Symposium, 28,30 April 2015
• Erlat E (1998) Küresel kayıtlardaki en sıcak yaz mı? Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi 602: 10.
• Erlat E (1999) İzmir’de maksimum sıcaklıklar ve sıcak dalgaları. Ege Coğrafya Dergisi 10: 125-148.
• Gebert WA, Krug WR (1996) Streamflow Trends in Wisconsin’s Driftless Area. Water Resources Bulletin. 32(4): 733-744.
• IPCC (2007) Summary for Policymakers. In: Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M.Tignor and H.L. Miller (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
• Kadıoglu M (1997) Trends in surface air temperature data over Turkey. International Journal of Climatology 17: 511-520
• Karabulut M (2012) Doğu Akdeniz’de Ekstrem Maksimum ve Minimum Sıcaklıkların Trend Analizi..KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 2012 37-44
• Kömüşçü AÜ (1998) An Analysis of the Fluctuations in the Long‒Term Annual Mean Air Temperature Data of Turkey. International Journal of ClimatologyVolume 18, Issue 2, pages 199–213.
• Özfidaner M (2007) Türkiye Yağış Verilerinin Trend Analizi ve Nehir Akımları Üzerine Etkisi’. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 73 s Adana.
• Özfidaner M, Şapolyo D, Topaloğlu F (2016) İç Anadolu Bölgesi Yağış Verilerinin Gidiş Analizi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD Özel Sayı 161-168 2016 DOI: 10.17100/nevbiltek.33972
• Özfidaner M, Şapolyo D, Topaloğlu F, Baydar A (2015) Mersin ilinde Maksimum ve Minumum Sıcaklıların Gidiş Analizi. 12.Kültürteknik Sempozyumu Antalya.
• Sneyers R. (1990) On the statistical analysis of series of observations World Meteorological Organization (WMO). Technical note No. 143, Geneva: 192.
• Salinger MJ, Griffths GM (2001) Trends in New Zealand Daily Temperature and Rainfall Extremes. International Journal of Climatology, 21: 1437-1452.
• Toros H (1993) Klimatolojik Serilerden Türkiye Genelinde Trend Analizi. Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 1993.
• Topaloglu F, Irvem A, Özfidaner M (2012) Re-evaluation of trends in annual streamflows of turkısh rivers for the period 1968-2007. Fresenius Environmental Bulletin Vol.21 No.8 pp.2043–2050.
• Topaloğlu F (2006a) Regional Trend Detection of Turkish River Flows. Nordic Hydrology, 37 (2): 165-182.
• Topaloğlu F (2006b) Trend Detectıon of Streamflow Varıables in Turkey. Fresenıus Envıronmental Bulletın Vol 15 (7):644–653.
• Topaloğlu F, Özfidaner M (2012) Regional Trends Of Precipitation In Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, vol.21, pp.2908-2915.
• Türkes M (1995) Türkiye'de Yıllık Ortalama Hava Sıcaklıklarındaki Değişimlerin Ve Eğilimlerin İklim Değişikliği Açısından Analizi. Çevre ve Mühendis 9: 9-15.
• Türkes M (2000) Küresel ısınma: yeni rekorlara dogru. Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi 673: 20-21.
• Türkes M, Sümer UM, Kılıç G (1995) Variations and trends in annual mean air temperatures in Turkey with respect to climatic variability. International Journal of Climatology 15: 557-569.
• Türkeş M, Sümer UM, Demir İ (2002) Türkiye'nin Günlük Ortalama, Maksimum ve Minimum Hava Sıcakları ile Sıcaklık Genişliğindeki Eğilimler ve Değişiklikler. Prof. Dr. Sırrı Erinç Anısına Klimatoloji Çalıştayı, 11-13 Nisan 2002, İzmir, 89-106.
• Türkeş M, Sümer UM (2004) Spatial and temporal patterns of trends and variability in diurnal temperature ranges of Turkey. Theoretical and Applied Climatology 77: 195-227.
• Türkeş M (1998) Influence of Geopotential Heights, Cyclone Frequency and Southern Oscillation on Rainfall Variations in Turkey. International Journal of Climatology 18: 649-680.
• Yamanoğlu GÇ (2006) Türkiye'de Küresel Isınmaya Yol Açan Sera Gazı Emisyonlarındaki Artış ile Mücadelede İktisadi Araçların Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Yue S, Wang CY (2002) Regional Streamflow Trend Detection with Consideration of Both Temporal and Spatial Correlation. International Journal of Climatology, 22: 933-946.