Hatay ili turunçgillerinde zararlı Turunçgil ipek beyazsineği, Paraleyrodes minei Iaccarino (Hemiptera: Aleyrodidae)’nin konukçuları, popülasyon değişimi ve biyolojisi

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 1, 36 - 45, 06.04.2020

Ömer Telli Abdurrahman Yiğit

https://doi.org/10.37908/mkutbd.599235

Öz

Amaç:
Hatay’da 2005-2006 yıllarında yürütülen çalışmada turunçgillerde görülen
Turunçgil ipek beyazsineği, Paraleyrodes minei Iaccarino (Hemiptera: Aleyrodidae)'nin
konukçuları, popülasyon değişimleri ve biyolojisi belirlenmiştir.

Yöntem ve Bulgular:
Paraleyrodes minei’nin konukçusu
olabilecek bitkilerde söz konusu zararlının pupa ve pupa gömleği aranmıştır.
Popülasyon değişimi çalışması için Dörtyol (Hatay)’da 2005-2006 yıllarında en
az 15 yıllık “Satsuma” çeşidi mandarin bahçesinde tesadüfi 5 ağacın 5’er
sürgününde gözlemler yapılmış; biyolojisiyle ilgili çalışmalar doğada ve
laboratuvarda 25 birey üzerinden yürütülmüştür.

2005-2006 yıllarında Hatay’ın Samandağ, Dörtyol ve İskenderun
ilçelerinin P. minei ile bulaşık
olduğu anlaşılmıştır. Turunçgiller
dışında P. minei’nin konukçularının,
patlıcan (Solanum melongena L.), defne (Laurus nobilis L.), nar (Punica
granatum L.), hurma (Diospyros kaki
L.), Japon gülü (Hibiscus rosa-sinensis L.) ve dut (Morus sp.) olduğu belirlenmiştir.

Beyazsineğin sörveyinde mevsim ve ağaç içindeki yön ve yükseklik
farklılıklarına bakılmaksızın örnekleme yapılabileceği kanaatine varılmıştır. P.
minei larva ve pupa popülasyonlarının Temmuz ayı başlarında yükseldiği,
daha sonra doğal düşman türleri, Conwentzia
sp., Chrysoperla carnea Stephens
(Neuroptera: Chrysopidae), Encarsia
hispida DeSantis (Hymenoptera: Aphelinidae), Clitostethus arcuatus Risso, Chilocorus
bipustulatus L. (Coleoptera:
Coccinellidae) ve entomopatojen fungus, Cladosporium
sp. (Moniliales: Dematiaceae)’un faaliyetleri sonucu yoğunluğun düştüğü
görülmüştür. P.minei'nin doğada yılda 8 döl verdiği belirlenmiştir.
Laboratuvar şartlarında (25±2^oC sıcaklık, %70-80 orantılı nem ve
günde 16 saat aydınlık) ve doğada yumurtadan ergin oluncaya kadar gelişme
süresi sırasıyla ortalama 27,88 (24–29) gün ve 29,96 (27–35) gün olarak
bulunmuştur.

Genel Yorum:
Paraleyrodes minei’nin yayılabileceği, turunçgiller dışında
konukçularının olduğu, turunçgil ağacının her tarafında bulunabileceği, olgun
turunçgil yapraklarında yüksek yoğunluklar oluşturduğu belirlenmiştir.

Söz konusu zararlının doğal düşmanlarca baskı altına alınabileceği
ortaya konmuştur.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi:
Paraleyrodes minei’nin uygun iklim
şartlarında ve etkili doğal düşmanlarının bulunmaması durumunda, yüksek
yoğunluklara ulaşabilecek ve turunçgillerde önemli konuma geçebilecek bir
zararlı potansiyelinde olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle zararlının doğal
düşman türlerinin turunçgil ekosisteminde varlığını sürdürebilmesi ve
etkinliklerinin artırılması amacıyla entegre savaş yaklaşımı içerisinde gerekli
uygulamaların yapılması yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Turunçgil ipek beyazsineği, Paraleyrodes minei, türkiye, turunçgil

Host plants, seasonal population fluctuations and biology of the Citrus nesting whitefly, Paraleyrodes minei Iaccarino (Hemiptera: Aleyrodidae) in Hatay province, Turkey

Öz

Aims:
Studies were carried out on biology,
host plants and seasonal population fluctuations of the Citrus nesting
whitefly, Paraleyrodes minei
Iaccarino (Hemiptera: Aleyrodidae) during the years of 2005-2006 in Hatay
province, Turkey.

Methods and Results:
Pupae and/or pupae molt were searched
under the leaves for host plants of P.
minei. Seasonal population fluctuations of P. minei in a 15 years
old mandarin orchard, cv. “Satsuma” in Dörtyol (Hatay), during the years of
2005-2006. Studies on biology of P. minei was carried out under both laboratory and field conditions.

Paraleyrodes
minei was spread to Dörtyol, Samandağ and
İskenderun districts of Hatay. Apart from Citrus spp., Solanum melongena
L., Laurus nobilis L., Punica granatum L., Diospyros kaki L., Hibiscus rosa-sinensis L. and Morus sp. were found as host plants for P. minei.

It
was concluded that P. minei could be sampled from every part of a tree. Larvae and pupae populations of P. minei were
increased in early-July, and then its populations were decreased
remainder of the year, inconsequence of activity of the natural enemies, such
as Conwentzia sp., Chrysoperla carnea Stephens (Neuroptera: Chrysopidae), Encarsia hispida DeSantis (Hymenoptera:
Aphelinidae), Clitostethus arcuatus Risso,
Chilocorus bipustulatus L.
(Coleoptera: Coccinellidae) and entomopathogenic fungi, Cladosporium sp. (Moniliales: Dematiaceae). It was revealed that P. minei has 8 generations per
year under field conditions. Developmental
time from egg to adult for P. minei
was avg. of 27, 88 (24–29) and 29, 96 (27–35) days under laboratory (25±2^oC,
70-80% RH and 16 hours light/day), and field conditions, respectively.

Conclusions:
The
whitefly could be
spread to all citrus plantations of Hatay. P. minei could be sampled
from every part of a tree. Its high populations were observed on mature citrus
leaves. It was also observed that P.
minei populations could be suppressed by its natural enemies.

Significance
and Impact of the Study: Paraleyrodes
minei has a
potential to reach the high densities under the suitable climatic conditions
and absence of the natural enemies which cause significant crop losses and
quality. All the agricultural practices should be manipulated regarding the
integrated pest control approach for existence of the natural enemies in the
citrus-ecosystem and applications of
broad spectrum pesticides should be avoided.

Anahtar Kelimeler

The Citrus nesting whitefly, Paraleyrodes minei, turkey, citrus

Kaynakça

• Anonim (2000) Turunçgil Zararlıları ve Biyolojik Mücadele. Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü yayını.30 s., Adana. Anonim (2005) Survey-Teşhis ve Eğitim Konulu Çalışmalar. http://www.izmir-tarim.gov.tr (Erişim Tarihi: 06.07.2005)Anonymous (2001) Paraleyrodes minei Iaccarino http://www.padil.gov.au/pests-and-diseases/pest/main/136088/8649 (Erişim Tarihi:25.07.2018)Atay S, Şekeroğlu E (1987) Defne beyazsineği, Parabemisia myricae Kuwana (Homoptera: Aleyrodidae)'nin farklı turunçgil türleri üzerinde populasyon dalgalanması. Türkiye 1. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16 Ekim, İzmir. 59-67.Cliement J M L, Vivas A G (1992) Homoptera III. Moscas Blancas Y Su Control Biologica, Pisa Ediciones, Italia, 204 pp.Mound, Halsey (1978) Whitefly of the world. A Systematic Catalogue of the Aleyrodidae (Homoptera) with host plant and natural enemy data. British Museum (Natural History) and John Wiley and Sons, Chicester-New York- Brisbanbe, Toronto, 340 pp.Öncüer C, Yoldaş Z (1988) İzmir ili turunçgil bahçelerinde yeni bir zararlı: Parabemisia myricae (Hom: Aleyrodidae). Türk. entomol. derg. 12 (4): 231-233.Özer G, Kısmalı Ş (2003) İzmir ili turunçgil alanlarında Turunçgil pamuklu beyazsineği Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera: Aleyrodidae)'un yayılışı, zarar ve populasyon yoğunluğu üzerinde araştırmalar. Türk. entomol. derg. 27 (1): 61-72.Soto A, Mari F G (2000) Species of Whiteflies in Citruses of peninsular Spain. The Whiteflies of Citrus. Andnero. http://www.seea.es/conlupa/mbcitricos/mbCitricos4.htm (Erişim Tarihi:16.10.2005)Telli Ö, Yiğit A (2012) Hatay İli Turunçgillerinde Zararlı Turunçgil Pamuklu Beyazsineği, Aleurothrixus floccosus (Maskell) ve Turunçgil İpek Beyazsineği, Paraleyrodes minei Iaccarino (Hemiptera: Aleyrodidae)'nin Doğal Düşmanları. Türk. entomol. derg. 36 (1) 131-138. Ulu O (1984) Ege Bölgesi Turunçgillerinde Zararlı Dialeurodes citri (Ashmead) (Hom.: Aleyrodidae)'nin Tanınması, Zararı, Biyolojisi ve Ekolojisi ile Savaş Olanakları Üzerine Araştırmalar. Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Bornova-İzmir (Yayınlanmamış Doktora Tezi), 281 s.Ulusoy M R, Uygun N (1996) Doğu Akdeniz Bölgesi Turunçgillerinde Potansiyel iki yeni zararlı, Aleurothrixus floccosus (Maskell) ve Paraleyrodes minei Iaccarino (Hom.: Aleyrodidae). Türk. entomol. derg. 20 (2) 113-121. Ulusoy M R (2001) Türkiye Beyaz Sinek Faunası. Baki Kitabevi, Yayın No: 022, Adana, 98 s.Ulusoy M R, Vatansever G, Erkiliç L, Uygun N (2003) Studies on Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera, Aleyrodidae) and its parasitoid, Cales noacki Howard (Hymenoptera, Aphelinidae) in the East Mediterranean Region of Turkey. Anz. Scha¨dlingskunde/J. Pest Science. 76, 163–169. Vatansever G, Ulusoy M R (2004) Farklı Sıcaklıkların Aleurothrixus floccosus (Mask.) (Homoptera: Aleyrodidae)’un Bazı Biyolojik Özellikleri Üzerine Etkisi. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 8-10 Eylül, Samsun. s 103.Vatansever Sakin G, Ulusoy R (2009) The effects of different temperatures and diets on the biology of Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae), a parasitoid of the citrus woolly whitefly. Turk J Agric For. 33: 267-275.Yigit A, Canhilal R, Ekmekci U (2003) Seasonal Population Fluctuations of Serangium parcesetosum (Coleoptera: Coccinellidae), a Predatory of CitrusWhitefly, Dialeurodes citri (Homoptera: Aleyrodidae) in Turkey’s Eastern Mediterranean Citrus Groves. Environ. Entomol. 32 (5): 1105-1114.Yumruktepe R, Yiğit A, Aytaş M (1992) Japon defne beyazsineği, Parabemisia myricae (Kuwana) (Homoptera: Aleyrodidae)'nin bazı biyolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Türk. entomol. derg. 16 (3): 147-153.