Isparta ve Karaman illerinde elma üretim maliyetinin karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 2, 225 - 236, 21.08.2020

Alamettin Bayav , Bahri Karlı

https://doi.org/10.37908/mkutbd.687080

Cited By: 8

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Türkiye elma üretiminin %20,2’sini karşılayan Isparta ve %13,4’ünü karşılayan Karaman illerinin üretim maliyetleri karşılaştırılmıştır.

Yöntem ve Bulgular: Tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemine göre 132 elma işletmesi belirlenmiş ve işletmeciler ile yüz yüze görüşülmüştür. İşletme verileri, 2017-2018 üretim sezonuna aittir. Üretim maliyetleri, üretim yapılan bahçede kullanılan anaçlara göre hesaplanmıştır. Dekara üretim masrafı Isparta ilinde ortalama 4.047 TL, Karaman ilinde ise 3.362 TL olarak belirlenmiştir. Nispi kar, Isparta ilinde 1,80 ve Karaman ilinde 1,42 olarak bulunmuştur. Her iki ilde de M9 anacıyla tesis edilen bahçelerde en yüksek kar oranı elde edilmiştir. En önemli masraf kalemi materyal masraflarıdır. İlaçlama masraflarının, Isparta ilinde %22,7 ve Karaman ilinde %19,1’lik pay ile üretim masrafları içinde en yüksek girdi olduğu belirlenmiştir.

Genel Yorum: Yapılan hesaplamalar elma üretiminin her iki ilde de karlı birer yatırım olduğunu göstermektedir. Ancak üretim maliyetleri içinde materyal ve işçilik masraflarının yüksekliği, bu karlılığı düşük seviyelerde tutmaktadır.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Elma üretiminin teknik yönleri birçok çalışmada ele alınmasına rağmen, ekonomik yönden değerlendirilmesine ilişkin yapılan çalışmalar çok fazla değildir. Bu çalışma, Türkiye üretiminde önemli bir yere sahip olan illerde (Isparta ve Karaman) gerçekleştirilmiş ve elma üretiminin ekonomik yönü ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Elma, Tek Ürün Bütçe Analizi, Üretim Maliyeti, Isparta, Karaman

Teşekkür

Bu makale doktora çalışmasının bir bölümüdür.

The comparison of apple production costs in Isparta and Karaman provinces

Öz

Aims: This research aimed to compare the production costs of Isparta and Karaman provinces which have 20.2% and 13.4% of Turkey apple production, respectively.

Methods and Results: Total of 132 apple-farms were selected by means of the stratified random sampling method and face-to-face interviews were performed with the stakeholders. The data belong to the 2017-2018 production season. Production costs were calculated according to the rootstocks used. The results show that the average production cost per decare in Isparta province was 4.047 TL and in Karaman province, it was 3.362 TL. Relative profit was found 1.80 in Isparta province and 1.42 in Karaman province. In both provinces, the highest profit rate was obtained in the orchards established with M9 rootstock. The most important cost was the material costs. Disease and pest control costs had the highest share in production inputs with a ratio of 22.7% in Isparta province and 19.1% in Karaman province.

Conclusions: Evaluations show that apple production is a profitable investment in both Isparta and Karaman provinces. However, the high material and labour costs in production costs keep the profitability at low levels.

Significance and Impact of the Study: Although the technical aspects of apple production have been studied in many research, research on economic aspects are not so many. This study carried out in Isparta and Karaman which have an important role in the production of Turkey, and in this study, the economic aspect of apple cultivation was evaluated.

Anahtar Kelimeler

Apple, Single product budget analysis, Production cost, Isparta, Karaman

Kaynakça

• Akcay Y, Akay M, Uzunöz M (1999) Tokat Merkez İlçede Yetiştirilen Şeftali, Elma ve Vişnenin Üretim Maliyeti ve Karlılığının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1):85-98.
• Anonim (2020a) Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org/faostat/en/#data (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2020).
• Anonim (2020b) Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2020).
• Aydoğmuş F, Yılmaz İ (2010) Antalya İlinde bodur, yarı bodur ve çöğür anaç kullanılarak yapılan elma üretiminin ekonomik analizi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23: 127-135.
• Badiu D, Arion FH, Muresan IC, Lile R, Mitre V (2015) Evaluation of Economic Efficiency of Apple Orchard Investments. Sustainability, 7:10521-10533.
• Bayav A, Armağan G (2008) Isparta İlinde elma işletmelerinde yeniliklerin ve araştırma sonuçlarının benimsenme düzeyleri ve etki değerlendirmeleri. VIII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Haziran, Bursa, 168-181.
• Bayramoğlu Z, Çelik Y, Oğuz C (2009) Konya İlinde Elma Üretiminin Mevcut Durumu ve Gelişme Olanakları. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 2 (1):11-15.
• Bruille JD, Barritt BH (2005) Global Apple Study-A Comparison of Production Practices and Costs of Production in Leading Apple Producing Countries. 48th Annual Conference (International Dwarf Fruit Tree Association), 5-9 February, USA.
• Castle WS, Baldwin JC, Muraro RP, Littell R (2010) Performance of ‘Valencia’ sweet orange trees on 12 rootstocks at two locations and an economic interpretation as a basis for rootstock selection. Hortscience, 45, 523-533.
• Çiçek A, Erkan O (1996) Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri G.O.P.Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:12, Ders Notları Serisi No:6, Tokat.
• Demircan V, Yılmaz H, Binici T (2005) Isparta ilinde elma üretim maliyeti ve gelirinin belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 11(2): 71-80.
• Ergün ME, Osmanlıoğlu E, Erkal S, Şafak A, Gençtürk S, Yakut Y, Kaya A (1984) Üretimin yoğun olduğu yörelerde elma üretimi, değerlendirilmesi, maliyeti ile pazarlama sorunları üzerine araştırma. Atatürk Merkez Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yalova.
• Glover J, Hinman H, Reganold J, Andrews P (2002) A cost of production analysis of conventional vs. integrated vs. organic apple production systems. Agricultural Research Publication XB1041, Washington State University, Yakima, Washington, USA. 68 p.
• Gül M, Erkan O (2005) Toros Dağları geçit bölgelerinde elma üretiminin ekonomik analizi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(4):87-96.
• Jackson JE (2003) Biology of Apples and Pears. Cambridge University Press. ISBN, 0521380189, United Kingdom, p:141-157.
• Kanat Z, Çelik Y, Çay Ş (2017) Konya İlinde Bodur ve Yarı Bodur Elma Üretiminin Maliyet Analizi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31(1), p 56-62.
• Karamürsel D, Öztürk FP, Öztürk G, Kaymak S, Eren İ, Akgül H (2004) Eğirdir Yöresi Elma Yetiştiriciliğinin Durumu ve Sorunlarının Belirlenmesi İle Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, 225-231.
• Karamürsel D, Öztürk FP, Emre M (2011) Global Elma Endüstrisi ve Üretim Ekonomisi. Elma Kültürü (Eds. Akgül H, Kaçal E, Öztürk FP, Özongun Ş, Atasay A, Öztürk G) Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No:37, ISBN: 978-975-407-307-2, Isparta, 461-482.
• Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil F, Fidan H, Gündoğmuş E (1999) Tarımsal Ürünler için Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Proje Raporu, Yayın No:37, ISBN 975-407-051-2, Ankara.
• Malik ZA (2013) Assessment of apple production and marketing problems in Kashmir Valley. Journal of Economic & Social Development, 9(1):152-156.
• Oğuz C (1997) Karaman ilinde elma üretim işletmelerinin ekonomik analizi. Türkiye Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, 2-5 Eylül, Yalova, 305-312.
• Piyush M, Kumar TR, Sachin C (2013) Production and marketing of apple fruit crop- a study Premiseto Shimla District of Himachal Pradesh, India. International Journal of Bio-Resource and Stress Management, 4(4):610-613.
• Robinson T, Hoying S, Sazo MM, DeMarree A, Dominguez L (2013) A vision for apple orchard systems of the future. New York Fruit Quarterly, 21(3):11-16.
• Uçar K, Palkovic J, Engindeniz S (2016) Apple Investment in Europe: A Case Study for Slovakia. 27th International Scientific-Expert Congress of Agriculture and Food Industry, 26-28 September 2016, Bursa-Turkey, pp:152-157.
• Uzunöz M, Akçay Y (2006) A Profitability Analysis of Investment of Peach and Apple Growing in Turkey. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics (JARTS), 107(1); 11-18.
• Yamane T (2001) Temel Örnekleme Yöntemleri. Çevirenler: Alptekin Esin, Celal Aydın, M. Akif Bakır, Esen Gürbüzsel, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Wani F (2017) Production and Marketing of Apple in Himachal Pradesh: An Empirical Study. Internatıonal Journal Of Research Culture Socıety, 1(10):34-40.
• Zbanca A, Negritu G (2013) Feasibility of investments for planting and maintenance of apple orchards by applying various technologies. Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 13(1):465-469.