Erzurum ili İspir ilçesindeki sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri ile ilgili yetiştirme uygulamaları

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 3, 445 - 456, 01.12.2022

Mete Yanar Rıdvan Koçyiğit Veysel Fatih Özdemir Recep Aydın Abdulkerim Diler Mesut Tosun

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1076431

Öz

Amaç: Erzurum ili İspir ilçesinde barınak özellikleri ile ilgili sığır yetiştiriciliği uygulamalarına ilişkin mevcut durumu ve sorunları belirlemek ve çözüm önerileri sunmak amacıyla bu çalışma yapılmıştır.

Yöntem ve Bulgular: Bu çalışmada Erzurum ili İspir ilçesinde, sığırcılık işletmeleri arasından tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 394 işletme sahibi ile yüz yüze anket yapılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmesinde ki-kare ve frekans analizleri kullanılmıştır. Ankete katılan işletmelerin %97,2'sinin ahırlarında ayrı bir doğum bölmesinin olmadığı belirlenmiştir. İşletmelerin büyük çoğunluğu düve, dana ve kuru inekleri birlikte (%90,4) barındırırken, sadece %9,6’sı ayrı barındırmaktadır. Ayrıca ilçede işletmesinde sığırlar için altlık bulunan işletmelerin yüzdelerinin oldukça düşük olduğu (%12,4) tespit edilmiştir. İlçede en çok tercih edilen altık materyallerinin tahıl samanı (%6,6) ve talaş (%3,3) olduğu belirlenmiştir. İşletmelerdeki hayvanlarının su ihtiyaçlarını köy çeşmesi (%90,1), yalak (%70,6) veya kovayla (%33,5) su taşıyarak sağlamaktadırlar. Ankete katılan işletmelerin %54,8'i yılda bir kez genel temizlik yaparken, %33,0'ı iki kez ve %12.2'si 3 kez genel temizlik yaptıklarını belirtmiştir. İşletmelerin %62,9'unda gübre tarlalarda kullanılırken, işletmelerin önemli bir kısmı gübreyi yakıt olarak kullanmayı tercih etmektedir (%34). Katılımcıların büyük bir çoğunluğu, sığırlar için optimum sıcaklık olan 10-15°C'de sığırların rahatsız olacağını ve verimlerinin azalacağını düşündüklerini belirtmişlerdir.

Genel Yorum: Araştırmadan elde edilen bulgular, ilçede sığır yetiştiriciliği konusunda bazı yanlış ve eksik uygulamaların olduğunu ve ilçede sığır yetiştiriciliğine yönelik geniş bir eğitim kampanyasına ihtiyaç olduğunu göstermiştir.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Ahırlarda sığırların doğal davranışlarını gerçekleştirmelerine yardımcı olan ve dolaylı olarak işletmelerde verimliliği artıran ve iş gücünü kolaylaştıran yapısal ve yapısal olmayan bazı unsurlar bulunmaktadır. Bu çalışma ile, İspir ilçesindeki sığırcılık işletmelerinin ahır özellikleri ile ilgili yetiştirme uygulamaları açısından durumların ortaya konmuş ve problemlerin çözümüne yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ahır, Sığır, yetiştirme uygulamaları, İspir ilçesi, sığırcılık işletmeleri

Breeding practices regarding the barn characteristics in the cattle enterprises in İspir district of Erzurum province of Turkey

Öz

Aims: This study was carried out in order to determine the current situation and problems in the cattle breeding practices related to shelter characteristics in İspir district of Erzurum province and to provide solutions.

Methods and Results: In this research, a face-to-face survey was conducted with 394 business owners selected by a random sampling method among cattle farms in İspir district of Erzurum province. Chi-square and frequency analyzes were performed in the statistical evaluation of the obtained data. It was determined that 97.2% of the surveyed enterprises did not have separate maternity wards in their barns. While the majority of the enterprises housed heifers, young cattle and dry cows together (90.4%), only 9.6% of them housed them separately. It was also determined that the percentages of enterprises providing bedding for cattle in the district were considerably low (12.4%). Grain straw (6.6%) and sawdust (3.3%) were the most popular bedding materials. The enterprises watered their animals through village fountains (90.1%), troughs (70.6%) or carrying the water by the bucket (33.5%). Of all the surveyed enterprises, 54.8% performed general cleaning once a year, while 33.0% twice and 12.2% three times. In 62.9% of the enterprises, manure was used as fertilizer in the fields, and a significant part of the enterprises preferred to utilize manure as fuel (34%). Most of the participants stated that they believed that the cattle would be uncomfortable and that their productivity would decrease at 10-15 °C, which is the optimal temperature for the cattle.

Conclusions: The findings of the study demonstrated that there were some improper and deficient practices in the district in terms of breeding practices related to barn characteristics and a large educational campaign on this subject was required for cattle breeders.

Significance and Impact of the Study: There are some structural and nonstructural elements in the barn that help the cattle to perform their natural behaviours indirectly increase productivity and ease the work in the enterprises. With this study, the status of cattle enterprises in İspir district in terms of breeding practices related to barn characteristics was determined and some suggestions were made regarding current problems.

Anahtar Kelimeler

Barn, cattle, breeding practices, İspir county, cattle enterprises

Kaynakça

• Akman N, Özder M (1992) Tekirdağ İlinde İthal İneklerle Çalışan İşletmelerin Durumu ve Sorunları. In: Trakya Bölgesi. Trakya Bölgesi 1. Hayvancılık Sempozyumu, 8-9 Ocak-1992, Tekirdağ., pp. 8-9.
• Alkan S, Güney Z (2019) Ordu ili sığırcılık işletmelerinin yapısal özelliklerinin belirlenmesi. Mediterr. Agric. Sci., 32(3): 447-452.
• Arıkan R (2007) Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. Asil Yayın Dağıtım Ltd., Ankara
• Aydın R, Güler O, Yanar M, Diler A, Koçyiğit R, Avcı M (2016) Erzurum İli Hınıs İlçesi Sığırcılık Işletmelerinin Barınak Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. KSU J. Agric Nat. 19(1): 98-111.
• Bakan Ö (2014) Ağrı İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Zootekni ABD, 92 s.
• Bakır G (2001) Van İline İthal Edilen Kültür Irkı Sığırların Özel İşletmelere Adaptasyonu. Atatürk Univ. J. of Agricultural Faculty, 32(4): 415-427.
• Bakır G (2002) Van İlindeki Özel Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Durumu. YYÜ Tar. Bil. Derg. 12(2): 1-10.
• Bakır G, Kibar M (2019) Muş İlinde Bulunan Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Bazı Yapısal Özelliklerinin Crosstab Analiziyle Belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg, 22(4): 609-619.
• Bakır G, Kibar M (2020) Muş İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Barınak Özelliklerinin Belirlenmesi. KSU J. Agric Nat., 23(4): 1085-1095.
• Bardakçıoğlu H, Türkyılmaz M, Nazlıgül A (2004) Aydin İli Süt Sığırcılık İşletmelerinde Kullanılan Barınakların Özellikleri Üzerine Bir Araştirma. Istanb. Univ. Vet. Fak. Derg., 30(2): 51-62.
• Boz İ (2013) Doğu Akdeniz Bölgesi'nde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri. KSÜ Doğa Bil. Derg., 16(1): 24-32.
• Çapadağ M (2017) Erzurum ili Yakutiye ilçesi büyükbaş hayvancılık işletmelerinin yapısal özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Zootekni ABD, 118 s.
• Daş A, İnci H, Karakaya E, Şengül AY (2014) Bingöl İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine Bağlı Sığırcılık Işletmelerinin Mevcut Durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(3): 421-429.
• Demirhan SA, Yenilmez M (2019) Current Situation, Problems and Solution of Dairy Cattle Enterprises in Uşak Province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(12): 2198-2203.
• Denli M, Sessiz A, Tutkun M (2021) Diyarbakır ili sığırcılık işletmelerinin genel yapısal durumu ve bakım-beslenme teknikleri analizi projesi”. https://www.investdiyarbakir.com/public/uploads/document/dosya_0508b506-7429-4f1e-8305-4894b1c807db.pdf.20.12.2021.
• Diler A, Kocyigit R, Yanar M, Aydın R, Güler O, Avcı M (2016) Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinde sığır besleme uygulamaları üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1): 149-156.
• Diler A, Koçyiğit R, Yanar M, Aydin R, Güler O (2018) Erzurum İli Narman İlçesi Sığır Yetiştiricilerinin Sığır Besleme Tercihleri. Journal of the Institute of Science and Technology, 8(1), 341-349.
• Dou Z, Galligan DT, Ramberg CF, Meadows C, Ferguson JD (2001) A Survey of Dairy Farming in Pennsylvania: Nutrient Management Practices and Implications. J. Dairy Sci., 84(4): 966-973.
• Güler O, Aydın R, Diler A, Yanar M, Koçyiğit R, Maraşlı A (2017) Sığırcılık İşletmelerinin Barınak Özellikleri Üzerine Bir Araştırma; Erzurum İli Narman İlçesi Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3): 396-405.
• Han Y, Bakır G (2010) Özel Besi işletmelerinin Barınak Yapısı ve Etkileyen Faktörler. Atatürk Univ. J. of Agricultural Faculty, 41(1): 45-51.
• Heinrichs AJ, Graves RE, Kiernan NE (1987) Survey of Calf and Heifer Housing on Pennsylvania Dairy Farms. J. Dairy Sci., 70(9): 1952-1957.
• Kaygısız A, Özkan İ (2021) Samsun Tekkeköy ilçesindeki süt sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri ve hijyen koşulları. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(2): 225-233.
• Kaygısız A, Tümer R (2009) Kahramanmaraş İli Süt Sığırı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri 2. Barınak Özellikleri. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 12(1): 40-47.
• Kılıç İ, Öziçsel B, Yayli B (2020) Kütahya’da Faaliyet Gösteren Süt Sığırı İşletmelerinin Yapısal ve Teknik Özellikleri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6(2): 275 – 286.
• Köseman A, Şeker İ (2016) Malatya ilinde sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu: I. yapısal özellikler. FÜ Sağ. Bil. Vet. Derg, 30(1): 05-12.
• Mundan D, Atalar B, Meral BA, Yakışan MM (2018) Modern Süt Sığırı İşletmelerinin Yapısal ve Teknik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 13(2): 201-210.
• Öcal GO (2020) Ankara ili süt sığırcılığı işletmelerinde hayvan refahının barınak ve yetiştirme şartları yönünden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Zootekni ABD, 50 s.
• Özen N, Oluğ HH (1997) Burdur Süt Sığırcılığının Sorunları ve Çözüm Önerileri. Akdeniz Univ Ziraat Fak Derg, 9(1): 309-321.
• Peypazar ZB (2019) Kütahya Bölgesinde Faaliyet Gösteren Süt Sığırı İşletmelerinde Atık Yönetim Sistemlerinin Çevre Kirliliği Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Biyosistem Mühendisliği ABD, 85 s.
• Sheppard SC, Bittman S, Swift ML, Beaulieu M, Sheppard MI (2011) Ecoregion and Farm Size Differences in Dairy Feed and Manure Nitrogen Management: A Survey. Can. J. Anim. Sci. 91(3): 459-473.
• SPSS (2011) SPSS for Windows Release 13.0. SPSS Inc., Chicago, IL. SPSS for Windows Release 13.0. Şahanoğlu E, Koçak S (2014) Afyonkarahisar İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Hayvan Refahının Barınak ve Yetiştirme Şartları Yönünden Değerlendirilmesi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 54(2): 47-55.
• Şeker İ, Tasalı H, Güler H (2012) Muş İlinde Sığır Yetiştiriciliği Yapılan İşletmelerin Yapısal Özellikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bil Vet Derg, 26(1): 9-16.
• Tatar A M (2007) Ankara ve Aksaray Damızlık Sığır Yetiştiricileri İl Birliklerine Üye Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısı ve Sorunları. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Zootekni ABD, 129 s.
• Tilki M, Sarı M, Aydın E, Işık S, Aksoy AR (2013) Kars İli Sığır İşletmelerinde Barınakların Mevcut Durumu ve Yetiştirici Talepleri: I. Mevcut Durum. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg, 19(1): 109-116.
• TUIK (2021) Livestock Statistics. Retrieved July 13, 2021, from http://tuik.gov.tr/ Tüzemen, N., Yanar, M. (2013) Buzağı Yetiştirme Teknikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, No: 232, Erzurum.
• Ünalan A, Serbester U, Çınar M, Ceyhan A, Akyol E, Şekeroğlu A, Erdem T, Yılmaz S (2013) Niğde İli Süt Sığırcılığı Işletmelerinin Mevcut Durumu, Başlıca Sorunları ve Çözüm Önerileri. Türk Tarım–Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1(2): 67-72.
• Ünlü H. 2018. Giresun İlindeki Sığırcılık İşletmelerinin Genel Yapısının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni ABD, 82 s.
• Vasseur E, Borderas F, Cue RI, Lefebvre D, Pellerin D, Rushen J, Wade KM, De Passille AM (2010) A Survey of Dairy Calf Management Practices in Canada That Affect Animal Welfare. J. Dairy Sci., 93(3): 1307-1315.
• Yıldız Y, (1988). Çukurova bölgesi süt sığırcılığı işletmelerinde mekanizasyon uygulamaları. Tarımsal Mekanizasyon II. Ulusal Kongresi, 10-12 Ekim, Erzurum, Türkiye.
• Yılmaz İ, Kaylan V, Yanar M (2020) Iğdır İli Büyükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Analizi, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, J. Dairy Sci., 10(1): 684-693.