Adıyaman ili badem (Amygdalus communis L.) alanlarında Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nın popülasyon yoğunluğu ve konukçularının belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 1, 18 - 24, 07.04.2023

Abdurrahman Abdulkadir Uzun , Mahmut Murat Aslan , Kevser Sabancı

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1134208

Öz

Bu çalışma badem (Amygdalus communis L.) bahçesinde zararlı olan Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nın popülasyon yoğunluğunu ve konukçularını belirlemek amacıyla yapılmıştır. 2017-2018 yıllarında Adıyaman ili merkez ilçesine bağlı Zey köyü’nde 300 dekarlık alanda %80’ni Ferragnes, Ferraduel ve %20’sini Teksas, Nonpareil çeşitlerinden kurulu bahçede yürütülmüştür. Çalışmada 32 mavi leğen tuzak tipi tüm bahçeyi temsil edecek şekilde dört sıra halinde sıra üzeri 8 m, sıra arası 10 m aralığında ve her sırada sekiz adet tuzak olacak şekilde yerleştirilmiştir. Kullanılan mavi leğen tipi tuzaklar 1/2 oranında su ile doldurulduktan sonra eşeysel çekici olarak KAPAR firmasına ait çiçek zınnı feromonu kullanılmıştır. Yıllara göre 2017 yılında 7531, 2018 yılında ise 7042 adet T. hirta (Poda, 1761) ergini yakalanmıştır. Çalışma sonucunda T. hirta’nın konukçuları olarak; Amygdalus communis L., Malus domestica L. Borkh, Prunus avium L., Prunus cerasus L., Pyrus armeniaca L., Pyrus communis L., Cydonia vulgaris L., Sinapis arvensis L., Ranunculus repens L., Taraxacum spp., Lamium amplexicaule L., Vicia narbonensis L., Hypecoum sp. belirlenmiştir. T. hirta’nın meyve ağaçları arasında ilk tercihinin A. communis olurken yabancı otlardan ise S. arvensis olduğu belirlenmiştir. Yapılan gözlemler sonucunda T. hirta’nın kışı toprakta oluşan çatlaklar arasında ve taşların altında geçirdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Badem, Tropinota hirta, Popülasyon yoğunluğu, Konukçuları, Adıyaman

Destekleyen Kurum

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2017/7-158 YLS

Teşekkür

Bu çalışma Abdulkadir Abdurrahman UZUN’ ın Yüksek Lisans Tezinden üretilmiştir. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından ‘’2017/7-158 YLS’’ kodlu proje ile desteklenmiştir. Çalışmada yer alan verilerin bir kısmı ‘’8. Uluslararası Katılımlı Bitki Koruma Kongresi’’ adlı kongrede özet olarak sunulmuştur. Yabancı ot teşhisini yapan hocamız Doç. Dr. Tamer ÜSTÜNER’e teşekkür ederiz.

Determination of population density and hosts of Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Scarabaeidae) on almond (Amygdalus communis L.) in Adıyaman province

Öz

This study was carried out to determine the population density and hosts of Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Scarabaeidae), which is harmful in almond (Amygdalus communis L.) orchards. The study was carried out between 2017 and 2018 in a 300-decare area in Zey village of the central district of Adıyaman province, in a garden consisting of 80% Ferragnes, Ferraduel, and 20% Texas, Nonpareil varieties. In the study, 32 blue basin trap types were placed in four rows to represent the whole garden, with eight traps in each row and 8 m between rows, and 10 m between rows. After the blue basin type traps were filled 1/2 with water, KAPAR flower beetle pheromone was used as a sexual attractant. According to the years, 7531 T. hirta (Poda, 1761) adults were caught in 2017 and 7042 in 2018, totally. As a result of the study, as hosts of T. hirta; Amygdalus communis L., Malus domestica L. Borkh, Prunus avium L., Prunus cerasus L., Pyrus armeniaca L., Pyrus communis L., Cydonia vulgaris L., Sinapis arvensis L., Ranunculus repens L., Taraxacum spp., Lamium amplexicaule L., Vicia narbonensis L., Hypecoum sp. determined. As a result of the observations, it was determined that the first choice of T. hirta among fruit trees was A. communis, while S. arvensis was from weeds. It was determined that T. hirta spent the winter between the cracks in the soil and under the stones.

Anahtar Kelimeler

Almond, Tropinota hirta, Population density, Hosts, Adıyaman

Proje Numarası

2017/7-158 YLS

Kaynakça

• Anonim (2008) Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Zirai Mücadele Teknik Talimatları Kitabı, Cilt: 4, Ankara, 129-131 s.
• Anonymous (2021) TUİK Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn= 95&locale=tr (Erişim Tarihi: 15 Şubat 2022)
• Arslan ÖM, Aslan MM (2015) Kahramanmaraş İli Badem Ağaçlarında Bakla Zınnı (Epicometis hirta (Poda, 1761)) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nın Farklı Tuzaklarla Yakalanması Üzerine Araştırma. KSÜ Doğa Bil. Derg. 18(4): 6-12.
• Avcı Hİ, Özpınar A (2021) Çanakkale İlinde Farklı Konukçularda Tropinota (Epicometis) hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Cetoniidae)’nın Mevsimsel Uçuşu ve Ergin Popülasyon Gelişmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 9(2): 237-246.
• Bahadıroğlu C, Akıncı M, Kalkar Ö (2007) Kahramanmaraş Ahır Dağı’nda Cetoniidae ve Bubrestidae (Coleptera) Familyalarına Bağlı Türler ve Bu Türlerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılımı. KSÜFMD 10(1): 6-12.
• Erbay İ ve Özpınar A (2019) Çanakkale İli Şeftali Bahçelerinde Farklı Mavi Renk Tuzaklarla Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae) ergin uçuşunun belirlenmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 7(2): 239–247.
• Güvenç C ve Yaşar B (2014) Mavi Renkli Huni Tuzaklarda Kullanılan Farklı Cezbedicilerin Kiraz Çiçeklerinde Beslenen Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae) Erginlerinin Yakalanması Üzerine Etkisi. SDÜFBED 18(3), 97-104.
• Kara K (1995) Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nin Tokat ve Çevresindeki Konukçuları, Yayılışı, Zarar Düzeyi, Bazı Biyolojik Özellikleri ve Mücadele İmkanları Üzerinde Araştırmalar. TOGÜ Zir. Fak. Derg. 12: 15-16.
• Karaat Ş, İslamoğlu M, Çağlar Ö, Atay M (2021) Adıyaman İli Badem Bahçelerinde Saptanan Zararlı Türler. ADYÜTAYAM 1(9): 47-60. Küden AB, Küden A, Bayazit S, Çömlekçioğlu Ç, İmrak B, Rehber YD (2014) Badem Yetiştiriciliği, TAGEP Yayınları, 19 s.
• Özbek H (2008) Türkiye’de Ilıman İklim Meyve Türlerini Ziyaret Eden Böcek Türleri. Uludağ Arıcılık Derg. 8(3): 92-103.
• Özkan C, Gürkan O, Hancıoğlu Ö (2005) Çubuk (Ankara) İlçesi Vişne Ağaçlarında Zararlı Olan Türler, Doğal Düşmanları ve Önemlileri Üzerinde Gözlemler. Tar. Bil. Derg. 11(1) 57-59.
• Subchev M, Toshova TB, Andreev RA, Petrova VD, Maneva VD, Spasova TS, Marinova NT, Minkov PM ve Velchev DI (2011) Employing Floral Baited Traps for Detection and Seasonal Monitoring of Tropinota (Epicometis) hirta (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae) in Bulgaria. Acta Zool. Bulg. 63(3), 269-276.
• Şimşek M (2012) Çankırı (Kızılırmak)’da Karpuz ve Kavun Ekim Alanlarında Bulunan Böcek Türleri ile Bunların Organik Tarım Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 221 s.
• Tan Ş (2007) Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü İzmir. Çiftçi Broşürü No: 134.
• Usanmaz H (2020) Gaziantep, Kahramanmaraş ve Adıyaman İllerinde Bademde Zararlı Böcek Türleri, Önemli Türün Mücadelesine Yönelik Bazı Biyolojik Özellikleri İle Parazitoit ve Predatörlerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 96 s.
• Yaşar B, Çeşme İ, Baydar MS, Aysal İ, Yazır AB (2013) Farklı Mavi Renkli Huni Tuzaklarının Kiraz Ağaçları Çiçeklerinde Beslenen Baklazınnı (Epicometis hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nın Yakalanması Üzerine Etkisi. Türk. Entomol. Bült. 3(2): 99-105.
• Yıldırım E Özbek H (2014) Meyve, Bağ, Bazı Orman ve Süs Bitkileri Zararlıları, Erzurum, 135 s.
• Yılmaz A (2016) Bademin Merkezi Olma Yolunda Adıyaman. Antepfıstığı Arş. Derg. 5, 10-13 s.