Hatay ilinde havuç üretimi ve kadınların rolü

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 2, 245 - 255, 17.08.2023

Aybüke Kaya , Veysi Acıbuca

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1168137

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, Hatay ili havuç üretimini değerlendirmek; üreticilerin ve bu alanda çalışan kadınların sorunlarını inceleyerek sektörel ilerlemeye yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Araştırmanın ana materyalini Hatay ili havuç üretiminde yer alan üreticiler, tüccarlar ve kadın işçiler oluşturmaktadır. Araştırmada üretici ve tüccarlarla derinlemesine görüşme yapılmış olup, kadın işgücüne yönelik 2020/21 havuç üretim sezonu için anket çalışması yürütülmüştür. Anket çalışması ile elde edilen veriler SPSS paket programı ile değerlendirilmiştir. Verilerin güvenilirliği Cronbach’s Alpha katsayısı ile test edilerek yorumlanmıştır. Türkiye’de tarımda istihdam edilen yaklaşık 4.5 milyon kişinin, %40’ı kadındır. Havuç üretiminde de kadın işgücü yoğun olarak kullanılmaktadır. Dereceleme ve paketleme işinde çalışan kadınlara 0.05 ₺/kg işgücü ücreti ödendiği, hem iş hem ev sorumluluğunun yıpratıcı olduğu ve kadınların ciddi ölçüde sırt ağrısı yaşadıkları belirlenmiştir. Bu faaliyetlerde rol oynayan kadınların günlük ₺50-60 arasında (yaklaşık $8) gelire sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, kırsal alanlarda kadınların kayıt dışı aile işçisi olarak çalıştığı, sosyal faaliyetlerde bulunamaması kadınlar üzerinde olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Hatay ilinde oluşturulacak havuç işleme ve paketleme tesisinin desteklenmesi ile bölgede kurulabilecek bir tesisin gerekliliğine dikkat çekilmelidir. Bu konuda yürütülecek olan faaliyetler sürdürülebilirlik ve kalkınma açısından da önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Havuç, Üretim, Kadın, İşgücü, Katma değer

Carrot production and the role of women in Hatay province

Öz

The aim of this study was to evaluate the carrot production in Hatay province. In addition, by examining the problems of farmers and women working in this field, it was to develop solutions for sectoral progress. The main material of the research was the carrot farmers, traders and women who are involved in carrot production in Hatay province. In the research, in-depth interviews were made with farmers, traders and a survey was also conducted with women in 2020/21. The data obtained by the survey were evaluated with the SPSS package program. The reliability of the data was interpreted by testing with Cronbach’s Alpha coefficient. Of the 4.5 million people employed in agriculture, 40% are women in Turkey. Female labor is used intensively in carrot production. It has been determined that women working in grading and packaging activities are paid 0.05 ₺/kg of labor wage. It has been determined that women who take part in these activities have a daily income of approximately ₺50-60 (nearly $8). It was detected that both work and home responsibilities are wearing women out and they experience severe backache. As a result, it was determined that women work as informal family workers in rural areas. The inability to engage in social activities has negative consequences for women. Attention should be drawn to the necessity of supporting a carrot processing and packaging facility that can be established in the region. The activities to be carried out in this regard are important in terms of sustainability and development.

Anahtar Kelimeler

Carrot, Production, Women, Labor, Value added

Kaynakça

• Acar, M., & Gül, M. (2013) Havuç yetiştiriciliğinin teknik yapısı ve değişimi: Konya ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (1), 43-53.
• Adhikari, R.K. (2009) Economics of organic vs inorganic carrot production in Nepal. The Journal of Agriculture and Environment, Vol:10.jun.2009, Technical Paper.
• Ahmad, B., Bakhsh, K., & Hassan, S. (2004)., Economics of growing carrot. Faculty of Agricultural Economics and R.S., University of Agriculture, Faisalabad. A report submitted to Pakistan Agricultural Research Council (PARC), Islamabad, Pakistan.
• Ahmad, B., Sarfraz, H., & Kkuda, B. (2005) Factors affecting yield and profitability of carrot in two districts of Punjab. International Journal of Agriculture&Biology, 7 (5), 794-798.
• Anonymous (1994) Carrots: an economic assessment of the feasibility of providing multiple-peril crop insurance. Prepared by the Economic Research Service, USDA in cooperation with the University of California for the Federal Crop Insurance Corporation, June 27.
• Anonymous (2019). Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Kırıkhan Havucu Sektör Raporu. ISBN: 978-605-69726-2-1.
• Bakhshi, K., Ashfaq, M., & Alam, M.W. (2005) Effects of poor quality of ground water on carrot production: a comparative study. Journal of Agricultura & Social Sciences, 1 (1), 38-40.
• Berber, M. & Yılmaz Keser, B. (2008). Türkiye’de kadın istihdamı: ülke ve bölge düzeyinde sektörel analiz. İş,Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10 (2): 1-16.
• Candan, E., & Özalp Günal, S. (2013). Tarımda kadın emeği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 19 (1), 93-101.
• Çelik, Y., & Direk, M. (2008). Konya ilinde havuç üretimi yapan tarım işletmelerinin Avrupa Birliği Tarımsal Muhasebe Veri Ağı sistemine göre sınıflandırılması ve işletme başarı ölçütlerinin karşılaştırılması. TÜBİTAK TOVAG Proje No: 1070714, 134s, Konya.
• Çelik, Y., Peker, K., & Oğuz, C. (2010) Comparative analysis of energy efficiency in organic and conventional farming systems: a case study of black karrot. Phillipine Agricultural Scientist, 93 (2), 224-231.
• Ecevit, Y. (2003) Toplumsal cinsiyetle yoksulluk ilişkisi nasıl kurulabilir? Bu ilişki nasıl çalışılabilir? C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 25 (4), 83-88.
• Ercan, H., Hoşgor, A.G., & Yılmaz, O. (2010) Factors that affect women’s labour force participation and suggestions for provincial employment and vocational education boards: Ankara, Gaziantep, and Konya, www.ilo.org/public/english/region/eurpro/ ankara/areas/3_rapor.htm, Erişim tarihi: 15.03.2012.
• Erdoğan, S., & Yaşar, S. (2018) Türkiye’de kadın istihdamının gelişimi: Konya- Karaman örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20 (34), 18-28.
• Erkoyuncu, C. (2008) Ankara ili Beypazarı ilçesinde organik ve geleneksel olarak yapılan domates yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, 126s, Ankara.
• FAO (2020) Food and Agriculture Organization of the United Nations, Erişim linki: www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim tarihi:26.06.2022).
• Gocan, T.M., Măniuţiu, D.N., & Andreica, I. (2011) Economic efficiency of some technological measures for carrot (Daucus Carota L.) culture. Bulletin of University of Agricultural ciences and Veterinary Medicine Cluj-Napoca, Horticulture, 68 (2), 75-78.
• Gülçubuk, B. (2013) Tarımsal üretim ve kırsal kalkınma uğraşılarının ana aktörleri: kadınlar. GTHB-Türktarım Dergisi, 203, 38-47.
• Gülden, G. (2008) A study on the determination of the most suitable quantity of black carrot (Daucus carota) for the production of shalgam (salgam). Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği ABD, Adana.
• Haji, J. (2008) Economic efficiency and marketing performance of vegetable production in the Eastern and Central Parts of Ethiopia. Doctoral thesis, Uppsala: Sveriges lantbruksuniv., Acta Universitatis Agriculturae Sueciae, 64p, Uppsala, İsveç.
• Haseki, M.İ. (2007) Kooperatifçilik ve pazarlama anlayışı: tarım satış kooperatiflerinin pazarlama faaliyetlerine yönelik tüketici görüşlerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bil. Ens., İşletme ABD, 173s, Adana.
• Karbuz, F., Öztürk, İ., & Savaş, D.O. (2007) Türkiye’de üretilen tarım ürünleri ve ekonomideki yeri, İstanbul Ticaret Odası Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Şubesi, Erişim linki: www.yumpu.com/tr/document/view/23585065/turkiye-de-uretilen-tarm-urunleri-ve-ekonomideki-yeri-ito, Erişim tarihi: 20.05.2020, pp. 72.
• Kasımoğlu, E. (2006) Tarımda çalışan kadınların sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı ABD, 85s, Diyarbakır.
• Kırca, A. (2004) Thermal stability of black carrot anthocyanins in selected fruit products. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği ABD, Ankara.
• Korkmaz, A., & Uçar Tüfekçi, N. (2007). Çalışma hayatında tarımda kadın ve sorunları: Ağlasun ilçesi örneği. SDÜ İİBF Fakültesi Dergisi, 12 (1), 37-61.
• Mansuroğlu, G.S., Karaca, F., & Yetişir, H. (2009) Hatay ilinde maydanoz yetiştiriciliğinin durumu. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (2), 41-56.
• Ok, Ü. (2009) Tokat ili Merkez köylerinde sırık domatesin üretim ve pazarlaması. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, 132s, Tokat.
• Özdemir, G., Unakıtan, G., Keskin, G., Yılmaz, E., & Er Ülker, F. (2017) Tarım işletmelerinde kadınların yarattığı işgücü değeri ve örgütlenme yaklaşımları: Trakya bölgesi örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17 (39), 33-58. https://doi.org/10.21560/spcd.v17i33911.227587
• Szwejkowska, B., Winnicki, T., & Duchovskis, P. (2009) Production-related and economic conditions of edible carrot cultivation in Poland. Scientific Works of the Lithuanian Institute of Horticulture and Lithuanian University of Agriculture. Sodininkyste Ir Darzininkyste, 28 (4), 107-116.
• Tahhuşoğlu, Ö. (2007) Hatay ilinde yaş sebze meyve dış satımının yapısı ve geliştirme olanakları. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, 74s, Adana.
• Tapkı, N., Kaya, A., Dağıstan, E., & Bostan Budak, D. (2020) Comparison of Carrot (Daucus carota L.) Producing farms with regards to marketing structures, costs and applications in Hatay province. Kahramanmaras Sutcu Imam University Journal of Agriculture and Nature, 23 (1), 225-233. DOI:10.18016/ksutarimdoga.vi.582399
• Tatlıdil, F. (2000) The effects of different storage methods on carrot cost in Beypazarı district. Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (2), 38-44.
• Tavşancıl, E. (2014) Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Yayıncılık, 5. Basım, Ankara.
• Tekin, H. (2000) Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayınları, Gözden geçirilmiş 14. Baskı, Ankara.
• Tekin, H.H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(13), 101-116. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/521/4777
• Trademap (2019) Trade statistics for international business development. Erişim linki: www.trademap.org/Index.aspx Erişim tarihi: 25.07.2019.
• TÜİK (2022) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Bitkisel Üretim İstatistikleri, Erişim linki: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr, Erişim Tarihi: 16.06.2022.
• Yulafçı, A., & Cinemre, H.A. (2007) Çarşamba Ovasında yaş meyve ve sebze pazarlama sorunları ve çözüm önerileri. Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (3), 260-268.
• ZMO (2021) TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası-Genel Merkez, Hasat Türk Gazetesi: Tarımda Kadının Çok Yönlü Rolü Var, 1-30 Mart 2021 tarihli.