Türkiye’deki tarımsal kredilerin tarımsal mekanizasyona etkisinin analizi

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 1, 158 - 167, 08.04.2024

Ömer Keskin

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1386236

Cited By: 1

Öz

Tarımsal mekanizasyon, tarımsal üretimde kullanılan yüksek maliyetli önemli üretim girdilerinden biridir. Tarımsal mekanizasyon sayesinde tarımsal üretim sürecinde zamandan ve insan gücünden büyük ölçüde tasarruf edilmektedir. En önemli tarımsal finansman araçlarından biri olan tarımsal krediler, tarım işletmelerinin tarımsal mekanizasyona yatırım yapabilmeleri için gerekli görülmektedir. Nicel araştırma yöntemi yaklaşımını benimseyen bu çalışmada Türkiye’deki tarımsal kredilerin tarımsal mekanizasyona etkisini zaman serisi analiziyle analiz etmek amaçlanmıştır. Amaç doğrultusunda krediler ve tarımsal mekanizasyon ile ilgili veri kaynaklarından 1981-2022 dönemini kapsayan yıllık veriler toplanmıştır. Analiz için kredilerin bağımsız, tarımsal mekanizasyonun ise bağımlı değişken olarak yer aldığı tam logaritmik bir model kurulup bu modelin tahmininde ARDL sınır testi yöntemi uygulanmıştır. Model tahmininden elde edilen bulgulara göre; krediler değişkeniyle tarımsal mekanizasyon değişkeni arasında uzun dönemli, pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir eşbütünleşme ilişkisi vardır. Kredilerin bakiyesindeki %1’lik artış, tarımsal mekanizasyonu yaklaşık %0.035 artırmaktadır. Diğer taraftan değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişki ise negatif olup istatistiksel olarak anlamlıdır. Kısa dönemde yaşanan şoklardan sonra değişkenler arasında oluşan uzun dönem dengesinden sapma(lar) 1 dönem sonra yaklaşık %86 oranında ortadan kalkmaktadır. Bu bağlamda, değişkenler arasındaki uyarlanma sürecinin çok hızlı olduğu açıktır.

Anahtar Kelimeler

Tarımsal krediler, Tarımsal mekanizasyon, Zaman serisi analizi, ARDL sınır testi

Analysis of the impact of agricultural credits on agricultural mechanization in Türkiye

Öz

Agricultural mechanization is one of the high-cost important inputs used in agricultural production. Thanks to agricultural mechanization, time and manpower are saved greatly in the agricultural production process. Agricultural loans, one of the most important agricultural financing instruments, are considered necessary for agricultural enterprises to invest in agricultural mechanization. This study, which adopts a quantitative research method approach, aimed to analyze the impact of agricultural loans on agricultural mechanization in Türkiye using time series analysis. Within the scope of the purpose, annual data covering the period 1981-2022 were gathered from data sources related to loans and agricultural mechanization. A log-log model was constructed with loans as the independent variable and agricultural mechanization as the dependent variable, and ARDL bounds testing method was applied in the estimation of the model. According to the findings obtained from the estimation of the model, there was a long-term, positive, and statistically significant co-integration relationship between loans and agricultural mechanization variables. A 1% increase in the loan balance was found to increase agricultural mechanization by approximately 0.035%. On the other hand, the short-term relationship between the variables was found to be negative and statistically significant. Short-term deviations from the long-term equilibrium caused by shocks were shown to vanish by approximately 86% after 1 period. In this context, it is clear that the adaptation process between the variables is very rapid.

Anahtar Kelimeler

Agricultural loans, Agricultural mechanization, Time series analysis, ARDL bounds testing

Kaynakça

• Altuntaş, E. (2016). Türkiye’nin tarımsal mekanizasyon düzeyinin coğrafik bölgeler açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4 (12), 1157-1164. https://doi.org/10.24925/turjaf.v4i12.1157-1164.972
• Altuntaş, E. (2020). Türkiye’deki tarım makineleri kullanım projeksiyonunun tahmini. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6 (3), 506-516. https://doi.org/10.24180/ijaws.728023
• Doğan, M. (2005). Türkiye ziraatinde makineleşme: traktör ve biçerdöverin etkileri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, 14, 66-75.
• Ertekin, C., Akman, H. E., & Boyar, İ. (2021). Agricultural mechanization to Turkey at a glance. Yuzuncu Yil University Journal of Agricultural Sciences, 31 (3), 786-798. https://doi.org/10.29133/yyutbd.872793
• Gökdoğan, O. (2012). Türkiye ve Avrupa Birliği’nin tarımsal mekanizasyon düzeyi göstergelerinin karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (2), 1-4.
• Gökdoğan, O., & Bayhan, A. K. (2011). Eğirdir ilçesi tarım işletmelerinin mekanizasyon düzeyi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (1), 23-29.
• Kredi Kayıt Bürosu (2022). Türkiye Tarımsal Görünüm Saha Araştırması 2022. İstanbul.
• Oğuz, C., Bayramoğlu, Z., Ağızan, S., & Ağızan, K. (2017). Tarım işletmelerinde tarımsal mekanizasyon kullanım düzeyi, Konya ili örneği. Selcuk Journal of Agricultural and Food Sciences, 31 (1), 63-72. https://doi.org/10.15316/sjafs.2017.8
• Özgüven, M.M., Türker, U., & Beyaz, A. (2010). Türkiye’nin tarımsal yapısı ve mekanizasyon durumu. GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (2), 89-100.
• Saral, A., Vatandaş, M., Güner, M., Ceylan, M., & Yenice, T. (2000). Türkiye tarımının makinalaşma durumu. Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 901-923.
• The Banks of Association Türkiye. (2023). Data query system-geographical regions-provinces (spec. loans/agriculture). Retrieved October 23, 2023, from https://verisistemi.tbb.org.tr/index.php?/tbb/report_bolgeler
• Toğa, N. (2006). Ülkemizin tarımsal mekanizasyon durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, 121-125.
• TURKSTAT. (2023). Agriculture-number of agricultural equipment and machinery. Retrieved October 23, 2023, from https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1
• Ünsal, Y. (2020). Türkiye’nin coğrafik bölgelere göre tarımsal mekanizasyon düzeyinin belirlenmesi. Ankara: Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü.
• Ünsal, Y. (2021). Türkiye’de tarımsal mekanizasyon düzeyi, sorunları ve çözüm önerileri 2021. Ankara: Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü.
• Yücel, M. H., & Çalışkan, Z. (2020). Tarımda verimlilik ve makineleşmenin tarımsal istihdam üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Ekonomik Yaklaşım, 31 (117), 525-554. https://doi.org/10.5455/ey.17303
• Zeren, Y., Tezer, E., Tuncer, İ. K., Evcim, Ü., Güzel, E., & Sındır, K. O. (1995). Tarım alet-makina ve ekipman kullanım ve üretim sorunları. Ziraat Mühendisliği IV. Teknik Kongresi, 1047-1067.