Meslek hastalıkları polikliniğine başvuranlarda yaşam kalitesi düzeyi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 46, 144 - 151, 01.08.2022

Seher Kurtul Funda Kaya Ak Meral Türk

https://doi.org/10.17944/mkutfd.978078

Öz

Amaç: Yaşam kalitesi; bireyin fiziksel fonksiyonu, iş ve kişisel yaşamı, psikolojik durumu, aile içindeki ve dışındaki sosyal ilişkileri ve kişinin yaşadığı çevreden, sağlık ve istihdam politikalarından etkilenebilen çok boyutlu bir yapıdır. Çalışmamızda meslek hastalıkları polikliniğine başvuranlarda yaşam kalitesini değerlendirmeyi, ilişkili sosyodemografik, mesleki özellikler, sağlık durumlarını ortaya koymayı amaçladık.
Yöntem: Kasım 2018–Kasım 2019 tarihleri arasında meslek hastalıkları polikliniğine başvuran 168 katılımcı çalışmaya dahil edildi. Yaşam kalitelerini değerlendirmek için Dünya Sağlık Örgütü, Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (WHOQOL-BREF) kullanıldı.
Bulgular: Katılımcıların %87.5’i erkek, yaş ortalaması 40.46(±0.7) idi. WHOQOL-BREF alt parametre alan ortalamaları sırasıyla çevre alanı (58.6±16.8), psikolojik alan (56.4±18.9), sosyal ilişkiler alanı (56.2±22.7), fiziksel sağlık alanı (47.9±20.6) idi. Çalışmamızda kadınlarda, işsiz olanlarda, vardiyalı çalışan, aylık geliri düşük, meslek hastalığı ve komorbid hastalığı olanlarda yaşam kalitesi puanlarının anlamlı düzeyde daha düşük olduğu gözlenmiştir(p<0.05).
Sonuç: Yaşam kalitesi ile ilişkili etmenlerden; cinsiyet, çalışma durumuna yönelik gelir dağılımındaki eşitsizlik ve işsizlik sorununu giderici politikalar geliştirilmeli ve ayrıca meslek hastalığı risk faktörleri için çalışma ortamı yeniden düzenlenmeli, düzenli sağlık muayeneleri yapılmalı ve işçi sağlığı ve güvenliği kurallarının yerine getirilmesi sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Çalışma ortamı, yaşam kalitesi, Meslek Hastalığı

Evaluation of quality of life level and related factors in those who applied to the occupational diseases outpatient clinic

Öz

Objective: Quality of life; is a multidimensional structure that can be affected by an individual’s physical function, work and personal life, psychological state, social relations within and outside the family, and the environment in which the person lives. We aimed to evaluate the quality of life in patients who applied to the occupational diseases outpatient clinic, to reveal the related sociodemographic, occupational characteristics and health status.
Methods: The World Health Organization, Short Form of the Quality of Life Scale (WHOQOL-BREF) was used to assess 168 participants’ quality of life who applied to outpatient clinic between November 2018 and November 2019.
Results: 87.5% of the participants were male and the mean age was 40.46 (±0.7). The mean of WHOQOL-BREF sub-parameter domains were environmental (58.6±16.8), psychological (56.4±18.9), social relations (56.2±22.7) and physical health (47.9±20.6), respectively. It was observed that quality of life scores were significantly lower in women, unemployed, working in shifts, low monthly income, and those with occupational diseases and comorbid diseases (p<0.05).
Conclusion: Policies should be developed for the problem of gender, inequality in income distribution and unemployment, and also the working environment should be reorganized for risk factors of occupational diseases, periodic health examinations should be made and employees should be ensured to obey with occupational health and safety rules.

Anahtar Kelimeler

Workplace, quality of life, Occupational Disease

Kaynakça

• Fleck MPA, Louzada SL, Xavier M, Chachamovich E, Vieira G, Santos L, et al. Aplicação da versão em português do instrumento abreviado de avaliação da qualidade de vida “WHOQOL-bref” RevSaudePublica. 2000;34:178–183. https://doi.org/10.1590/S0034-89102000000200012.
• Seidl EM, Zannon CM. Qualidade de vida e saúde: aspectos conceituais e metodológicos [Quality of life and health: conceptual and methodological issues]. Cad Saude Publica. 2004;20 (2):580-8. https://doi.org/10.1590/s0102-311x2004000200027.
• The World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL): development and general psychometric properties. Soc Sci Med. 1998;46 (12):1569-85. https://doi.org/10.1016/s0277-9536 (98)00009-4.
• Carr AJ, Gibson B, Robinson PG. Measuring quality of life: Is quality of life determined by expectations or experience? BMJ. 2001;322 (7296):1240-3. https://doi.org/10.1136/bmj.322.7296.1240.
• Aydıner Boylu A , Paçacıoğlu B . Yaşam Kalitesi ve Göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD). 2016; 8 (15): 137-150.
• Tabeleão VP, Tomasi E, Neves SF. Qualidade de vida e esgotamento profissional entre docentes da rede pública de Ensino Médio e Fundamental no Sul do Brasil [Quality of life and burnout among public high school and primary school teachers in Southern Brazil]. Cad Saude Publica. 2011;27(12):2401-8. Portuguese. https://doi.org/10.1590/s0102-311x2011001200011
• European Comission Statistics Explained. Quality of life indicators-productive or main activity. [Son güncelleme 24 Haziran 2021]. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Quality_of_life_indicators_-_productive_or_main_activity
• Bilir N, Yıldız AN, editörler. İş Sağlığı ve Güvenliği. 3. Baskı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2014. s:189-341.
• Türkmen E. Kronik hastalıklar ve önemi. Durna Z, editör. Kronik Hastalıklar ve Bakım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2012. s:37-49.
• Li H, Lin M, Zhang W, Li J, Zou J. [Relationship between quality of life and disability level in patients with occupational disease]. Zhonghua Lao Dong Wei Sheng Zhi Ye Bing Za Zhi. 2015;33 (10):735-8.
• Kumsar AK, Yılmaz FT. Kronik Hastalıklarda Yaşam Kalitesine Genel Bakış. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2014;2 (2):62-70.
• Hu ZY, Hu XC, Zhu AA, Zhou YJ, Yu MJ, Fu YK, et al. [Study on quality of life and influeming factors of occupational disease patients in hangzhou]. Zhonghua Lao Dong Wei Sheng Zhi Ye Bing Za Zhi. 2020;38 (8):590-593. https://doi.org/10.3760/cma.j.cn121094-20191111-00524.
• What quality of life? The WHOQOL Group. World Health Organization Quality of Life Assessment. World Health Forum. 1996;17 (4):354-6.
• Fidan D, Ünal B, Demiral Y. Sağlığa ilişkin yaşam kalitesi kavramı ve ölçüm yöntemleri. Sağlık ve Toplum 2003;13:3-8.
• E Eser, H Fidaner, C Fidaner, SY Eser, H Elbi, E Göker. WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF’in psikometrik özellikleri. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 1999;7 (Ek 2):23-40
• World Health Organization. Division of Mental Health. (1996). WHOQOL-BREF : introduction, administration, scoring and generic version of the assessment : field trial version, December 1996. World Health Organization. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/63529.
• Sabbah I, Drouby N, Sabbah S, Retel-Rude N, Mercier M. Quality of life in rural and urban populations in Lebanon using SF-36 health survey. Health Qual Life Outcomes. 2003;1:30. https://doi.org/10.1186/1477-7525-1-30.
• Stuart Shapiro (1998) Places and Spaces: The Historical Interaction of Technology, Home, and Privacy, The Information Society, 14:4, 275-284. https://doi.org/10.1080/019722498128728
• TC. İç İşleri Bakanlığı, Araştırma ve Etütler Merkezi (2007). Birinci Avrupa Yaşam Kalitesi Anketi: Türkiye’de Yaşam Kalitesi [Son güncelleme tarihi 05 Kasım 2012]. Erişim adresi: https://www.icisleri.gov.tr/arem/birinci-avrupa-yasam-kalitesi-anketi-t-rkiye-de-yasam-kalitesi
• Selvi Y, Özdemir PG, Özdemir O, Aydın A, Beşiroğlu L. Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:238-243. https://doi.org/10.5350/DAJPN2010230403
• Naz S, Hashmi AM, Asif A. Burnout and quality of life in nurses of a tertiary care hospital in Pakistan. J Pak Med Assoc. 2016;66(5):532-6.
• Ardekani ZZ, Kakooei H, Ayattollahi SM, Choobineh A, Seraji GN. Prevalence of mental disorders among shift work hospital nurses in Shiraz, Iran. Pak J Biol Sci. 2008;11 (12):1605-9. https://doi.org/10.3923/pjbs.2008.1605.1609
• Adak N. Sosyal Bir Problem Olarak İşsizlik Ve Sonuçları. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2010;21 (2):105-116.
• McKee-Ryan F, Song Z, Wanberg CR, Kinicki AJ. Psychological and physical well-being during unemployment: a meta-analytic study. The Journal of Applied Psychology. 2005;90 (1):53-76. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.1.53
• Koçoğlu D, Akın B. Sosyoekonomik Eşitsizliklerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010;2 (4): 145-154.
• de Arruda FC, de Paula PR, Porto CC. Quality of Life of the Plastic Surgeon in the Midwest of Brazil. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2018;6 (8):e1802. https://doi.org/10.1097/GOX.0000000000001802
• Lam CLK, Guo VY, Wong CKH, Yu EYT, Fung CSC. Poverty and health-related quality of life of people living in Hong Kong: comparison of individuals from low-income families and the general population. J Public Health (Oxf). 2017;39 (2):258-265. https://doi.org/10.1093/pubmed/fdw046
• Lahana E, Pappa E, Niakas D. The impact of ethnicity, place of residence and socioeconomic status on health-related quality of life: results from a Greek health survey. Int J Public Health. 2010;55 (5):391-400. https://doi.org/10.1007/s00038-010-0171-2
• Megari K. Quality of Life in Chronic Disease Patients. Health Psychol Res. 2013 Sep 23;1 (3):e27. https://doi.org/10.4081/hpr.2013.e27
• Azevedo AL, Silva RA, Tomasi E, Quevedo Lde Á. Doenças crônicas e qualidade de vida na atenção primária à saúde [Chronic diseases and quality of life in primary health care]. Cad Saude Publica. 2013;29 (9):1774-82. https://doi.org/10.1590/0102-311x00134812
• Dyniewicz AM, Moser AD, Santos AF, Pizoni H. Avaliação da Qualidade de Vida de Trabalhadores em Empresa Metalúrgica: um subsídio à prevenção de agravos à saúde[Life quality of the metallurgy industrial plant workers]. Fisioter Mov. 2009;22 (3):457–466.