AVM'li Hatırlama ve Unutma...

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 2 - Bellek, 16 - 33, 15.12.2014

Saime Tuğrul

Öz

Hafızanın en temel iki ögesi hatırlamak ve unutmaktır. Bireysel ve kolektif hafıza, bu iki eylem arasında bir yerlerde olgunlaşır ve gelişir. Ancak, özellikle kolektif hafızanın oluşumunda siyasi iktidarlar devreye girerek, kolektif kimliğe anlamını verecek hatırlama ve unutma yollarını kontrol ederler. Bu manipülasyon yolları iki yönde gelişir; bir yandan, siyasi otorite, hatırlama yollarını kurarken ritüeller, anma törenleri, hafıza mekânları gibi pozitif yöntemler kullanır, öte yandan, resmî tarih oluşturarak, cezai düzeneklerle baskıcı bir politika uygular. Bu çarpıtılmış hatırlamanın yanı sıra, modernleşme sürecinin kolaylaştırdığı bir unutma yol haritası gerçekleştirilir; eski sosyal ve kültürel çevrenin sürekli yıkımı, kitle tüketim alışkanlıkları, modern hayatın değişkenliği ve hızı, kolektif unutmayı kolaylaştırır ve hızlandırır. Özellikle, kentlerin otoyollardan, uydu semtlerden, yüksek binalardan ve heybetli alışveriş merkezlerinden oluşan yeni kurgusu toplumsal hafızanın tümüyle yıkımını hazırlar.

Anahtar Kelimeler

kolektif hafıza, hafıza mekânları, unutma, modernite, tüketim

Remembering and Forgetting Shopping Malls...

Öz

Remembering and forgetting are the two major features of both individual and collective memory. In  every society, collective and cultural memory are formed in-between these two features. However, this process is generally controlled and manipulated by the power holders; remembering process is formed and shaped by positive and coercive means such as, rituals, remembering performances and sites of memories, as well as creating an offical history and criminal codes. In parallel, forgetting patterns are created and performed easily, especailly in modern societies; the destruction of old social and cultural environment, mass consumption habits, the speed of modern life, help and facilitate collective forgetting. The reconstruction of the cities with highways, massive, similar buildings, huge consumption centers (like AVMs in Turkey) destroy the memories forever.

Anahtar Kelimeler

collective memory, sites of memory, forgetting, modernity, consumption

Kaynakça

• Arendt H. (2000). Condition de l’homme moderne. Paris: Calmann-Lévy-Agora.
• Assmann J. (2001). Kültürel bellek, Eski yüksel kültürlerde yazı, hatırlama ve politik kimlik. İstanbul: Ayrıntı.
• Atkinson R.C., Shiffrin R. M, (1968). “Human memory: A proposed system and its control processes”, The psychology of Learning and motivation: Advances in Research and Theory, Vol.2, Academic Press, New York.
• Bergson, H. (2012). Matiere et mémoire. Paris: GF Flammarion.
• Broch, H. (2008) Théorie de la folie des masses. Paris: De l’éclat.
• Canetti, E. (2006). Kitle ve iktidar. G. Aygen (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Conan, E., Rousso, H. (2001). Vichy, un passé qui ne passe pas. Paris: Gallimard/folio.
• Connerton, P. (1999). Toplumlar nasıl anımsar?. İstanbul: Ayrıntı.
• Connerton, P. (2009). How modernity forgets. Cambridge: Cambridge University Press.
• Croisile, B. (2009). Tout sur la mémoire. Paris: Odile Jacob.
• De Certeau, M. (1990). L’invention du quotidien I, arts de faire. Paris: Gallimard.
• Foucault, M. (1975). Surveiller et punir, Gallimard, Paris.
• Freud, S. (1968). Introduction a la psychanalyse. Paris: Petit bibliothéque Payot.
• Freud. S. (2011). Deuil et melancolie. Paris: Petit bibliothéque Payot.
• Freud, S. (2014). Cinq leçons sur la psychanalyse.
• Erişim http://philosophie.ac-creteil.fr/IMG/pdf/cinq_lecons_psychanalyse.pdf
• Halbwachs, M. (1994). Les cadres sociaux de la mémoire. Paris: Albin Michel.
• Halbwachs, M. (1997). La mémoire collective. Paris: Albin Michel.
• Hobsbawn, E. (1994). Age of extremes, The twentieth century. New York: Vintage Books.
• Jameson, F. (1985). Postmodernism and the Consumer Society in Foster, H. (Der.) içinde Postmodern Culture. London: Pluto Press.
• Nora, P. (2006). Hafıza mekânları. M. E. Özcan (Çev.). İstanbul: Dost.
• Rousso, H. (1990). Le syndrome de Vichy. Paris: Seuil.
• Sennett, R. (1999). Gözün vicdanı, kentin tasarımı ve toplumsal yaşam. İstanbul: Ayrıntı.
• Sennett, R. (2005). Otorite. İstanbul: Ayrıntı.
• Sloterdijk, P. (2005). Ecumes, Spheres III. Paris: Maren Sell Edition.
• Todorov, T. (2004). Les abus de la mémoire. Paris: Arléa.
• Tuğrul S. (2010). Hafıza mekânı olarak beden. Amargi. (19), 14-21.
• Uşaklıgil, E. (2014). Bir şehri yok etmek. İstanbul: Can.
• Werstch, J. V., (2002). Voices of collective remembering, Cambridge: Cambridge University Press.
• Weber M. (1978). Economy and Society. California: University of California Press.