Fethullah Gülen Portresi

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1 - Pop İslam, 90 - 115, 15.06.2016

Yüksel Taşkın

Öz

Bu çalışmada Fethullah Gülen’in Erzurum’dan başlayarak, Batı Anadolu ve ABD’ye kadar uzanan kişisel hayat serüveni ele alınarak, dini ve siyasi kimliğinin ve belirgin kişilik özelliklerinin oluşum ve değişim süreçleri anlaşılmaya çalışıldı. Osmanlı’nın tarihsel hafızasını taşıyan Erzurum’un, Cumhuriyet devriyle imtihanında kişiliği şekillenmeye başlayan Gülen’in, İzmir’de Nurcu hareketin bir parçası olarak gösterdiği faaliyetler ve zamanla geliştirdiği özgün yöntemler ele alındı. 1980’de Klasik Nurculuktan kopan Gülen Cemaati’nin güçlü bir dini cemaat, hatta Türkiye’nin ilk ulus-ötesi dinsel cemaati olmasını mümkün kılan koşullar anlaşılmaya çalışıldı. Gülen’in değişen zaman ve zemine uyum sağlama anlamında geliştirdiği söylem ve stratejiler irdelendi. Cemaatin içeride ve dışarıda ayrı söylemler geliştirmeye dayalı kültürünün barındırdığı etik ve siyasi meseleler ele alındı. Cemaatin diğer İslami çevreler ve Milli Görüş hareketiyle, bir bütün olarak İslamcılık’la meseleleri ortaya konuldu. Son olarak, son dönemde AKP ile yaşanan gerilimin nedenleri ve muhtemel sonuçlarına dair bazı gözlemler paylaşıldı. Cemaatin geleceğine dair kimi değerlendirmelere yer verildi.

Anahtar Kelimeler

Fethullah Gülen, Nurculuk, püritenlik, makul orta, dindar nesil

The Portrait of Fethullah Gülen

Öz

In this study, Fethullah Gülen’s personal life story which began in Erzurum and continued up to West Anatolia and U.S.A., have been handled with a recourse to his religious and political identity as well as his distinct personal features. In this respect, both Erzurum’s exclusive role in terms of bearing the Ottoman’s historical memory and Gülen’s personality formed around the trial with the Republican period have been dealt along with his activities as a member of Nurcu movement and the specific methods that he developed in time. The conditions which rendered Nurcu movement as a powerful and the first trans-national religious community in Turkey, especially after its disengagement from the Classical Nurculuk in 1980, have been weighted up too. Gülen’s discourses and strategies for adapting himself to the changing times and grounds have been analysed. The ethical and political issues that Nurcu movement reserved in its culture characterized by establishing different discourses in domestic and foreign grounds have been investigated. Nurcu movement’s interactions with other Islamic circles, with the National Vision movement and its affairs with Islamism as a whole have been set forth. Eventually, some observations on the reasons underlying the tension between AKP and Nurcu movement and the possible results of this tension have been shared along with some evaluations about the future of this movement. 

Anahtar Kelimeler

Fethullah Gülen, Nurculuk (light movement), puritanism, juste milieu, religious generation

Kaynakça

• Algar, H. (2007). “Nakşibendilik”, A. Cüneyd Köksal (Haz.) İstanbul: İnsan.
• Balcı, B. (2005). Orta Asya’da İslam Misyonerleri: Fethullah Gülen Okulları. İstanbul: İletişim.
• Buğra, A. ve Savaşkan, O. (2015). Türkiye’de Yeni Kapitalizm: Siyaset, Din ve İş Dünyası. İstanbul: İletişim.
• Can, E. (1999). Fethullah Gülen’le ropörtaj”, Mustafa Armağan ve Ali Ünal (der)., Medya Aynasında Fethullah Gülen: Kozadan Kelebeğe içinde (s. 40-62). Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı.
• Canlı, C. ve Beysülen, Y.K. (2010). Zaman içinde Bediüzzaman. İstanbul: İletişim.
• Casanova, J. (1994). Public Religions in the Modern World. Chicago: University of Chicago Press.
• Çetinkaya, H. (2005). Fethullah Gülen’in 40 Yıllık Serüveni-II (Yol Arkadaşı Nurettin Veren Anlatıyor)”. İstanbul: Günizi.
• Çobanoğlu, Y. (2012). Altın Nesil’in Peşinde: Fethullah Gülen’de Toplum, Devlet, Otorite. İstanbul: İletişim.
• Gülen, F., “Hayatı”, http://fgulen.com/tr/fethullah-gulen-kimdir/gulen-hakkinda/fethullah-gulenin-hayatindan-kesitler/3153-fgulen-com-Erzurum-Hayatindan
• Karabaşoğlu, M. (2004). “Said Nursi”, Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (der).,Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslamcılık, Cilt VI, içinde (s. 270-289). İstanbul: İletişim.
• Mardin, Ş. (1992). Bediüzzaman Said Nursi Olayı ve Modern Türkiye’de Din ve Toplumsal Değişim. İstanbul: İletişim.
• Özdalga, E. (2007a). İslamcı Kalıba Dökülen Dünyevi Çilecilik: Fethullah Gülen’in Dindarlığı ve Eylemciliği, Elisabeth Özdalga, İslamcılığın Türkiye Seyri: Sosyolojik Bir Perspektif içinde (s. 242-255). İstanbul: İletişim.
• Özdalga, E. (2007b), Fethullah Gülen Hareketinde Laikleşme Eğilimleri: Tıkanma mı yoksa Yenilenme Fırsatı mı?, Elisabeth Özdalga, İslamcılığın Türkiye Seyri: Sosyolojik Bir Perspektif içinde (s. 255-275). İstanbul: İletişim.
• Özdalga, E. (2007c) , “Fethullah Gülen: Üç Kadın Öğretmenin Hayat Hikâyesi”, Elisabeth Özdalga, İslamcılığın Türkiye Seyri: Sosyolojik Bir Perspektif içinde (s. 275-316). İstanbul: İletişim.
• Özkök, E. (1999). Fethullah Gülen’le Röportaj, Mustafa Armağan ve Ali Ünal (der)., Medya Aynasında Fethullah Gülen: Kozadan Kelebeğe içinde (s. 20-29). Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı.
• Taşkın, Y. (2012). Gülenciler: Dinsel Milliyetçilik ve ulus-aşırı dinamizm arasında sıkışan bir hareket. Birikim 282 (Ekim 2012): 22-36 .
• Ünlü, A., “Fethullah Gülen: Bir Portre Denemesi,” http://fgulen.com/tr/fethullah-gulen-kimdir/gulen-hakkinda/fethullah-gulen-bir-portre-denemesi
• Weber, M. (1997). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. (Çev. Zeynep Aruoba) İstanbul: Hil.
• Weissman, I. (2007). The Naqshbandiyya: Orthodoxy and Activism in s Worldwide Sufi Tradition. Hoboken: Taylor & Francis.
• Yaşar, M. E., (2004). İskenderpaşa Cemaati. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (der). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslamcılık, Cilt VI içinde (s. 323-340). İstanbul: İletişim.
• Yavuz, M. H. (1999). The Matrix of Modern Turkish Islamic Movements: The Naqshbandi Sufi Order, Elizabeth Özdalga (ed) içinde., Naqshbandis in Western and Central Asia: Change and Continuity. Istanbul: Swedish Research Institute.
• Yavuz, M. H. (2004a). “Bediüzzaman Said Nursi ve Nurculuk”, Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (der) Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslamcılık, Cilt VI içinde (s. 264-294). İstanbul: İletişim.
• Yavuz, M. H. (2004b). Neo-Nurcular: Gülen Hareketi, Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (der). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslamcılık, Cilt VI içinde (s. 295-307). İstanbul: İletişim.