Popülist Söylemin Perde Arkası: 5224 Sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun’a Dair Değerlendirmeler

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1 - Popülizm ve Medya, 75 - 98, 15.06.2019

Yıldız Birincioğlu

https://doi.org/10.17572//mj2019.1.7598

Cited By: 2

Öz

Bağımsız sinemanın en büyük problemlerinden birinin dağıtım olduğu düşünülürse değişiklik yapılarak yeniden düzenlenen 5224 Sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun, bu probleme nasıl bir çözüm üretmektedir? Yapılan değişiklikler hangi sorunları temel almaktadır? Bu değişiklikler sinema endüstrisinin temel problemlerini ortadan kaldırmaya yeterli midir? Çalışma, 5224 Sayılı Kanun ile bağımsız sinemanın güçlendirilen sessizleştirme biçimlerini, üretim, dağıtım ve gösterim koşullarını genel olarak tartışmayı hedeflemektedir. Bu amaçla öncelikle sinema endüstrisinin dönüşümüne dair kuramsal çerçeveye yer verilmekte ve bu endüstrinin güçlenmesini sağlayan devlet desteği ve fon yapısı incelenmektedir. Çalışmada Türk sinema endüstrisine ilişkin kaynaklar literatür taraması yöntemi ile ele alınarak var olan sorunlar tanımlanmakta ve öneriler sunulmaktadır. Sinema endüstrisi ile ilgili nicel veriler, bağımsız sinema kuruluşu Antrakt, Avrupa Görsel İşitsel Gözlemevi’nin Raporu ve Kültür Bakanlığı resmi kaynaklarından elde edilmektedir. Bu veriler ışığında yapılan değerlendirmelerde; Türk Sinemasının yaşamış olduğu ekonomik büyümenin, bağımsız filmlerin perdeyle olan mesafesini daha da araladığı ve var olan üretim, dağıtım ve gösterim sorunlarına yenilerini eklediği görülmektedir. Yapımcıların daha çok pay alması sorununa indirgenerek değiştirilen yasanın sadece dengesiz ekonomik büyüme sorununa çözüm üreten bir niteliğe sahip olduğu ve dağıtım ya da gösterim sorunlarında yetersiz kaldığı söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Bağımsız sinema, Sinema politikaları, Film endüstrisi, 5224 Sayılı Kanun, popülist söylem

Background of the Populist Discourse: The Evaluations on the Law No. 5224 on the Assessment and Classification of Motion Pictures

Öz

As known, one of the most significant problems of independent cinema is the distribution, how does the Law No. 5224 on Assessment and Classification of Motion Pictures, which has been amended, bring a solution to this problem? What problems are the modifications made based on? Are these modifications sufficient to eliminate the fundamental problems of the cinema industry? The study aims to discuss the empowered forms of silencing and production, distribution and screening of Independent Cinema with Law No. 5224. For this purpose, the theoretical framework for the transformation of the cinema industry is provided initially, and the state support and fund structure that empowers this industry are examined. In this study, resources related to Turkish cinema industry are discussed through literature review and existing problems are identified with suggestions presented. Quantitative data on the cinema industry are obtained from the official sources of the independent cinema company Antrakt, the European Audiovisual Observatory Report and the Ministry of Culture. The evaluations carried out by using the mentioned data; it is seen that the economic growth of Turkish Cinema has further expanded the distance of the independent films with the screen and existing production, distribution and screening problems have increased. It can be said that the law amended by only focusing on the problem of producers and them to receive more shares is only a result of unbalanced economic growth. And this amendment provides a solution to the problem, however it is inadequate to solve the problems experienced in distribution or screening.

Anahtar Kelimeler

Independent Cinema, Cinema Policies, Film Industry, Law No. 5224, populist discourse

Kaynakça

• Akbulut, H. (2018). Kültürel ve Toplumsal Bir Pratik Olarak Sinemaya Gitmek: Türkiye’de Seyirci Deneyimleri Üzerine Bir Sözlü Tarih Çalışması, Ankara: Tübitak Projesi.
• Akbulut, K. K. (2015). Kültür Bakanlığı Sinema Destekleri, Erişim: 28 Şubat 2019. http://sinematek.tv/kultur-bakanligi-sinema-destekleri-k-kagan-akbulut/
• Akpınar, N. (Yapımcı) ve Aydemir, S. (Yönetmen). (2015). Düğün Dernek 2: Sünnet [Film]. Türkiye: BKM.
• Akpınar, N. (Yapımcı) ve Erdoğan, Y. (Yönetmen). (2019). Organize İşler Sazan Sarmalı [Film]. Türkiye: BKM.
• Alper, E. Teoman, S. Köstepen, E. (Yapımcı) ve Alper, E. (Yönetmen). (2012). Tepenin Ardında [Film]. Türkiye: Bulut Film.
• Altman, R. (Yapımcı) ve Altman, R. (Yönetmen). (1984). Secret Honor [Film]. ABD: Sandcastle 5 Production.
• Aydın, A. Demirci, S. vd. (Yapımcı) ve Aydın, A. (Yönetmen). (2012). Küf [Film]. Türkiye.
• Cassetti, F. (1998). Inside The Gaze: The Fiction Film and Its Spectator. USA: Indiana University Press.
• Celis, N. Rodriguez, G. (Yapımcı) ve Cuaron, A. (Yönetmen). (2018). Roma [Film]. Meksika: Esperanto Filmoj.
• Coblenz, W. (Yapımcı) ve Pakula, A.J. (Yönetmen). (1976). All The President’s Men [Film]. ABD: Warner Bros.
• Clooney, G. Heslov, G. Oliver, B. (Yapımcı) ve Clooney (Yönetmen). (2011). The Ides of March [Film]. ABD: Smoke House Pictures, Cross Creek Pictures, Appian Way Production, Exclusive Media Group ve Section Eight Production.
• Çetin Erus, Z. (2007). Film Endüstrisi ve Dağıtım: 1990 Sonrası Türk Sinemasında Dağıtım Sektörü. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi 4 (4) s. 5-16.
• Demme,J., Rudin, S. (Yapımcı) ve Demme, J. (Yönetmen). (2004). The Manchurian Candidate [Film]. ABD: Paramount Pictures Corporation.
• Erkılıç, H. (2009). Düş Şatolarından Çoklu Salonlara Değişen Seyir Kültürü ve Sinema, Kebikeç 27, s.143-162.
• Erkılıç, H. (2011). Sinema Politikaları Çerçevesinde Filmlere Sağlanan Devlet Desteği, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, s. 57-71.
• Finchelstein, F. (2019). Faşizimden Popülizme (A. Karatay, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hill, J. (2001), Hollywood Gerçeğini Kabullenmek (M. Behlil, Der.), Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 1, İstanbul, Bağlam.
• Jarvie, I.C. (1993). Sosyal Bir Kurum Olarak Sinemaya Gitme (G. Güçhan, Çev.), 25. Kare, 5, s.22-25.
• Jenkins, H. (2006). Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York: University Press.
• Kanzler, M. &Talavera, J. (2015). World Film Market Trends Focus 2015. Paris: Global Rouge.
• Kanzler, M.&Talavera, J. (2017). World Film Market Trends Focus 2017. Paris: Global Rouge.
• Karaca, B. (2012). Çağdaş Sanat Üretimi ve Türkiye’de Sansür Politikaları, Toplum ve Bilim 125, s.134- 151.
• Karaçelik, T. (Yapımcı) ve Karaçelik, T. (Yönetmen). (2015). Sarmaşık [Film]. Türkiye: Damamedya.
• Laclau, E. (2018). Popülist Akıl Üzerine (N. B. Çelik, Çev), Ankara: Epos Yayınları.
• Landesman, P. Scott, R. Butan, M. Facio, G. Katagas, A. Richard, S. (Yapımcı) ve Landesman, (Yönetmen). (2017) Mark Felt [Film]. ABD: Scott Free Production ve Mandalay Pictures.
• Lowe, G. (Yapımcı) ve Leigh, M. (Yönetmen). (2018). Peterloo [Film]. İngiltere: Britanya Film Enstitüsü, Film4 ve Thin Man Films.
• Medin, B. (2018). Dijital Kültür, Dijital Yerliler ve Günümüzdeki Yeni Film Seyir Deneyimleri, Erciyes İletişim Dergisi Akademia, 5(3), s.142-158.
• Müjdeci, K., Kaya, E., Aydemir, Ş., Yücel, F. (Yapımcı) ve (Yönetmen). (2015). Kapalı Gişe: Türkiye’de Tekelleşen Film Dağıtımı [Belgesel]. Türkiye.
• Moore, M. (Yapımcı) ve Moore, M. (Yönetmen). (1995). Canadian Bacon [Film]. ABD: PolyGram Filmed Entertainment ve Maverick Films.
• Öperli, N., Göl, B. Korkut, Y. O, Dadak, Z. (11 Kasım 2018) Yuvarlak Masa Tartışması: Türkiye’de Bağımsız Sinema Yapmak. Altyazı. Erişim: 22 Şubat 2019, http://www.altyazi.net/soylesiler/yuvarlak-masa-tartismasi-turkiyede-bagimsiz-sinema-yapmak/.
• Öperli, N. Doruk, C. Acar, D. Köstepen, E. (Yapımcı) ve Alper, E. (Yönetmen). (2015). Abluka [Film]. Türkiye: Limon Film.
• Özen, E. ve Çelenk, S. (2006). Sinema Endüstrisinin Ekonomik Yöndeşme Eğilimleri: Hollywood Örneği, Ankara İletişim Araştırmaları Dergisi, 4(1), s.67-96.
• Öztürk, S. (2006). Türk Sinemasında İlk Sansür Tartışmaları ve Yeni Belgeler, Galatasaray İletişim, Haziran.
• Par, K. (2015). Seyirci İçin Kıyafetten Daha Önemli Konular Var. Habertürk. Erişim: 28 Ocak 2019 http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/1159624-sinema-icin-kiyafetten-daha-onemli-konular- var.
• Prensky, M. (2001a). Digital Natives, Digital Immigrants. On The Horizon 9(5), pp.1-6.
• Prensky, M. (2001a). Digital Natives, Digital Immigrants Part 2: Do They Really Think Differently? On The Horizon 9(6), pp.1-6.
• Stone, O. (Yapımcı) ve Stone, O. (Yönetmen). (1995). Nixon [Film]. ABD: Hollywood Pictures ve Cinergi Pictures.
• Tandy, A. (Yapımcı) ve Iannucci,A. (Yönetmen). (2009) In The Loop [Film]. İngiltere: BBC Films.
• Tomur, K. vd. (2016). Rekabet Kurumu Sinema Hizmetleri Sektör Raporu, Ankara.
• Turhan, B. E. (Yapımcı) ve Karaçelik, T. (Yönetmen). (2015). Sarmaşık [Film]. Türkiye.
• Ulusay, N. (2004), Türk Sineması- Kriz ve Sonrası, (Online) http://kygm.kultur.gov.tr/
• Vitrinel, E. (11 Mart 2018). Yeşilçam Sineması Çöküşe Gidiyor. Journo. Erişim: 26 Ocak 2019 https://journo.com.tr/turkiye-sinemasi-yesilcam-cokuse-gidiyor.
• Wolf, B.J (2002). The Prohibitions against Studio Ownership of Theatres: Are They Anachronism? Loyola of Los Angeles Entertainment Law Review, Vol.13, N.3, s. 413-436.
• Yaşartürk, G. (Eylül 2010). Ödül ve Gişenin Birleşmeyen Hikayesi. Skylife. Erişim: 5 Mart 2019, https://www.skylife.com/tr/2010-09/odul-ve-gisenin-birlesmeyen-hikayesi.
• Yavuz, D. (2012). Türk Sinemasının 22. Yılı. İstanbul: Antrakt Sinema Kitaplığı.
• Yavuz, D. (2019). Vizyon Raporu. İstanbul: Antrakt Sinema Kitaplığı.
• Yılmaz, C. Ve Yıldırım, M. (Yapımcı) ve Yılmaz, C. (Yönetmen). (2015). Ali Baba ve Yedi Cüceler [Film]. Türkiye: Fikir Sanat ve Nu Look Production.
• Zaim, D. (2008). Odaklandığın Şey Kendi Gerçeğindir: Türkiye Sineması, Alüvyonik Türk Sineması ve Uluslararası Kabul, 1. Bölüm. Altyazı 78, s. 48-55.
• 07.2004 Tarihli ve 5224 Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi Ve Sınıflandırılması İle Desteklenmesi Hakkında Kanun, Resmî Gazete. Erişim: 2 Şubat 2019 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/02/20050218-5.htm
• 01.19 Tarihli ve 5224 Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi Ve Sınıflandırılması İle Desteklenmesi Hakkında Kanun, Resmî Gazete. Erişim: 18 Şubat 2019 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/01/20190130-7.htm.