"YENİ TÜRKİYE"DE ULUSAL GÜNLERİN REKLAM FİLMLERİNDE HATIRLANMASI: GÜNDELİK MİLLİYETÇİLİĞİN GÖRÜNTÜLERİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2 - Gündelik Milliyetçilik, 438 - 464, 31.12.2022

Canan Neşe Kınıkoğlu

https://doi.org/10.17572/mj2022.2.438-464

Öz

Bu araştırmada Kemalist milliyetçiliğin ve tarih yazımının muhalefet konumuna düştüğü “yeni Türkiye”de ulusal günlerin reklam filmlerinde nasıl hatırlandığı incelenmektedir. Cumhuriyete ilişkin ulusal günlerle ilgili kamusal tartışmaların arttığı ve yönetmeliklerin değiştiği 2012 sonrası döneme odaklanılarak YouTube Ads Leaderboard’da en çok etkileşim alan reklamlar arasından ulusal günleri konu alan 27 reklam filmi içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırmada üç bulgu ön plana çıkmaktadır: Birinci bulgu, incelenen reklam filmlerinin büyük çoğunda ulusal günlerin tarihi bağlamlarından koparılarak gündelik hayatın içinden gerçek olduğu iddia edilen milliyetçilik görüntüleri ile hatırlandığını işaret etmektedir. İkinci bulgu, geçmiş öğeleri kullanan reklamlarda ulusal günlerin Kemalist resmi tarih yazımı üzerinden yeniden tanımlandığını göstermektedir. Üçüncü bulguda ise, reklamlardaki bu anımsama biçimlerinin ulus ve sembollerine yönelik hissedilen ortak duygular ile pekiştiği görülmektedir. Bu bulgular ışığında araştırma, “yeni Türkiye”de ulusal günleri konu alan reklam filmlerinin, şirketlerin siyasi yönelimlerinin ötesinde ulusun ve sembollerinin araçsallaştırıldığı, sıradanlaştırıldığı ve yaygınlaştığı politik alanlar olduğunu vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ulusal günler, gündelik milliyetçilik, reklamlar, banal milliyetçilik, yeni Türkiye, kurumsal milliyetçilik

COMMEMORATING NATIONAL DAYS IN ADVERTISEMENTS IN A "NEW TURKEY": IMAGES OF EVERYDAY NATIONALISM

Öz

This study examines how Republican national days are remembered in advertisements in a “new Turkey”, where secularist-Kemalist nationalism and its historiography have drifted away from their central position of power under the Justice and Development Party rule. Focusing on the post-2012 period in Turkey, when regulations on national days were changed, it carried out a content analysis of 27 advertisements, enlisted on the YouTube Ads Leaderboard, about Republican national days. There are three important findings in this study. First, in most of the advertisements national days are remembered through images of everyday nationalism that purport an idea of truthfulness. Second, in advertisements which use images of the past, these days are redefined with reference to Kemalist official historiography. Third, these are reinforced by the shared emotions for the nation and its symbols. Accordingly, the study argues that in a “new Turkey”, advertisements about national days are political arenas, where the nation is redefined, appropriated, made ordinary and popularized beyond the political orientation and polarizations of the corporations.

Anahtar Kelimeler

national days, everyday nationalism, banal nationalism, advertisements, new Turkey, corporate nationalism

Kaynakça

• Acikalin, M., ve Kilic, H. (2017). The role of Turkish national holidays in promoting character and citizenship education. JSSE-Journal of Social Science Education. 16(3): 74-83.
• Ardıç, E. (2010). Atatürk'ü reklamlarda 'kullanmaya' utanmıyor musunuz? Sabah. 01 Nisan 2010. Erişim: 13 Eylül 2020 https://www.sabah.com.tr/yazarlar/ardic/2010/04/01/ataturku_reklamlarda_kullanmaya_utanmiyor_musunuz.
• Aysever, E. (2020). Devrimci Cumhuriyet için! Cumhuriyet. 29 Ekim 2020. Erişim: 30 Ekim 2020. https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/enver-aysever/devrimci-cumhuriyet-icin-1786804.
• Aytürk, İ. (2015). Post-post Kemalizm: Yeni bir paradigmayı beklerken. Birikim, (319), 34–47.
• BanaBak. (2019). Banabak ile #Gençlik100Yaşında. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=tAdcMWY4eJE
• Bedir, U., ve Öztunç, M. (2022). Symbolic construction of national identity: a qualitative analysis of Ngos instagram posts on national days. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 12(1), 192–211.
• Berg, B. L., ve Lune, H. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Billig, M. (1995). Banal nationalism. London: Sage Publications.
• Birgün. (2020). Ulusal bayram sıkıntısı bitmiyor. Erişim 9 Eylül 2021: https://www.birgun.net/haber/ulusal-bayram-sikintisi-bitmiyor-313452
• Bora, T. (2003). Nationalist discourses in Turkey. The South Atlantic Quarterly, 102(2/3), 433–451.
• Bora, T. (2011). Nationalist discourses in Turkey. In A. Kadıoğlu ve E. F. Keyman (Eds.), Symbiotic Antagonisms: Competing Nationalisms in Turkey. Salt Lake City: The University of Utah Press.
• Bora, T. (2018). Zamanın kelimeleri: Yeni Türkiye’nin siyasi dili. İstanbul: Birikim Yayınları.
• Bumin, K. (2009, Ekim). Cumhuriyet reklamları. Yeni Şafak. Erişim: https://www.yenisafak.com/yazarlar/kursat-bumin/cumhuriyet-reklamlari-19312
• Çınar, A. (2005). Modernity, Islam and Secularism in Turkey: Bodies, Places and Time. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Çınar, H. (2020, Ekim). 29 Ekim tatil değildir, bayramdır. Dünya Gazetesi. Erişim: 22 Mayıs 2021, https://www.dunya.com/kose-yazisi/29-ekim-tatil-degildir-bayramdir/487123
• Çınar, R. Ü. (2022). Anma törenleri üzerinden AKP’nin güç ve karakter dönüşümü. İlef Dergisi, 9(1), 117–144.
• CNN Türk. (2019, Ekim). Resmi Bayramlar Yönetmeliği’nde değişiklik Erişim 10 Eylül 2021: https://www.cnnturk.com/turkiye/resmi-bayramlar-yonetmeliginde-degisiklik
• Çolak, Y. (2006). Ottomanism vs. Kemalism: Collective memory and cultural pluralism in 1990s Turkey. Middle Eastern Studies, 42(4), 587–602.
• Cumhuriyet. (2021, Eylül). Milli bayramlar okullara geri döndü. Erişim 15 Ekim 2021: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/milli-bayramlar-okullara-geri-dondu-1865866
• Demrtaş Bagdonas, Ő. (2008). The clash of Kemalisms? Reflections on the past and present politics of Kemalism in Turkish political discourse. Turkish Studies, 9(1), 99–114.
• Edensor, T. (2002). National identity, popular culture and everyday life. Oxford: Berg.
• Ersanlı, B. (2006). İktidar ve tarih: Türkiye’de “Resmi Tarih” Tezinin oluşumu: 1929-1937. İstanbul: İletişim.
• Fox, J.E. (2014). National holiday commemorations: The view from below. In R. Tsang ve E. T. Woods (Eds.), The cultural politics of nationalism and nation-building: Ritual and performance in the forging of nations. New York: Routledge.
• Fox, J.E., ve Miller-Idris, C. (2008). Everyday nationhood. Ethnicities, 8(4), 536–563.
• Fox, J. E. (2018). Banal nationalism in everyday life. Nations and Nationalism, 24(4), 862–866.
• Garanti BBVA. (2020a). Adımların adımlarımız, Cumhuriyet kanatlarımız #29Ekim. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=xql_j5i3lwQ
• Garanti BBVA. (2020b). Garanti BBVA’dan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na  özel, anlamlı kutlama ‘Adımların Adımlarımız Cumhuriyet Kanatlarımız’ [Basın Bülteni]. İstanbul: Garanti BBVA. Erişim, 30 Ekim 2020: https://assetsgarantibbva.com/assets/pdf/tr/basin_bulteni/2020/20-10-2020-29-ekim-garantibbva-reklam.pdf
• Geisler, M. E. (2009). The calendar conundrum: National days as unstable signifiers. İçinde National days: constructing and mobilising national identity. UK: Palgrave Macmillan.
• Goldman, A. (2018). Privatized commemoration, political polarization, and the cult of Atatürk since the mid-1990s. The Journal of the Middle East and Africa, 9(2), 137–152. https://doi.org/10.1080/21520844.2018.1485347
• Gunter, M., ve Yavuz, H. (2007). Turkish paradox: Progressive Islamists versus reactionary secularists. Critique: Critical Middle Eastern Studies, 16(3), 289-301.
• Habertürk. (30 Ağustos 2022). Abdullah Gül’den, “milli bayramlar” açıklaması. Erişim 9 Eylül 2022: www..haberturk.com website: https://www.haberturk.com/11-cumhurbaskani-abdullah-gul-gorevi-suresince-bircok-milli-bayrama-katilmadigi-iddialarini-yalanladi-3516026
• Heaney, J. (2013). Emotions and nationalism: a reappraisal. İçinde Demertzis N.(ed) Emotions in politics (pp. 243-263). Palgrave Macmillan, London.
• İnsel, A. (2013). Becoming a world economic power: The neo-nationalism of the AKP. İçinde R. Kastoryano (Ed.), Turkey between nationalism and globalization. New York: Routledge.
• Islam, K. S. (2020). Advertising nationalism: Commemorating the liberation war in Bangladeshi print advertisements. Media, War and Conflict, 1–25. https://doi.org/10.1177/1750635220950365
• Kadıoğlu, A. (2008). Vatandaşlığın dönüşümü. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaptan, Y. (2010). Selling “Turkishness”: Nationalism and globalization in Turkish advertising. Indiana University.
• Keyman, E. F. (2014). The AK Party: Dominant Party, new Turkey and polarization. Insight Turkey, 16(2), 19–31.
• Kobayashi, K. (2012). Corporate nationalism and glocalization of Nike advertising in “Asia”: Production and representation practices of cultural intermediaries. Sociology of Sport Journal, 29(1), 42–61.
• Koyuncu, B. (2014). “Benim Milletim...”: AK Parti İktidarı, din ve ulusal kimlik. İstanbul: İletişim.
• Krawietz, B. (2014) Sport and nationalism in the Republic of Turkey, The International Journal of the History of Sport, 31:3, 336-346, DOI: 10.1080/09523367.2013.865602
• Lladonosa Latorre, M., ve Visa Barbosa, M. (2020). Banal nationalism and everyday nationalism in experiential advertising. A sample of advertisements broadcast on the Catalan public television (2009-2017). Communication and Society, 33(2), 33–48.
• Maessen, E. (2012). Reassessing Turkish national memory: The AKP and the nation: An analysis of the representation of Turkish national memory and identity by the AKP (Yüksek Lisans Tezi). Utrecht University.
• McCreanor, T., Muriwai, E., Wetherell, M., Moewaka Barnes, H., ve Moewaka Barnes, A. (2017). Doing affect around national days: Mundane/Banal practice or the call of ‘Another Space’? İçinde M. Skey ve Antonsich (Eds.), Everyday Nationhood Theorising Culture, Identity and Belonging after Banal Nationalism (ss. 215–238). London: Palgrave Macmillan.
• Navaro-Yashin, Y. (2002). Faces of the state: Secularism and public life in Turkey. Princeton: Princeton University Press.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar I (Vol. 1). İstanbul: Yayın Odası.
• ODATV. (2017, Eylül). Milli bayramlar artık kutlanmayacak -. Erişim 28 Eylül 2022: https://www.odatv4.com/siyaset/milli-bayramlar-artik-kutlanmayacak-1509171200-123354
• Öktem, K. (2011) Angry nation: Turkey since 1989. Canada: Fernwood Publishing.
• Ökten, N. (2012). Ölümsüz bir ölüm, sonsuz bir yas: Türkiye’de 10 Kasım. İçinde E. Özyürek (Ed.), Hatırladıklarıyla ve unuttuklarıyla Türkiye’nin toplumsal hafızası (3. baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özdalga, E. (2009). Those Crazy Turks: Polemical “Pamphlet” rather than historical novel, Middle East Critique, 18(1), ss. 61–71.
• Özkan, D., ve Foster, R. J. (2005). Consumer citizenship, nationalism, and neoliberal globalization in Turkey: The advertising launch of Cola Turka. Advertising & Society Review, 6(3).
• Öztunç, M., ve Bedir, U. (2021). New media and national identity: The representation of Atatürk on NGO’s November 10th Instagram posts. Communication and Technology Congress. ss: 491–499. Istanbul.
• Öztürk, S. (20 Mayıs 2016). Yasaklar ülkesinde bayram. Erişim 6 Eylül 2020: https://www.sozcu.com.tr/2016/yazarlar/saygi-ozturk/yasaklar-ulkesinde-bayram-2-1237721/
• Öztürkmen, A. (2001). Celebrating national holidays in Turkey: History and memory. New Perspectives on Turkey, 25, 45–74.
• Özyürek, E. (2004). Miniaturizing Atatürk: Privatization of state Imagery and ideology in Turkey. American Ethnologist, 31(3), 374–391.
• Özyürek, E. (2006). Nostalgia for the modern: State secularism and everyday politics in Turkey. New York: Duke University Press.
• Petrol Ofisi. (2020). 30 Ağustos Zafer Bayramımız kutlu olsun! - Petrol Ofisi. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=jbSLcNQooAQ
• Prideaux, J. (2009). Consuming icons: Nationalism and advertising in Australia. Nations and Nationalism, 15(4), 616–635.
• Sabancı Holding. (2015). Birlikten Cumhuriyet doğar. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=15w4ccpI0do
• Sabancı Holding. (2018). #CumhuriyeteVurgunuz. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=ZssphnyHnVg
• Sabancı Holding. (2020). 82 yıldır her 10 Kasım’da bütün Türkiye yağmur yağmadan ıslanıyor. #DinmeyenYağmur. Erişim. https://www.youtube.com/watch?v=1QRZNtd1eWI
• Samsung Türkiye. (2019). Sen bizi #TanısanSeverdin. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=T3F1Q3UmRIU
• Scherer, J., ve Jackson, S. J. (2007). Sports advertising, cultural production and corporate nationalism at the global-local nexus: Branding the New Zealand All Blacks. Sport in Society, 10(2), 268–284.
• Shoup, D. D., Bonini Baraldi, S., & Zan, L. (2014). A centralized decentralization: outsourcing in the Turkish cultural heritage sector. International Journal of Cultural Policy, 20(1), 54-77.
• Silk, M., Andrews, D., ve Cole, C. (2005). Corporate nationalism (s)? The spatial dimensions of sporting capital. In Corporate nationalisms: Sport, cultural identity and transnational marketing (ss.. 1–12). Berg.
• Sönmez, E. (2020). A past to be forgotten? Writing Ottoman history in early Republican Turkey. British Journal of Middle Eastern Studies. 48 4 : 1–17.
• Şişecam. (2019). Şişecam | #TarifeSığmaz bir özlemle anıyoruz. #10Kasım. Erişim https://www.youtube.com/watch?v=5uO_D169BfA
• Tapan, A. (2021). Türkiye’de siyasi ve kültürel bir yönelim olarak milliyetçiliğin reklamlar ve kamu spotları üzerinden gündelik hayatta inşası ve yeniden üretimi (Doktora tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Think with Google. (2022). Video Trends: YouTube Ads Leaderboard Türkiye. Erişim: 12 Mayıs 2022: https://www.thinkwithgoogle.com/intl/tr-tr/pazarlama-stratejileri/video/youtube-ads-leaderboard/
• Tokaylı, M., ve Akyol, Z. (2018). Reklamlarda milliyetçilik: adalet ve kalkinma (ak parti) partisinin anayasa referandumu reklamlari üzerine bir içerik analizi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 258–274.
• Tokdoğan, N. (2018). Yeni Osmanlıcılık: Hınç, Nostalji, Narsisizm. Istanbul: İletişim.
• Turkcell. (2017a). #BizOnuÇokSeviyoruz. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=wlA3l_0PTjw
• Turkcell. (2017b). #BizOnuÇokSeviyoruz. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=wlA3l_0PTjw
• Turkcell. (2018). Çanakkale’ye Mektuplar. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=e3VgLjKpIYo
• Turkcell. (2019). #TatilDeğilBayram. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=qGePDf2vkr0
• Turkcell. (2020). 19 Mayıs’ta #YerGökDinlesin. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=CkbZRKCf4q8
• Türköz, M. (2014). Fathering the nation: From Mustafa Kemal to Atatürk. Traditiones, 44(1), 53–64.
• Ulusal ve Resmi Bayramlar ile Mahalli Kurtuluş Günleri, Atatürk Günleri ve Tarihi Günlerde Yapılacak Tören ve Kutlamalar Yönetmeliği. No. 2012/3073.
• Vestel Türkiye. (2020). #SevgimizSığmazTaşar – Vestel 23 Nisan Ulusal Egemenlik Ve Çocuk Bayramı. Erişim: https://www.youtube.com/watch?v=obMt8sc3fWY
• White, L. (1994). Commercial nationalism: Images of Australia in television advertising. Victoria University of Technology.
• Yıldız, Ö. (2021, Ekim). Markalar için özel günleri kullanma kılavuzu. Marketing Türkiye. Erişim 1 Kasım 2021: https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/arastirma/ozel-gun-kampanya-2/
• Zencirci, G. (2004). Republic days in the post-1997 period turkey: commemorative activities as embodied and contested interventions to the imaginary terrain of the ‘nation’ (Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi, Ankara.