Ortaokul Öğrencilerinin Çevreye Yönelik İlgilerini Belirlemek İçin Ölçek Geliştirme

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 219 - 233, 19.07.2022

Özge Çiçek Şentürk , Mahmut Selvi

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik ilgi düzeylerini belirlemek için bir ölçek geliştirmektir. Nicel araştırma desenlerinden tarama yöntemi kullanılan bu araştırmada, 750 ortaokul öğrencisinden ölçeğin açımlayıcı faktör analizinde (AFA) kullanılmak üzere veri toplanmış ve 25 maddeden oluşan üç faktörlü bir “Ortaokul Çevre İlgi Ölçeği (OÇİÖ)” oluşturulmuştur. OÇİÖ’nün güvenirlik katsayısı α=.86 olarak hesaplanmıştır. AFA’dan elde edilen boyutlar arasındaki ilişkiyi doğrulamak için gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi için 410 ortaokul öğrencisinden toplanan veriler analiz edildiğinde OÇİÖ’nün üç faktörlü bir ölçek olduğu desteklenmiştir. Bu bulgular geliştirilen ölçeğin ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik ilgilerini belirlemek için kullanılmak üzere geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Ortaokul öğrencileri, İlgi, İlgi ölçeği.

Developing a Scale to Determine Secondary School Students' Interests in the Environment

Öz

This study aims to develop a scale to determine the level of interest of secondary school students in the environment. In this study, the scanning method, one of the quantitative research designs, was used. Data were collected from 750 secondary school students for exploratory factor analysis. A “Secondary School Environmental Interest Scale (SSEIS)” consisting of 25 items with three factors was created. SSEIS reliability coefficient was calculated as α=.86. When the data collected from 410 secondary school students were analyzed for the confirmatory factor analysis performed to confirm the relationship between the dimensions obtained from the EFA, it was supported that the SSEIS is a three-factor scale. These findings revealed that the developed scale is a valid and reliable measurement tool to determine secondary school students' interest in the environment.

Anahtar Kelimeler

Environment, Secondary school students, Interest, Interest scale

Kaynakça

• Aikenhead, G. S. (2005). Science for everyday life: Evidence based practice. New York: Teachers College Press.
• Atlı, K., & Uzun, N. (2009). Öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, düşünce ve davranışları arasındaki korelâsyonun incelenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 197-215.
• Bakkaloğlu, N. (2017). İlkokul çevre konularında uygulanan yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarılarına, kalıcılığa ve ilgilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bozdoğan, A. E., & Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 95–114.
• Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Press.
• Çiçek, Ö. & İlhan, N. (2017). Evaluating interest in acids–bases: development of an acid base interest scale (ABIS) and assessment of pre-service science teachers' interest. Chemistry Education Research and Practice, 18(4), 630-640.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• DeVellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar. (T. Totan, Çev.). Ankara: Nobel.
• Erkorkmaz, Ü., Etikan, İ., Demir, O., Özdamar, K., & Sanisoğlu, S. Y. (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 33(1), 210-223.
• Ertaş Kılıç, H., & Keleş, Ö. (2017). Astronomiye Yönelik İlgi Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(1), 35-54.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Harackiewicz, J. M., & Hulleman, S. C. (2010). The importance of interest: the role of achievement goals and task values in promoting the development of interest. Social and Personality Psychology Compass, 4(1), 42-52.
• Hidi, S., & Renninger, K. A. (2006). The four phase model of interest development. Educational Psychologist, 41(2), 111-127.
• Hidi, S., Renninger, K.A., & Krapp, A. (2004). Interest, a Motivational Variable That Combines Affective and Cognitive Functioning. In D.Y. Dai & R.J. Sternberg (Eds.), Motivation, emotion and cognition: integrative perspectives on intellectual functioning and development. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum, 89-115.
• Holland, J. L. (1997). Making vocational choices; a theory of vocational personalities and work environments (3rd edition). Florida: Psychological Assessment Resources.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel.
• Kaushik, A. & Kaushik, C. P. (2010). Basics of environment and ecology. New Delhi: New Age International Limited Publishers.
• Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Krapp, A. (2002). An educational-psychological theory of interest and its relation to self-determination theory. In E. Deci, & R. Ryan (Eds), Handbook of self-determination research (405-427). University of Rochester Press, Rochester.
• Laçin Şimşek, C., & Nuhoğlu, H. (2009). Fen konularına yönelik geçerli ve güvenilir bir ilgi ölçeği geliştirme. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28- 40.
• Özdamar, K. (2017). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi: IBM SPSS, INM SPSS AMOS ve MINITAB uygulamalı. Nisan kitabevi.
• Pallant, J. (2016). SPSS kullanma kılavuzu. (S. Balcı & B. Ahi, Çev.) Anı Yayıncılık.
• Renninger, K. A., & Hidi, S. (2002). Student interest and achievement: Developmental issues raised by a case study. In Wigfield, A. & Eccles, J. S. (Eds.), Development of achievement motivation (pp. 173–195). New York: Academic Press.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54–67.
• Schultz, P. W., Gouveia, V. V., Cameron, L. D., Tankha, G., Schmuck, P., & Franěk, M. (2005). Values and their relationship to environmental concern and conservation behavior. Journal of cross-cultural psychology, 36(4), 457-475.
• Seçer, İ., & Gülbahçe, A. (2013). Çocuklarda anksiyete duyarlılık ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 91-106.
• Swarat, S. (2008). What makes a topic interesting? A conceptual and methodological exploration of the underlying dimensions of topic interest. Electronic Journal of Science Education, 12(2), 1-26.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (M. Baloğlu, Çev.). Ankara: Nobel.
• Yapıcı, E. (2009). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalık ve ilgi düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Wade, S. E. (2001). Research on importance and interest: Implications for curriculum development and future research. Educational psychological review, 13(3), 243-261.