İlköğretim çağındaki öğrencilerde bağırsak paraziti sıklığı ve sağlık eğitiminin parazitlilik düzeyine etkisi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 9 - 12, 15.10.2019

Mehmet Enes Gökler , Nihal Doğan , Emine Ayhan , Nazmiye Ülkü Koçman Necati Buğrul Burhanettin Işıklı

Öz

Amaç

Çalışma,
ilköğretim çağındaki öğrencilerin bağırsak paraziti varlığı durumlarını tespit
etmek ve sonrasında yapılan eğitimin çocuklarda parazitlilik düzeyine etkisinin
olup olmadığının araştırılması amacıyla yapıldı.

Gereç Yöntem

Çalışma
Eskişehir iline bağlı Beylikova ilçesinde taşımalı eğitimin yapıldığı Yeniyurt
ilköğretim okulunda 2011-2012 eğitim döneminde öğrenim gören 124 öğrencinin
114’ü (%91.9), 2012-2013 döneminde ise okula devam etmekte olan 101 öğrencinin
97’si (%96.1) üzerinde yapılan kesitsel tipte bir araştırmadır. Her iki çalışma
döneminde de toplanan dışkı örnekleri ve selofan-bant’lar ESOGU Tıp Fakültesi
Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Parazitoloji laboratuvarında incelendi. Tüm
öğrencilere temel hijyen uygulamalarına yönelik görsel araç ve gereçlerin
kullanıldığı bir eğitim programı verildi.

Bulgular

Bağırsak
paraziti sıklığı çalışmanın birinci aşamasında %32.3, ikinci aşamasında ise
%23.3 olarak tespit edildi. Birinci
çalışmada alınan örneklerin %18.18’inde (n=18) Blastocystis  hominis,
%6.1’inde (n=6)  Giardia intestinalis, %6.1’inde (n=6) Entamoeba coli, %3.0’ünde (n=6) 
Endolimax nana ve %2.0’sinde
(n=2) ise Ascaris lumbricoides
saptanırken, toplanan 109 selofan örneğinin 
%6,4’ünde (n=7) Enterobius
vermicularis ve birinde (%0.9) ise Pentatrichomonas
hominis saptandı. Çalışmanın her iki aşamasına da katılan 64 öğrencinin
6’sının (%9.5) her iki örneğinde de parazit tespit edildi. Yapılan eğitimler
sonrası her iki çalışma arasında parazit bulunma durumu açısından fark
bulunamadı.  İki çalışmada da parazit
tespit edilen öğrencilerin özellikleri incelendiğinde; hayvan besleyenlerde,
anaokuluna gitmeyenlerde, 10 yaş ve altı grupta yer alanlarda, yemekten ve
tuvaletten sonra düzenli olarak ellerini yıkamayanlarda parazit varlığının daha
fazla olduğu saptandı.

Sonuç

Eğitimin etkili olabilmesi için çocukların
sosyodemografik ve kültürel özelliklerine göre eğitim materyallerinin
çeşitlendirilmesi, uygulamalı eğitim çalışmalarının yapılması ve sürekliliğinin
sağlanmasının yararlı olacağı kanaatine varıldı.

Anahtar Kelimeler

İlköğretim öğrencileri, bağırsak parazit, sıklık, eğitim, sağlık

Prevelance of intestinal parasites among elementary school students and the effect of health education on parasitism in a rural area of Turkey

Öz

Objective:
The aim of this study was to determine the prevalence of intestinal parasites
among elementary school students and also determine the effect of health
education to the prevalence of parasites.

Methods: This cross-sectional
study was performed on students attending to Yeniyurt, Beylikova, Eskişehir elementary school in a 2011-2012 (n:114, 91.9%) and 2012-2013 academic years (n:97,
96.1%). All collected samples were investigated in ESOGU Medicine Faculty
Parasitology laboratory. All students were trained about basic hygiene
practices about parasites by using visual tools and equipment in their classes.

Results:
The prevalence of intestinal parasites was 32.3% in first
and 23.3% in second period. The distribution of the parasites found in the first
period were Blastocystis
hominis (18.18%), Giardia intestinalis
(6.1%), Entamoeba coli (6.1%), Endolimax nana (3.0%) and Ascaris
lumbricoides (2.0%) from stool samples, Enterobius
vermicularis (6.4%), and Pentatrichomonas
hominis (n=1) from cellophane-bants. Six of students participating both
of the study periods (9.5%) had intestinal parasites. After the
health education, there was no difference between the two study groups in terms
of presence of parasites .Among the students having parasites in both of the
study periods, students keeping animals in their homes, not going to nursery
school, being under 10 years old and not washing hands regularly after meals
and toilet had a higher prevalence of intestinal parasites.

Conclusion: Diversifying the educational materials according to
socio-demographic and cultural characteristics of students, using practical
training styles and ensuring the continuity of education about intestinal
parasites will be useful for the effectiveness of education.

Anahtar Kelimeler

Elementary school students, intestinal parasites, prevalence, health education

Kaynakça

• 1. Prevention and Control of Intestinal Parasitic Infections. WHO Tech Rep Ser. 1987 (749):7-86.
• 2. Balcı YI, Türk M, Polat Y, Erbil N. Denizli'deki Çocuklarda İntestinal Parazitlerin Dağılımı. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2009;33(4):298-300.
• 3. Hamamcı B, Çetinkaya Ü, Delice S, Erçal BD, Gücüyetmez S, Yazar S. Kayseri-Hacılar’da İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Bağırsak Parazitlerinin Araştırılması Turkiye Parazitol Derg 2011;35:96-9.
• 4. Tamer GS, Erdoğan S, Willke A. Arslanbey İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Bağırsak Parazitlerinin Görülme Sıklığı. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2008;32(2):130-3.
• 5. Çulha G, Sangün Ö, İncecik F. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Laboratuarına Başvuran 0-14 Yaş Çocuklarda Bağırsak Parazitlerinin Dağılımı. Türkiye Parazitol Derg 2005;29:255-7.
• 6. Curtis V, Cairncross S. Effect of washing hands with soap on diarrhoea risk in the community: a systematic review. Lancet Infect Dis. 2003 May;3(5):275-81.
• 7. Malatyalı E, Özçelik S, Çeliksöz A, Değerli S, Yıldırım D. Şehir, İlçe Ve Köy İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Barsak Parazitleri Görülme Sıklığı T Parazitol Derg 2008;32:54-8.
• 8. Ataş A, Alim A, Ataş M, Artan M. Yozgat İl Merkezinde Farklı Sosyo-Ekonomik Bölgelerdeki İki İlköğretim Okulunda Bağırsak Parazitlerinin Araştırılması Türkiye Parazitol Derg 2008;32:261-5.
• 9. Çelik T, Daldal N, Karaman Ü, Aycan Ö, Atambay M. Malatya ili merkezinde üç ilköğretim okulu çocuklarında bağırsak parazitlerinin dağılımı. Türkiye Parazitol Derg. 2006;30:35-8.
• 10. Cengiz Z, Akbayram S, Çiçek M, Yılmaz H. Van’da İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Saptanan Bağırsak Parazitozları. Türkiye Parazitol Derg 2009;33:289-93.
• 11. Doğan N, Kiraz N, Bolatlı T, Durmaz G, Akşit F, Akgün Y. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin 10 yıllık bağırsak parazitleri inceleme sonuçları. Türkiye Parazitol Dergisi. 1993;17(1):36-42.
• 12. Doğan N, Demirüstü C, Aybey A. The prevalence of intestinal parasites according to the distribution of the patients' gender and parasite species for five years at the Osmangazi University Medical Faculty. Turkiye Parazitol Dergisi. 2008;32(2):120-5.
• 13. Sularla Bulaşan İntestinal Protozoonların Epidemiyolojisi ve Tanida Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırılması , Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Nihal Doğan, T.C.Eskişehir Osmangazi Üniversitesibilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu Başkanlığı, Proje No 20111102
• 14. Ostan I, Kilimcioglu AA, Girginkardesler N, Ozyurt BC, Limoncu ME, Ok UZ. Health inequities: lower socio-economic conditions and higher incidences of intestinal parasites. BMC public health. 2007;7:342.
• 15. Ayhan B, Tümerdem Y. İstanbul gecekondu ilkokullarında bağırsak parazit enfeksiyonlarının prevalansı, etkileyen faktörler ve büyümeye etkisi. Mikrobiyol Bült. 1994;28:366-167.
• 16. Dinçer S, Koltaş S, Kar Ş, Kazanıcı F, Özcan K. Kahramanmaraş Yüzüncü Yıl İlköğretim ve Güzelyurt İlköğretim okullarında Enterobius vermicularis dağılımı. Türkiye Parazitol Derg. 1999;23(2):137-8.
• 17. Hazır C, Gündeşli H, Özkırım A, Keskin N. Ankara’da Farklı Sosyoekonomik Düzeye Sahip İki İlköğretim Okulu Öğrencileri Arasında Enterobius vermicularis’in Dağılımı Türkiye Parazitoloji Dergisi. 2009;33(1):54-8.
• 18. Güler Ç. Personal hygiene. TAF Prev Med Bull. 2004;3(6):119-32.
• 19. Kitiş Y, Bilgili N. İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni ve El Hijyeni Eğitiminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2011;4(1):93-102.
• 20. Şahin MM, Vural S, Vurallı D, Yüksel S, Yıldız F, Aslan D. An Intervention Study on Hand Washing Among 6-14 Years of Age Children. TAF Prev Med Bull. 2008;7(1):65-70.
• 21. Güleç M, Topbaş M, Kır T, Hasde M. Ankara’da Sosyoekonomik Düzeyi Farklı İki Yerleşim Yerindeki İki İlköğretim Okulundan Seçilen Öğrencilerde El Yıkama Alışkanlıkları Türk Hij Den Biyol Derg. 2000;57(2):71-6.
• 22. Kaplan M, Polat S, Kuk S, Ozan A, Akgün D. Abdullahpaşa Eğitim Ve Araştırma Sağlık Ocağı Bölgesinde Ki İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Bağırsak Parazit Sıklığı. Türk Parazitoloji Dergisi 2003;27:40-4.
• 23. Bisht D, Verma A, Bharadwaj H. Intestinal parasitic infestation among children in a semi-urban Indian population. Trop Parasitol 2011;1:104-7.
• 24. Carabin H, Gyorkos TW, Soto JC, Joseph L, Payment P, Collet JP. Effectiveness of a training program in reducing infections in toddlers attending day care centers. Epidemiology. 1999 May;10(3):219-27.
• 25. Roberts L, Smith W, Jorm L, Patel M, Douglas RM, McGilchrist C. Effect of infection control measures on the frequency of upper respiratory infection in child care: a randomized, controlled trial. Pediatrics. 2000 Apr;105(4 Pt 1):738-42.