İnceleme Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster
Yıl 2022, Sayı: 22, 64 - 79, 29.06.2022

Öz

Kaynakça

  • FİLİZ ÇAĞMAN, “Katı’”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara, TDV Yayınları, 2002, c.25, s.32-35.
  • FİLİZ ÇAĞMAN, Kat’ı Osmanlı Dünyasında Kağıt Oyma Sanatı ve Sanatçıları, İstanbul, Aygaz Yayınları, 2014.
  • GÜLBÜN MESARA, Türk Sanatında İnce Kağıt Oymacılığı (Katı’), İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1997.
  • GELİBOLULU MUSTAFA ÂLİ, Menakıb-ı Hünerveran, hzr. Dr. Müjgan Cunbur, İstanbul, Büyüyenay Yayınları, Aralık 2012.
  • İSMAİL E. ERÜNSAL, Osmanlılarda Kütüphaneler ve Kütüphanecilik, 3.bs., İstanbul, Timaş Yayınları, 2020.
  • MEHMED REFİK, “Enderun-u Hümayun Kütüphanesi”, Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası, Sene 7, Sayı 40, İstanbul 1332, s. 236-241.
  • SEMAVİ EYİCE, “Ahmed III Kütüphanesi”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, İstanbul, 1989, c.2, s.40-41.

III. AHMED KÜTÜPHANESİ’NDE KÂĞIT OYMA TEZYİNATLI FENER

Yıl 2022, Sayı: 22, 64 - 79, 29.06.2022

Öz

Topkapı sarayı III. Avlusunda arz odasının arkasında Sultan III. Ahmed tarafından XVIII. Asrın başında yapılmış bir kütüphane bulunmaktadır. Bu kütüphanenin mimari, estetik ve sanat yönleri kuvvetli birçok özelliği bulunmakla beraber içinde yer alan ana kubbeden aşağıya doğru sarkan bir fenerin çok önemli tezyini hususları bulunmaktadır. Bu fener altı yönlü ortada kabarık bölümleri yukarıya ve aşağıya doğru daralan bölümleriyle bütün yüzeyleri cam olarak tasarlanmıştır. Bu cam yüzeyin hemen arkasında her altı yönde de aynı şekilde düzenlenmiş olan kâğıt oyma tezyinat bulunmaktadır. Fenere bakan adeta içinde cennet bahçesini andıran yeşil. Çimen zeminli çiçeklerle karşılaşmakta ve bu çiçeklerin üstünde çeşitli dualar, Esma-i Nebi ve Sultan III. Ahmed’e dualar yazılıdır. Osmanlı Katı’ Sanatı açısından hiç görülmemiş bir objede ve cam arkasında yer alan katı tezyinat bu sebeple önem arz etmektedir. Kitap, albüm, yazı ve evrak kutularında rastlanan katı sanatı uygulamaları ilk defa bir fenerde ve adeta levha gibi takdim edilmiş bir cam arkasında ziyaretçilere açık vaziyette sergilenmektedir. Şimdiye kadar hiçbir yayında katı sanatıyla ilgili değerlendirilmesine rastlamadığımız bu fenerin bu açıdan katı’nın bulunduğu objeler sınıfında değerlendirilmesi ve üzerindeki katı’ tezyinatla bir gruba dahil edilmesi üzerine böyle bir çalışmanın gerekliliğini hissettik. Çok zengin katı’ sanatı örneklerine sahip Topkapı Sarayı’nın Türk Sanatı için çok nadir görülebilecek bir uygulamaya da ev sahipliği yapması bu çalışmanın Topkapı Sarayı’nın dergisinde yer alması gerekliliğini de bize düşündürdü.

Kaynakça

  • FİLİZ ÇAĞMAN, “Katı’”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara, TDV Yayınları, 2002, c.25, s.32-35.
  • FİLİZ ÇAĞMAN, Kat’ı Osmanlı Dünyasında Kağıt Oyma Sanatı ve Sanatçıları, İstanbul, Aygaz Yayınları, 2014.
  • GÜLBÜN MESARA, Türk Sanatında İnce Kağıt Oymacılığı (Katı’), İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1997.
  • GELİBOLULU MUSTAFA ÂLİ, Menakıb-ı Hünerveran, hzr. Dr. Müjgan Cunbur, İstanbul, Büyüyenay Yayınları, Aralık 2012.
  • İSMAİL E. ERÜNSAL, Osmanlılarda Kütüphaneler ve Kütüphanecilik, 3.bs., İstanbul, Timaş Yayınları, 2020.
  • MEHMED REFİK, “Enderun-u Hümayun Kütüphanesi”, Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası, Sene 7, Sayı 40, İstanbul 1332, s. 236-241.
  • SEMAVİ EYİCE, “Ahmed III Kütüphanesi”, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, İstanbul, 1989, c.2, s.40-41.
Toplam 7 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ahmet Sacit Açıkgözoğlu 0000-0001-8559-1003

Elif Yurdakul 0000-0003-2431-3530

Yayımlanma Tarihi 29 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi 24 Mayıs 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Sayı: 22

Kaynak Göster

Chicago Açıkgözoğlu, Ahmet Sacit, ve Elif Yurdakul. “III. AHMED KÜTÜPHANESİ’NDE KÂĞIT OYMA TEZYİNATLI FENER”. Milli Saraylar Sanat Tarih Mimarlık Dergisi, sy. 22 (Haziran 2022): 64-79.