GÜVENCESİZ İSTİHDAM VE İSTİHDAM GERİLİMİ MODELİ

Yıl 2009, Cilt: 9 Sayı: 33, 7 - 11, 01.08.2009

Güven Savul

Öz

Sözleşmeli çalışma, çalışanların iş güvence- sizliğini, işsizlik kaygısını ve korkusunu artırmakta, beraberinde sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu araştırma, üç kamu hastanesinde hemşire kadro- sunda sözleşmeli olarak çalışan hemşirelerde iş güvencesizliği ile mevcut sağlık durumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla planlanmıştır. Kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Kocaeli il merkezindeki üç kamu hastanesinde sözleşmeli olarak çalışan toplam 205 hemşire oluşturmaktadır. Veriler, soru formu ve Genel Sağlık Anketi-12 ile yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Hemşirelerin yaş ortalaması 24.77±3.32 olup, %17.1’i erkek ve %68.3’ü bekardır. Yarısından fazlası %55.7 sağlık meslek lisesi mezunudur ve %37.6’sı sendika üyesidir. Yak- laşık beşte biri hekim tarafından tanılanmış herhangi bir kronik hastalığa sahiptir. Her üç kişiden birisi %34.7 sağlığını kötü olarak algıladığını ifade etmiştir. Hemşirelerin %45.4’ü iş güvencesizliği, %51.7’si ise gelir güvencesizliği yaşadığını belirt- miştir. Algılanan iş güvencesizliği; kadınlarda erkeklerden %47.1, %37.1 p>0.05 , lise mezunu olanlarda lisans mezunu olanlardan %46.5, %44 p>0.05 ve sendika üyesi olmayanlarda olanlardan %47.7, %41.6 p>0.05 daha fazladır. Çalışma koşullarından memnun olmayanlarda iş güvencesizliği ve gelir güvencesizliği daha yüksektir %60.2, %65.7 p00.5 . Sonuç olarak, bu çalışmada sözleşmeli çalışan hemşirelerin iş güvencesizliği ve gelir güvencesizliği sorunlarını yaşadığı belirlenmiştir. Sözleşmeli çalışanlarda iş güvencesizliği ve bunun sağlık çalışanları üzerine etkilerini inceleyen bilimsel çalışma sayısının artırılması, istihdam biçimi ayrımı yapılmaksızın tüm sağlık çalışanlarına yönelik kamusal finansmanlı ve parasız işçi sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yaşama geçirilmesi çalışmanın başlıca önerileri arasındadır. Anahtar Kelimeler: İş güvencesizliği, sözleşmeli çalışma, algılanan sağlık, genel sağlık anketi, hemşire, sağlık çalışanlarının sağlığı.

Kaynakça

• Lewchuk, W., Et., Al., (2003), “From Job Strain to Em ployment Strain: Health Effects of Precarious
• Employment”, Just Labour, Fall, Vol. 3, s. 23-35, http://www.justlabour.yorku.ca/volume3/pdfs/ lewchuketal.pdf, (27.09.2007)
• Lewchuk, W., Et. Al., (2005), Beyond Job Strain: Employment Starin and the Health Effects of Precari ous Employment, Labour Studies Programme, Mc Master University, http://socserv.mcmaster. ca/labour studies/research/researchPDF/ papers/2005-1%20pub %20 complete. pdf, (18.07.2008)
• Lewchuk, W., Et. Al., (2006a), “The Hidden Cost of Precarious Employment: Health and the Employment Relationship”, Precarious Employment: Understanding Labour Market Insecurity in Canada, Edited by Leah F. Vosko, Québec, McGill-Queen’s University Press, s. 141-162
• Lewchuk, W., Et. Al., (2006b), Working Without Commitments: Precarious Employment and Health, http://wes.sagepub.com/cgi/content/short/22/3/387, (18.07.2008)
• ESOPE Final Report, (2005), Precarious Employment in Europe: A Comparative Study of Labour Market related Risks in Flexible Economies, Luxembourg, European Commision
• Tucker, D., (2002) “Precarious” Non-Standart Employment- A Review of the Literature, http://www.dol.govt.nz/pdfs/PrecariousNSWorkLit Review.pdf, (07.10.2007)
• Magdoff, F., & Magdoff, H., (2004), “Disposible Workers”, Monthly Review, Vol.55, Num. 11, http://www.monthlyreview.org/0404magdoff.htm, (02.04.2008)
• International Metal Workers’ Federation, (2007), “Global Action Against Precarious Work”, Metal World, No. 1
• Vosko, L., F., (2006), “What Is to Be Done? Harnessing Knowledge to Mitigate Precarious Employment”, Precarious Employment: Understanding Labour Market Insecurity in Canada, Edited by Leah F. Vosko, Québec, McGill-Queen’s University Press, s. 379-388
• Widerszal-Bazyl, M., Et. Al., (2003) “The Job Demand- Control Support Model Applied to Analysis of Nursing Work in Ten European Countries”, Working Conditions and Intent to Leave the Profession among Nursing Staff in Europe, www.arbetslivsinstituet.se, (10.06.2008)
• Carayon, P., (2008) Occupational Stress and Job Stress Model, http://ecow.engr.wisc.edu/cgi-bin/get/ie/663/ carayon/lecturemat/karase ksjobstrainmodel. ppt-,(12.06.2008).