MSGSÜ İstanbul Resim Heykel Müzesi Arşivi Leyla Turgut Terekesi Fotoğraflarıyla Hariciye Nezareti (Tevfik Paşa) Konağı

Yıl 2011, Sayı: 3, 65 - 76, 01.04.2011

Esma İgüs Turgut Terekesi

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nda XIX. yüzyılda her alanda yaşanan değişim, Osmanlı kentlerinde özellikle de İstanbul kent dokusunda kentsel ve yaşamsal dönüşümlerin yaşanmasına neden olmuş, böylece İstanbul’un bürokrat ve zengin sınıfına mensup aileler ikamet alanlarını tarihî yarımadadan Pera ve Nişantaşı bölgesine kaydırmışlardır. Hariciye Nezareti (Tevfik Paşa) Konağı da bu dönüşüm sürecinde XIX. yüzyılın son çeyreğinde İstanbul Ayaspaşa’da inşa edilmiş önemli sivil yapı örneklerindendir. İtalyan Büyükelçisi Baron Blanc tarafından yaptırılan konak; önce İtalyan Büyükelçiliği, daha sonra ise Hariciye Nezareti Lojmanı olarak kullanılmış, ancak 1911 yılında çıkan bir yangında içindeki değerli eşyalarla birlikte yanmıştır. Yangından konağın sadece müştemilat binaları kurtulmuştur. Hariciye Nazırı Ahmet Tevfik Paşa’nın mülkiyetinde olan konağın müştemilat binaları 1930 yılında Paşa’nın ailesi tarafından otele çevrilmiştir. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim Heykel Müzesi Arşivi’ndeki Leyla Turgut Terekesi’nde, Hariciye Nezareti (Tevfik Paşa) Konağının cephe ve iç mekân fotoğrafları bulunmaktadır. Bundan dolayı bu çalışmanın hazırlanmasında, Leyla Turgut Terekesi’ndeki Hariciye Nezareti (Tevfik Paşa) Konağı’na ait fotoğraflar önemli bir yere sahiptir

Anahtar Kelimeler

XIX. Yüzyıl, II. Abdülhamid, Hariciye Nazırlığı, Ahmet Tevfik Paşa, Asım Turgut, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim Heykel Müzesi Arşivi, Leyla Turgut Terekesi.

Turgut, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim Heykel Müzesi Arşivi, Leyla Turgut Terekesi

Öz

The revolution that has occured concerning all areas in the 19th century in Ottoman Empire caused municipal and vital changes in Ottoman cities especially in Istanbul’s urban fabric . In this manner, the rich and bureaucratic families have moved their residences from historical peninsula to Pera and Nişantaşı area. Foreign minister (Tevfik Paşa) Hall which is an important example to civil buildings built on the spur of the revolution in the last quarter of 19th century in Istanbul Ayapaşa. The Hall that was built by the Italian ambassador, firstly used as Italian ambassadorship and after that it was used as Foreign Ministry Public Housing but it was blasted in a fire with the valuable goods inside. Only the auxiliary buildings were saved from the fire. The auxiliary buildings of hall that are owned by Ahmet Tevfik Paşa’s were turned into a hotel by Paşa’s family in 1930

Anahtar Kelimeler

XIX. Century, II. Abdulhamid, Foreign Ministry, Ahmed Tevfik Pasha, Asım Turgut Pasha, İstanbul Museum Of Painting And Sculpture Mimar Sinan Fine Arts Of University Archives, Leyla Turgut Estate Assets.

Kaynakça

• Akpolat, Mustafa, ‘’Tanzimat Sonrası Osmanlı Mimarlığı’ndan Bir Kesit: Adana- Mersin Demiryolu İstasyon Binaları’’, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Yıl:2004, S. 1.
• Anonim, ‘’Ayaspaşa’’ Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C:I, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, İstanbul, 1993, s.465.
• BOA, Fon Kodu: İ..HUS., Dosya No:65, Gömlek No:1316/M-020, Tarih: 07/M/1316(Hicri)
• BOA, Fon Kodu: İ..HUS., Dosya No:68, Gömlek No: 1316/Ca-105, Tarih: 26/Ca/1316(Hicri)
• BOA, Fon Kodu: BEO., Dosya No:1213, Gömlek No: 90954, Tarih: 03/C/1316 (Hicri)
• BOA, Fon Kodu: İ..HUS., Dosya No:65, Gömlek No: 1316/M-020 , Tarih: 07/M/1316 (Hicri)
• BOA, Fon Kodu: İ..HUS., Dosya No:98, Gömlek No: 1320/R-41, Tarih: 17/R/1320 (Hicri)
• BOA, Fon Kodu: Y..A. HUS., Dosya No:432, Gömlek No: 66Tarih: 21/R/1320 (Hicri)
• BOA, Fon Kodu: Y..MTV, Dosya No:232, Gömlek No: 118,., Tarih: 20/R/1320 (Hicri)
• BOA, Fon Kodu: BEO, Dosya No:1891, Gömlek No: 141801, Tarih: 21/R/1320 (Hicri)
• Cezar, Mustafa, XIX. Yüzyıl Beyoğlusu, Akbank Yayını, İstanbul, 1999.
• Duhani, Naim, Eski İnsanlar, Eski Evler: XIX. Yüzyıl Sonunda Beyoğlu’nun Sosyal Topografisi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul, 1984 .
• Keskin, Enes, Kentim İstanbul Semt Kitapçıkları, Birgün Gazetesi, 21 Kasım 2008.
• Koloğlu, Orhan, Son Sadrazam Milli Mücadele Taraftarı Ahmed Tevfik Paşa, Doğan Kitap, İstanbul, 2007.
• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim Heykel Müzesi Arşivi Leyla Turgut Terekesi.
• Okday, Şefik, Büyükbabam Son Sadrazam Ahmed Tevfik Paşa, Ata Ofset, İstanbul, 1986.
• Ortaylı, İlber, Sanayi Çağında İstanbul, Dünya Kenti İstanbul (Ed. Afife Batur, Haz. Edhem Eldem), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, Tarihsiz
• Parmaksız, İgüs Esma ve Koç, Bolel, Pınar, Arşiv, Kadın, Kimlik: M.S.G.S.Ü. Resim Heykel Müzesi Arşivi’nden Leyla Turgut Terekesi, Kadın Belleğini Oluşturmada Kaynak Sorunu, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı 20. Yıl Sempozyumu (17-19 Nisan 2009) s. 148-151, Kadir Has Üniversitesi ve Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Ortak Yayını, İstanbul, 2009.
• Polat, Mehmet Sadi, Yakın Tarihimizden - Ahmet Tevfik Paşa ve Park Oteli- 3-4, Önce Vatan Gazetesi, 18.07.2007.
• Tekeli, İlhan, “19. Yüzyılda İstanbul Metropol Alanının Dönüşümü’’, Tanzimat Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, (Yay. Haz: İnalcık, H. ve Seyitdanlıoğlu, M.), Phoenix Yayınları, Ankara, 2006.
• Yerasimos, Stefanos, Batılılaşma Sürecinde İstanbul, Dünya Kenti İstanbul (Ed. Afife Batur, Haz. Edhem Eldem), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, Tarihsiz. www.istanbul.com (10.02.2011)
• www.1kadin-1erkek.com/tarih/21720-yelken-tarihi.htm (22.01.2011)
• www.istanbullife.org (03.03.2011) Kısaltma Listesi
• BOA: Başbakanlık Osmanlı Arşivi
• MSGSÜ: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi