Edebiyatta Susan Karakterler: Modernist Türk Öykücülüğünde Kimlik ve Toplum Dışılık

Yıl 2016, Sayı: 13, 13 - 22, 01.04.2016

Doğan Yaşat

Öz

Bu makale estetik ve modernist yazın bağlamında, dilin sözden susku’ya doğru yönelen dönüşümünü, Türk öykücülüğündeki modernist bir edim olarak ele almayı deneyecektir. Susku terimi, tam da Beckett’ın eserlerinde ortaya koyduğu gibi, dile gelemeyenin sanatsal alanda söylenmesine yardımcı olabilmektedir. Susku, konuşulması beklenildiğinde konuşmanın bir reddi olarak, bilinçli öznenin özgür bir eylemi iken, sessizlik ise doğası gereği öznenin herhangi bir konuşma eylemi ile bir anda ortadan kaybolmaktadır. Dünya edebiyatında Samuel Beckett, Franz Kafka ve James Joyce gibi yazarların sanatsal arayışı, toplumsal gerçekliği kapatan örtüleri kaldırma çabasına dayanmaktadır. Diğer yandan benzer bir arayış, Türkçe yazılan edebiyatta, Yusuf Atılgan, Bilge Karasu ve Vüs’at O. Bener gibi yazarlarda da görülebilir. Bu bakımdan, modern Türk öykücülüğündeki en hayati soru, dış dünyaya dair hakikatin nasıl ifade edilebileceğidir. Bu bağlamda yazıda, Atılgan, Karasu ve Bener’in susku’larının bilhassa siyasi ve toplumsal anlamlarına odaklanılacaktır

Anahtar Kelimeler

Susku, sessizlik, Yusuf Atılgan, Bilge Karasu, Vüs’at O. Bener

The Mute Characters in Literature: Identity and the Extra Social in Modernist Turkish Story-Telling

Öz

This paper will attempt to evaluate the transformation of language from speech to muteness as a modernist movement in Turkish literature with respect to modernist literature and aesthetics. The term muteness can be helpful to say unsayable in artistic ground, exacly like Beckett did in his oeuvre. Muteness, which means a refusal to speak when expected, is a free activity of a conscious subject, on the other hand silence must be disappeared after any activity of a subject. The artistic ‘research’ of the modernist writers such as Samuel Beckett, Franz Kafka, and James Joyce, is based on an attempt to uncover social ‘reality’ in the world literature. On the other hand, we can find a very similar research in Turkish writers, like Yusuf Atılgan, Bilge Karasu and Vüs’at O. Bener. So, the most crucial question for modernist literature is how it could be possible to express the truth which inhabit the external world. In this context, I will consantrate on the political and social meanings of the muteness of Atılgan, Karasu, and Bener in regard to the critique of modernity

Anahtar Kelimeler

Muteness, silence, Yusuf Atılgan, Bilge Karasu, Vüs’at O. Bener.

Kaynakça

• ADORNO, Theodor W. (1989), Introduction to the Sociology of Music, Çev: E.B. Asthon, Continuum Publishing, New York.
• ARİSTOTELES (1997), Gökyüzü Üzerine, Çev: Saffet Babür, Dost Kitabevi, Ankara.
• ATILGAN, Yusuf (2009), Bütün Öyküleri, Y.K.Y., İstanbul.
• BENER, Vüs’at O. (2006), Dost – Yaşamasız, Y.K.Y., İstanbul.
• GÜRBİLEK, Nurdan (2004), “Anlatabilmeliydim”, Vüs’at O. Bener: Bir Tuhaf Yalvaç, Norgunk, İstanbul.
• HEIDEGGER, Martin (1975), Language, Çev: Albert Hofstadter, Harper-Row Pub, New York.
• HEIDEGGER, Martin (1978), Being and Time, Çev: Macquarrie ve Robinson, Blackwell, New York.
• KARASU, Bilge,(1999), Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı, Metis Yayınları, İstanbul.
• KOSTELANETZ, Richard (2003), Conversing with Cage, Routledge, London.