“The Whole World is Talking About Gypsies ”: Post-Fordism, Creative Industry, and World Music

Yıl 2018, Sayı: 18, 349 - 358, 01.12.2018

Gonca Girgin

Öz

The category of world music is a new genre-title created by the latest manifestation of globalization, the glocal (global-local) market in the music industry. The increase in the power of the world music market in late 1980s popularizes the Gypsy/Romani musician as an identity both in Turkey and in the Balkans. This increase is closely related to the post-fordist economic conditions, which focus on deregulation, diversity, flexibilisation due to the neoliberal changes in the relations of production in mid-1980s. Hereafter the industry of culture is updated, is regarded as a creative industry, and cultural production searches for new impulses. In this respect, Gypsies and their own cultures are one of the most interesting and available mediums for the creative industry. In this paper, the new conditions are examined with respect to the commercial Gypsy/Romani music. That is to say, the Gypsy/Romani cultural identity becomes a productive tool for embodying the new capitalist ideology. Thus, while the cultural expansions of free capital market power will make the diversity of the market indispensable, it will also reemphasize the power of the means used for the internalization of the new capitalist ideology

Anahtar Kelimeler

World Music, Post-fordism, Gypsy, Production Relations, Neoliberalism

Dünya Çingeneleri Konuşuyor Post- fordizm, Yaratıcı Endüstriler ve Dünya Müziği

Öz

Dünya müziği (world music) kategorisi, küreselleşmenin son dönem tezahürü olan küreyerel (glocal) pazarın müzik endüstrisinde yarattığı yeni bir başlıktır. Dünya müziği pazarının 1980’lerin sonlarından itibaren gücünün artması hem Türkiye hem de Balkanların ticari müzik pazarında Çingene-Roman müzisyen kimliğinin popülerleşmesini sağlar. Bu gücün artması 1980 sonrasında ortaya çıkan üretim ilişkilerindeki neoliberal değişimle; çeşitlilik, esnekleştirme, merkezsizleştirme gibi gelişmelerin odağında yer aldığı post-fordist dönemin ekonomik koşullarıyla ilişkilidir. Artık kültür endüstrisi başlığı güncellenmekte, yaratıcı endüstri olarak karşımıza çıkmakta ve kültürel alanda üretim de kendine yeni soluklar aramaktadır. Çingeneler ve kültürleri bu anlamda yaratıcı endüstrinin neredeyse hazır ve en ilgi çekici ortamlarından birini oluşturur. Bu makalede bahsedilen yeni ekonomi politik koşullar Çingene Müziği örneklemi üzerinden ele alınacaktır. Bu sayede serbest sermaye pazarı iktidarının kültürel açılımları bir taraftan pazarın çeşitliliğini vazgeçilmez kılarken bir taraftan da yeni kapitalist ideolojinin içselleşmesi için kullanılan araçların gücünü tekrar vurgulayacaktır

Anahtar Kelimeler

Dünya Müziği, Post-fordizm, Çingene, Üretim İlişkileri, Neoliberalizm

Kaynakça

• Adorno, T. (1975). Culture Industry Reconsidered. New German Critique 6, ss. 12-19.
• Artun, A. (2014). Sanat Emeği: Kültür İşçileri ve Prekarite. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2003). Firing Back: against the Tyranny of the Market 2. London, Verso.
• Değirmenci, K. (2009). Dünya Müziği söylemlerinde Romanlık ve Roman Müziği
• Toplum ve Bilim 114: ss. 159-188. Feld, S. (2001). Sweet Lullaby for World Music. Globalization, Arjun Appadurai (Ed.).
• NC: Dulce University Press. Gill, K. (2012). Information Society: New Media, Ethics and Postmodernizm. London: Springer.
• Girgin, G. (2015). 9/8 Roman Dansı: Kültür, Kimlik, Yeniden İnşa. İstanbul: Kolektif Kitap.
• Girgin, G. (2018). Küreselleşmenin Seçkin Görünümü: Dünya Müziği kategorisi olarak
• Roman Oyun Havası. Alternatif Politika 10 (1): ss. 43-72. Gramsci, A. (1931) 1999. Americanism and Fordism. Prison Notebooks of Gramsci
• Quentin Hoare (Ed.). Londra. Hall, S. (1991). Old and New Identities, Old and New Ethnicities . Culture, Globalisation and the World System, A. King (Ed.). Basingstoke: Macmillan.
• Hancock, I. (2002). We are the Romani People. Hatfiled: University of Hertfordshire Press.
• Harvey, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism. NY: Oxford University Press.
• Harvey, D. (2012). Postmodernliğin Durumu. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Karamjit, G. (2012). Information Society: New Media, Ethics and Postmodernism. Springer.
• Lefebvre, H. (2013). Kentsel Devrim. İstanbul: Metis Yayınları.
• Lysloff, Rene ve Leslie Gay (2003). Technoculture and Music. Middletown: Wesleyan University Press.
• Masterson, A. (1994). Exile within Finds Expression in Song. The Age (Melbourne, Australia), 16 Eylül, Entertainment Guide, 3.
• Ram, Melanie ve Thomas Holyoke (2003). From the Sidelines to the Headlines: How the Roma gained a “voice” in European Politics. APSS, yıllık toplantı raporu.
• Said, E. (2016). Şarkiyatçılık. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Silverman, C. (2006). Balkan Müslüman Roman kadınlarında müzik, dans ve şöhret
• (Şehvar Beşiroğlu, Gonca Girgin, Çev.) Folklor/Edebiyat 1(45): ss. 135-159. Silverman, C. (2012) Romani Routes: Cultural politics§Balkan Music in Diaspora.
• Oxford University Press. Shapiro, Michal. (2002). Gypsy Music: An Overview, 27 Eylül 2015 tarihinde http://www.rootsworld.com/rw/feature/gypsy1.html adresinden edinilmiştir.
• Shay, Anthony, Barbara Sellers-Young (2003). Belly Dance: Orientalism, Excotism, Self- Excotism.
• Dance Research Journal, 35(1): ss. 13-37. Spivak, G. C.. (1988). Can the Subaltern Speak?. Marxism and the Interpretation of Culture, Cary Nelson ve Lawrance Grossberg (Eds.), ss. 271-313.
• Tarhan, B. (1996). Global kültür kavramının eleştirisi ve kimlik sorunu. Toplum ve Bilim, 69, ss. 179-191.
• Taylor, T. (2012). The sounds of Capitalism. University of Chicago Press.
• Taylor, T. (2014). Global Pop: World Music, World Markets. UK: Routledge.
• Taylor, T. (2016). Music and Capitalism. University of Chicago Press.
• Theberge, P. (1997). Any Sound You Can Imagine: Making Music/Consuming
• Technology. Middletown: Wesleyan University Press. Timisi, N. (2005). Medya Politikalarında kültürel kimlikler: Avrupa Birliği Sürecinde
• Türkiye. Avrupa Birliği ve Türkiye’de İletişim Politikaları (ss. 97-134). Ankara: Ümit Yayıncılık. Yılgür, E. (2015). Roman Tütün İşçileri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Yükselsin, İ. (2000). Batı Türkiye Romanlarında Kültürel Kimlik, Profesyonel
• Müzisyenlik ve Müziksel Yaratıcılık (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir-Türkiye. Diskografi ve Filmografi David Byrne, Rei Mamo (1989).
• Gypsy Kings, Gypsy Kings (1988).
• Paul Simon, Graceland (1986).
• Tony Gatlif, Latcho Drom (1993).