Suriye’nin “Öteki” Sığınmacıları: Domların Yaşam Deneyimleri

Yıl 2022, Sayı: 26, 335 - 353, 28.11.2022

Çağla Salduz Doruk , Sinem Arslankoç , İsmail Nalbantoğlu , Nurgün Kul Parlak

https://doi.org/10.56074/msgsusbd.1169043

Öz

Göç ettikleri ev sahibi ülkelerde “öteki” olarak görülen sığınmacıların yaşadıkları ayrımcılığı ve sosyal dışlanmayı inceleyen çok geniş bir literatür mevcuttur. Ancak literatür genellikle sığınmacıları içindeki alt grupların uğradıkları ayrımcılığı etnik temelde değerlendirmemektedir. Çalışma, Suriyeli sığınmacılar içinde marjinal bir topluluk olan Domlar’ın, diğer bir “öteki” olarak uğradıkları ayrımcılık nedeniyle derin bir eşitsizlikle karşı karşıya bırakıldıklarını iddia etmektedir. Bu bağlamda, Suriye iç savaşından kaçarak Türkiye'ye sığınan ve Dom kültürüne sahip olan yetişkin bireylerin yaşam zorluklarını, ayrımcılığa ve dışlanmaya maruz kalma şekillerini ve sahip oldukları diğer sorunları tespit etmek amacıyla nitel araştırma yöntemi ile İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde ikamet eden 12 yetişkin Dom bireyle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, katılımcıların yoksullukla birlikte gıda, beslenme, hijyen, istihdam, eğitim, dil ve iletişim sorunlarıyla birlikte sıklıkla ayrımcılığa ve dışlanmaya maruz kaldıklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dom, sığınmacı, çingene, dışlanma, göç

“THE OTHER” ASYLUM-SEEKERS OF SYRIA: THE EXPERIENCES OF THE DOM

Öz

There is a vast literature examining the discrimination and social exclusion experienced by asylum-seekers, who are seen as the "other" in the host countries they have migrated to. However, the literature generally does not evaluate the discrimination suffered by subgroups of asylum seekers on an ethnic basis. This study claims that the Dom as a marginal group among Syrian asylum-seekers have to face inequality deeply due to the discrimination that they suffer as “others”. In this context, face-to-face interviews were conducted with 12 adult Dom individuals residing in the Beyoğlu district of Istanbul through the qualitative research method in order to determine the life difficulties, the way they are exposed to discrimination and exclusion, and other problems of adult individuals who fled the Syrian civil war and took refuge in Turkey and have Dom culture. The data obtained show that the participants are frequently exposed to discrimination and exclusion along with poverty, food, nutrition, hygiene, employment, education, language, and communication problems.

Anahtar Kelimeler

Dom, asylum-seeker, gypsy, exclusion, immigration

Kaynakça

• 6883 Geçici Koruma Yönetmeliği (22 Ekim 2014) T.C. Resmî Gazete, 29153. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15-1.pdf (22.03.2022)
• Aslan, G. G. ve Güngör, F. (2019). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye göç̧ sonrası yaşadığı sorunlar: İstanbul örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1602-1632.
• Fırat, M. ve İlhan S. (2019). Çingenelerde yoksulluk ve sosyal dışlanma: Malatya örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 265–277.
• Gezicier, Z. (2019). Dom Toplumunda Toplumsal Cinsiyet Algısının Dönüşümü. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü, Gaziantep.
• Gündoğdu, N., Coşkun Caymaz, F., Gezicier, Z. ve Tarlan, K. V. (2020). “Okumuşluk ele geçmez.” Türkiye’deki Dom ve Abdal Çocukların Eğitim Durumu: Gaziantep ve Şanlıurfa Örnekleri. Kırkayak Kültür - Dom Araştırmalar Atölyesi. Gaziantep.
• İnce, M. ve Shiko, M. (2021). Suriyeli mültecilerin, Türk toplumu ile entegrasyon sürecinde yaşadıkları sorunlar üzerine bir araştırma. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 7(2), 39-58.
• Kenrick Donald, (2007). Historical Dictionary of the Gypsies Romanies, Historical Dictionaries of Peoples and Cultures, No. 7. Lanham, Maryland: The Scarecrow Press.
• Kırkayak Kültür (2020). Dom Toplumu ve Yerinden Edilmiş Suriyeli Dom Toplulukları Orta Doğu Ülkelerinden COVID-19 Salgını Risk Altında, http://www.kirkayak.org/wp-content/uploads/2020/04/KK-Dom-Toplumu-Corona-Raporu.pdf, Erişim tarihi: 03.02.2022.
• Kolukırık, S. (2008). Türkiye’de rom, dom ve lom gruplarının görünümü. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), 8, 145-154.
• Krysik, J. L. ve Finn, J. (2015). Etkili Uygulama İçin Sosyal Hizmet Araştırması. Ankara: Nika Yayınevi.
• Kul Parlak, N. ve Uludağ Güler, Ç. (2022). COVID-19 gölgesinde çocuk işçiliği. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 49-66. doi: 10.17218/hititsbd.1063687
• Kurnaz Baltacı, I. ve Bülbül, O. G. (2020). İşgücü piyasasına erişim bağlamında sosyal dışlanma: domlar üzerine genel bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1),157-193.
• Önen, S. (2012). Mevsimlik tarım işçiliği ve çingeneler. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(2), 281-290.
• Panagiota Stoupa, E. (2021). The Dom in the Middle East: an ethnic group of wandering. Centre for Mediterranean, Middle East & Islamic Studies, 129, 1-4.
• Tarlan, K. V. (2020). The Dom Gypsies: Other Refugees of Syria. Kırkayak Kültür - Dom Araştırmalar Atölyesi. Gaziantep.
• Tarlan, K.V. ve Foggo, H. (2017). Domlar: Suriye'nin 'Öteki' Sığınmacıları. Kırkayak Kültür - Dom Araştırmalar Atölyesi. Gaziantep.
• The Regional Refugee and Resilience Plan, (2022). Regional Strategic Overview 2022. Document - 3RP Regional Strategic Overview 2022 (unhcr.org)
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Y. Y. (2015). Nowhere to Return:The Situation of Dom Refugees From Syria in Turkey
• Yılgül, E. (2017). Türkiye’de perpatetik topluluklar: jenerik terimler ve öz etnik kategorizasyon biçimleri. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 1-25.
• Zeteroğlu, E. ve Vural, T. (2018). Hatay ili Antakya ilçesinde yaşayan domların müzik kültürleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 242-253.