The Effect of Different Application Doses of Commercial Vermicompost on Barley (Hordeum vulgare L.) Seedling Development and Rhizosphere Biological Properties
Öz
This study aimed to determine the effect of vermicompost applied to soils at different doses on the biological properties of barley (Hordeum vulgaris L.) seedlings and rhizosphere. Five different doses of vermicompost (control (0), 2.5%, 5%, 7.5% and 10%) were applied to the soil and the experiment was conducted in pots. At the end of harvest, biomass and root length, biomass and root weights, leaf water content, chlorophyll amount and some biological properties of rhizosphere soil of barley plants were examined. While 10% vermicompost dose was found to be effective on barley seedling height, root length, leaf water content, biomass fresh and dry weight, 7.5% application dose was effective on chlorophyll amount, root fresh and dry weight. The application doses increased the Fe, Mg, K, and P contents of the leaves compared to the control. The highest Mn and Zn contents were obtained with the 7.5% dose. The 7.5% vermicompost dose increased the CO2 content in the rhizosphere, and the 10% application had an effect on enzyme activity. Field trials are also needed to confirm our results from pot experiments under greenhouse conditions and to demonstrate that vermicompost can be used as a biofertilizer for plant and soil health.
Anahtar Kelimeler
Enzymatic activity Seedling development Rhizosphere Application dose
Kaynakça
- [1] Alvarez J.M., Pasian C., Lal R., Lopez R., Fernandez M.Vermicompost and biochar substrates can reduce nutrients leachates on containerized ornamental plant production. Horticultura Brasileira, 37 (1):47–53, 2019.
- [2] Yatoo A.M., Rasool S., Ali S., Majid S., Rehman M.U., Ali M., Eachkoti R., Rasool S., Rashid S.M., Farooq S. Vermicomposting: An eco-friendly approach for recycling/management of organic wastes. In Bioremediation and Biotechnology; Springer: Cham, Switzerland, pp. 167–187, 2020.
- [3] Rekha G.S., Kaleena P.K., Elumalai D. Skikumaran P.M., Maheswari V.N. Effects of vermicompost and plant growth enhancers on the exo-morphological features of Capsicum annum (Linn.) Hepper. Int J Recycl Org Waste Agricult., 7: 83–88, 2018.
- [4] Datta S., Singh J., Singh S., Singh J. 2016. Earthworms, pesticides and sustainable agriculture: A review. Environ. Sci. Pollut. Res., 23:8227–8243, 2016.
- [5] Bidabadi S.S. Waste management using vermicompost derived liquids in sustainable horticulture. Trends Hortic., 1, 175, 2018.
- [6] Liao Z, Fan J, Lai Z, Bai Z, Wang H, Cheng M, Zhang F, Li Z. Chapter three– response network and regulatory measures of plant-soil-rhizosphere environment to drought stress, editor(s): Donald L. Sparks, advances in Agronomy. Acad Press 180:93–196,2023.
- [7] Steffen G.P.K., Maldaner J., de Morais R.M., Saldanha C.W., Missio E.L., Steffen R.B., Osorio Filho B.D. The vermicompost anticipates flowering and increases tomato productivity. Agrocienc. Urug. , 23:e54, 2019.
- [8] Arancon N.Q., Owens J.D., Converse C. The effects of vermicompost tea on the growth and yield of lettuce and tomato in a non-circulating hydroponics system. J. Plant Nutr. 42:2447–2458, 2019.
- [9] Ravindran B., Wong J.W., Selvam A., Sekaran G. Influence of microbial diversity and plant growth hormones in compost and vermicompost from fermented tannery waste. Bioresour. Technol., 217:200–204, 2016.
- [10] Atiyeh R.M., Subler S., Edwards C.A., Bachman G., Metzger J.D., Shuster W. Effects of vermicomposts and composts on plant growth in horticultural container media and soil. Pedobiologia, 44:579–590, 2000.
- [11] Lv M., Li J., Zhang W., Zhou B., Dai J., Zhang C. Microbial activity was greater in soils added with herb residue vermicompost than chemical fertilizer Soil Ecol. Lett., 2:209-219, 2020.
- [12] Yang H., Li Z., Deng M., Sheng Z., Zhang Y., Hu F., Wu X., Xu Z. Effects of the combined application of different fertilizers and urea on nitrogen transformation enzyme activities in tea-garden soil from Chongqing. Chin. J. Appl. Environ. Biol., 26:1107–1114, 2020.
- [13] Mukherjee A., Gaurav A.K., Patel A.K., Singh S., Chouhan G.K., Lepcha A.Unlocking the potential plant growth-promoting properties of chickpea (Cicer arietinum l.) seed endophytes bio-inoculants for improving soil health and crop production. Land Degradation & Development, 32:4362–4374, 2021.
- [14] Guo L, Qiao J, Zhou D, Qin D, Huo J.Effect of vermicompost on fruit quality, growth, and rhizosphere soil enzyme activities of blue honeysuckle (Lonicera caerulea L). J Soil Sci Plant Nutr., 23:3797–3805, 2023.
- [15] Albiach R., Canet R., Pomares F., Ingelmo F. Microbial biomass content and enzymatic activities after application of organic amendments to a horticultural soil. Bioresource Technology, 75:43-48, 2000.
- [16] Arancon N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P. Influences of vermicomposts on field strawberries: part 2. effects on soil microbiological and chemical properties. Bioresour. Technol., 97:831-840, 2006
- [17] Saini I., Aggarwal A., Kaushik P. Influence of Biostimulants on Important Traits of Zinnia elegans Jacq. under Open Field Conditions. International Journal of Agronomy, 1:1-8, 2019.
- [18] Pramanik P., Ghosh G.K., Ghosal P.K., Banik P. Changes in organic- C, N, P and K and enzyme activities in vermicompost of biodegradable organic wastes under liming and microbial inoculants. Bioresource Technology, 98:2485–2494, 2007.
- [19] Partey S.T., Zougmore R.B., Thevathasan N.V., Preziosi R.F. Effects of plant residue decomposition on soil N availability, microbial biomass and β-glucosidase activity during soil fertility ımprovement in Ghana. Pedosphere, 29: 608–618, 2019.
- [20] Tao R., Li J., Guan Y., Liang Y., Hu B., Lv J., Chu G. Effects of urease and nitrification inhibitors on the soil mineral nitrogen dynamics and nitrous oxide (N2O) emissions on calcareous soil. Environmental Science and Pollution Research İnternational, 25: 9155–9164, 2018.
- [21] Sudkolai S.T., Nourbakhsh F. Urease activity as an index forassessing the maturity of cow manure and wheat residue vermicomposts. Waste Manage, 64:63–66, 2017.
- [22] Oral E., Kendal E., Doğan Y.Adıyaman ve Şanlıurfa-Hilvan Şartlarında Yazlık Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Kriterlerinin Araştırılması. Journal of Agricultural Faculty of Uludag University, 31(2): 23-36, 2017.
- [23] Eğilmez S. Ürün raporu Arpa 2024. Tarimsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü TEPGE. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge, 2024.
- [24] Oyege I, Balaji Bhaskar MS. Effects of Vermicompost on Soil and Plant Health and Promoting Sustainable Agriculture. Soil Systems, 7(4):101, 2023.
- [25] Doğan S., Demirel K., Çamoğlu G., Nar H., Akçal A. Farklı sulama seviyelerinin ceylan gözünün bitkisel özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. ÇOMÜ Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1:1-15, 2020.
- [26] Smart R.E., Bingham G.E. Rapid estimates of relative water content. Plant physiology, 53:258- 260, 1974.
- [27] Rathore S., Kumar, R. Agronomic interventions affect the growth, yield, and essential oil composition of German chamomile (Matricaria chamomilla l.) in the western himalaya. Industrial Crops and Products, 171:113873, 2021.
- [28] Jones Jr J.B., Case V.W. Sampling, handling, and analyzing plant tissue samples, pp.389427. In: R.L. Westerman (Ed.), Soil Testing and Plant Analysis. SSSA BookSeries 3. Soil Science Society of America, Madison, WI., 1990.
- [29] Anderson J.P.E. Soil respiration. In: methods of soil analysis, part 2, chemical and microbiological properties (Ed. A.L. Page). ASA-SSSA, Madison, Winsconsin. pp. 831-871, 1982.
- [30] Pepper I.L., Gerba C.P., Brendecke J.W. Environmental microbiology: a laboratory manual. Academic Press Inc. New York, USA, 1995.
- [31] Tabatabai M.A., Bremner J.M. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biology and Biochemistry, 1: 301-307, 1969.
- [32] Küçük Ç., Şinşek N. The effects of different agricultural wastes on some microbiologial properties of soil. International on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 15:451-460, 2020.
- [33] Zu Y., Zhang J., Zhao R., Dai H., Zhang Z. Application of vermicompost improves strawberry growth and quality through increased photosynthesis rate, free radical scavenging and soil enzymatic activity. Scientia Horticulturae, 233: 132-140, 2018.
- [34] Atiyeh R.M., Arancon N.Q., Edwards C.A., Metzger J.D. The influence of humic acid derived from earthworms processed organicwastes on the plant growth. Bioresour Technol., 84(1):7–14, 2002.
- [35] Teke Ş, Coşkan A, Aktaş H. The Effects of Vermicompost on Yield and Quality Parameters in Tomato. Turkish Journal of Science and Engineering, 1(1): 23-27, 2019
- [36] Zuo Y., Zhang J., Zhao R., Dai H., Zhang Z. Application of vermicompost improves strawberry growth and quality through increased photosynthesis rate, free radical scavenging and soil enzymatic activity. Scientia Horticulturae, 233: 132–140, 2018.
- [37] Zeighami Nejad, K., Ghasemi, M., Shamili M., Damizadeh G.R. Effect of mycorrhiza and vermicompost on drought tolerance of lime seedlings (Citrus aurantifolia cv. Mexican Lime). International Journal of Fruit Science, 20 (3):646–57, 2020.
- [38] Wang, F., Wang X., Song N. Biochar and vermicompost improve the soil properties and the yield and quality of cucumber (Cucumis sativus L.) grown in plastic shed soil continuously cropped for different years. Agriculture, Ecosystems & Environment 315:107425, 2021.
- [39] Kyzy A.M., Yıldırım G.H., Yılmaz N. Effects of vermicompost applications on chlorophyll content and flag leaf area in rice (Oryza sativa L.). Cogent Food & Agriculture, 9:1-21, 2023.
- [40] Hassan S.A.M., Taha R.A., Zaied N.S.M., Essa E.M., El-Rheem A.K.M. Effect of vermicompost on vegetative growth and nutrient status of acclimatized Grand Naine banana plants. Heliyon. 8: e10914, 2022.
- [41] Amadou A., Song A., Tang Z.X., Li Y., Wang E.Z., Lu Y.Q., Liu X.D., Yi K., Zhang B., Fan F. The Effects of Organic and Mineral Fertilization on Soil Enzyme Activities and Bacterial Community in the Below- and Above-Ground Parts of Wheat. Agronomy, 10:1452, 2020.
- [42] Dignac M.F., Derrien D., Barre P. Increasing soil carbon storage: mechanisms, effects of agricultural practices and proxies. A review. Agron Sust Dev., 37:14, 2017.
- [43] Bandick A.K., Dick R.P. Field management effects on soil enzyme activities. Soil Biol. Biochem., 31: 1471-1479, 1999.
- [44] Li S.Q., Ling L., Li S.X. Review on the factors affecting soil microbial biomass nitrogen. Soil Environ., 9 (2):158-162, 2000.
- [45] Raza S.T., Wu J., Rene E.R., Ali Z., Chen Z. Reuse of agricultural wastes, manure, and biochar as an organic amendment: a review on its implications for vermicomposting technology. Journal of Cleaner Production, 360:13220, 2022.
Ticari Vermikompostun Arpa (Hordeum vulgare L.) Fide gelişimi ve Rizosfer Biyolojik Özelliklerine Farklı Uygulama Dozlarının Etkisi
Öz
Bu çalışmada, arpa (Hordeum vulgaris L.) fideleri ve rizosferin biyolojik özelliklerine topraklara farklı dozlarda uygulanan vermikompostun etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Topraklara vermikompostun beş farklı dozu (kontrol (0), %2.5, %5, %7.5 ve %10) uygulanmış, deneme saksılarda yürütülmüştür. Hasat sonunda arpa bitkilerinin biyomas ve kök uzunluğu, biyomas ve kök ağırlıkları, yaprak su içeriği, klorofil miktarı ile rizosfer toprağının bazı biyolojik özellikleri incelenmiştir. Arpa fide boyu, kök uzunluğu, yaprak su içeriği, biyomas yaş ve kuru ağırlığı üzerine %10 vermikompost dozu etkili bulunurken, klorofil miktarı, kök yaş ve kuru ağırlığı üzerine %7.5 uygulama dozu etkili olmuştur. Uygulama dozları, kontrolle karşılaştırıldığında yaprakların Fe, Mg, K ve P içeriklerini artırmıştır. En yüksek Mn ve Zn içeriği ise %7.5 doz ile alınmıştır. Vermikompostun %7.5’lik dozu rizosferin CO2 miktarını artırmış, %10’luk uygulama ise enzim aktiviteleri üzerinde etkili olmuştur. Sera koşullarında saksı denemeleri ile yapılan sonuçlarımızı doğrulamak, vermikompostun bitki ve toprak sağlığı açısından biyogübre olarak kullanılabileceğini göstermek için tarla denemelerine de ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler
Enzimatik aktivite Fide gelişimi Rizosfer Uygulama dozu Vermikompost
Etik Beyan
bu çalışma için etik kurul onayı alınmasına gerek yoktur
Kaynakça
- [1] Alvarez J.M., Pasian C., Lal R., Lopez R., Fernandez M.Vermicompost and biochar substrates can reduce nutrients leachates on containerized ornamental plant production. Horticultura Brasileira, 37 (1):47–53, 2019.
- [2] Yatoo A.M., Rasool S., Ali S., Majid S., Rehman M.U., Ali M., Eachkoti R., Rasool S., Rashid S.M., Farooq S. Vermicomposting: An eco-friendly approach for recycling/management of organic wastes. In Bioremediation and Biotechnology; Springer: Cham, Switzerland, pp. 167–187, 2020.
- [3] Rekha G.S., Kaleena P.K., Elumalai D. Skikumaran P.M., Maheswari V.N. Effects of vermicompost and plant growth enhancers on the exo-morphological features of Capsicum annum (Linn.) Hepper. Int J Recycl Org Waste Agricult., 7: 83–88, 2018.
- [4] Datta S., Singh J., Singh S., Singh J. 2016. Earthworms, pesticides and sustainable agriculture: A review. Environ. Sci. Pollut. Res., 23:8227–8243, 2016.
- [5] Bidabadi S.S. Waste management using vermicompost derived liquids in sustainable horticulture. Trends Hortic., 1, 175, 2018.
- [6] Liao Z, Fan J, Lai Z, Bai Z, Wang H, Cheng M, Zhang F, Li Z. Chapter three– response network and regulatory measures of plant-soil-rhizosphere environment to drought stress, editor(s): Donald L. Sparks, advances in Agronomy. Acad Press 180:93–196,2023.
- [7] Steffen G.P.K., Maldaner J., de Morais R.M., Saldanha C.W., Missio E.L., Steffen R.B., Osorio Filho B.D. The vermicompost anticipates flowering and increases tomato productivity. Agrocienc. Urug. , 23:e54, 2019.
- [8] Arancon N.Q., Owens J.D., Converse C. The effects of vermicompost tea on the growth and yield of lettuce and tomato in a non-circulating hydroponics system. J. Plant Nutr. 42:2447–2458, 2019.
- [9] Ravindran B., Wong J.W., Selvam A., Sekaran G. Influence of microbial diversity and plant growth hormones in compost and vermicompost from fermented tannery waste. Bioresour. Technol., 217:200–204, 2016.
- [10] Atiyeh R.M., Subler S., Edwards C.A., Bachman G., Metzger J.D., Shuster W. Effects of vermicomposts and composts on plant growth in horticultural container media and soil. Pedobiologia, 44:579–590, 2000.
- [11] Lv M., Li J., Zhang W., Zhou B., Dai J., Zhang C. Microbial activity was greater in soils added with herb residue vermicompost than chemical fertilizer Soil Ecol. Lett., 2:209-219, 2020.
- [12] Yang H., Li Z., Deng M., Sheng Z., Zhang Y., Hu F., Wu X., Xu Z. Effects of the combined application of different fertilizers and urea on nitrogen transformation enzyme activities in tea-garden soil from Chongqing. Chin. J. Appl. Environ. Biol., 26:1107–1114, 2020.
- [13] Mukherjee A., Gaurav A.K., Patel A.K., Singh S., Chouhan G.K., Lepcha A.Unlocking the potential plant growth-promoting properties of chickpea (Cicer arietinum l.) seed endophytes bio-inoculants for improving soil health and crop production. Land Degradation & Development, 32:4362–4374, 2021.
- [14] Guo L, Qiao J, Zhou D, Qin D, Huo J.Effect of vermicompost on fruit quality, growth, and rhizosphere soil enzyme activities of blue honeysuckle (Lonicera caerulea L). J Soil Sci Plant Nutr., 23:3797–3805, 2023.
- [15] Albiach R., Canet R., Pomares F., Ingelmo F. Microbial biomass content and enzymatic activities after application of organic amendments to a horticultural soil. Bioresource Technology, 75:43-48, 2000.
- [16] Arancon N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P. Influences of vermicomposts on field strawberries: part 2. effects on soil microbiological and chemical properties. Bioresour. Technol., 97:831-840, 2006
- [17] Saini I., Aggarwal A., Kaushik P. Influence of Biostimulants on Important Traits of Zinnia elegans Jacq. under Open Field Conditions. International Journal of Agronomy, 1:1-8, 2019.
- [18] Pramanik P., Ghosh G.K., Ghosal P.K., Banik P. Changes in organic- C, N, P and K and enzyme activities in vermicompost of biodegradable organic wastes under liming and microbial inoculants. Bioresource Technology, 98:2485–2494, 2007.
- [19] Partey S.T., Zougmore R.B., Thevathasan N.V., Preziosi R.F. Effects of plant residue decomposition on soil N availability, microbial biomass and β-glucosidase activity during soil fertility ımprovement in Ghana. Pedosphere, 29: 608–618, 2019.
- [20] Tao R., Li J., Guan Y., Liang Y., Hu B., Lv J., Chu G. Effects of urease and nitrification inhibitors on the soil mineral nitrogen dynamics and nitrous oxide (N2O) emissions on calcareous soil. Environmental Science and Pollution Research İnternational, 25: 9155–9164, 2018.
- [21] Sudkolai S.T., Nourbakhsh F. Urease activity as an index forassessing the maturity of cow manure and wheat residue vermicomposts. Waste Manage, 64:63–66, 2017.
- [22] Oral E., Kendal E., Doğan Y.Adıyaman ve Şanlıurfa-Hilvan Şartlarında Yazlık Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Kriterlerinin Araştırılması. Journal of Agricultural Faculty of Uludag University, 31(2): 23-36, 2017.
- [23] Eğilmez S. Ürün raporu Arpa 2024. Tarimsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü TEPGE. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge, 2024.
- [24] Oyege I, Balaji Bhaskar MS. Effects of Vermicompost on Soil and Plant Health and Promoting Sustainable Agriculture. Soil Systems, 7(4):101, 2023.
- [25] Doğan S., Demirel K., Çamoğlu G., Nar H., Akçal A. Farklı sulama seviyelerinin ceylan gözünün bitkisel özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. ÇOMÜ Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1:1-15, 2020.
- [26] Smart R.E., Bingham G.E. Rapid estimates of relative water content. Plant physiology, 53:258- 260, 1974.
- [27] Rathore S., Kumar, R. Agronomic interventions affect the growth, yield, and essential oil composition of German chamomile (Matricaria chamomilla l.) in the western himalaya. Industrial Crops and Products, 171:113873, 2021.
- [28] Jones Jr J.B., Case V.W. Sampling, handling, and analyzing plant tissue samples, pp.389427. In: R.L. Westerman (Ed.), Soil Testing and Plant Analysis. SSSA BookSeries 3. Soil Science Society of America, Madison, WI., 1990.
- [29] Anderson J.P.E. Soil respiration. In: methods of soil analysis, part 2, chemical and microbiological properties (Ed. A.L. Page). ASA-SSSA, Madison, Winsconsin. pp. 831-871, 1982.
- [30] Pepper I.L., Gerba C.P., Brendecke J.W. Environmental microbiology: a laboratory manual. Academic Press Inc. New York, USA, 1995.
- [31] Tabatabai M.A., Bremner J.M. Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biology and Biochemistry, 1: 301-307, 1969.
- [32] Küçük Ç., Şinşek N. The effects of different agricultural wastes on some microbiologial properties of soil. International on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 15:451-460, 2020.
- [33] Zu Y., Zhang J., Zhao R., Dai H., Zhang Z. Application of vermicompost improves strawberry growth and quality through increased photosynthesis rate, free radical scavenging and soil enzymatic activity. Scientia Horticulturae, 233: 132-140, 2018.
- [34] Atiyeh R.M., Arancon N.Q., Edwards C.A., Metzger J.D. The influence of humic acid derived from earthworms processed organicwastes on the plant growth. Bioresour Technol., 84(1):7–14, 2002.
- [35] Teke Ş, Coşkan A, Aktaş H. The Effects of Vermicompost on Yield and Quality Parameters in Tomato. Turkish Journal of Science and Engineering, 1(1): 23-27, 2019
- [36] Zuo Y., Zhang J., Zhao R., Dai H., Zhang Z. Application of vermicompost improves strawberry growth and quality through increased photosynthesis rate, free radical scavenging and soil enzymatic activity. Scientia Horticulturae, 233: 132–140, 2018.
- [37] Zeighami Nejad, K., Ghasemi, M., Shamili M., Damizadeh G.R. Effect of mycorrhiza and vermicompost on drought tolerance of lime seedlings (Citrus aurantifolia cv. Mexican Lime). International Journal of Fruit Science, 20 (3):646–57, 2020.
- [38] Wang, F., Wang X., Song N. Biochar and vermicompost improve the soil properties and the yield and quality of cucumber (Cucumis sativus L.) grown in plastic shed soil continuously cropped for different years. Agriculture, Ecosystems & Environment 315:107425, 2021.
- [39] Kyzy A.M., Yıldırım G.H., Yılmaz N. Effects of vermicompost applications on chlorophyll content and flag leaf area in rice (Oryza sativa L.). Cogent Food & Agriculture, 9:1-21, 2023.
- [40] Hassan S.A.M., Taha R.A., Zaied N.S.M., Essa E.M., El-Rheem A.K.M. Effect of vermicompost on vegetative growth and nutrient status of acclimatized Grand Naine banana plants. Heliyon. 8: e10914, 2022.
- [41] Amadou A., Song A., Tang Z.X., Li Y., Wang E.Z., Lu Y.Q., Liu X.D., Yi K., Zhang B., Fan F. The Effects of Organic and Mineral Fertilization on Soil Enzyme Activities and Bacterial Community in the Below- and Above-Ground Parts of Wheat. Agronomy, 10:1452, 2020.
- [42] Dignac M.F., Derrien D., Barre P. Increasing soil carbon storage: mechanisms, effects of agricultural practices and proxies. A review. Agron Sust Dev., 37:14, 2017.
- [43] Bandick A.K., Dick R.P. Field management effects on soil enzyme activities. Soil Biol. Biochem., 31: 1471-1479, 1999.
- [44] Li S.Q., Ling L., Li S.X. Review on the factors affecting soil microbial biomass nitrogen. Soil Environ., 9 (2):158-162, 2000.
- [45] Raza S.T., Wu J., Rene E.R., Ali Z., Chen Z. Reuse of agricultural wastes, manure, and biochar as an organic amendment: a review on its implications for vermicomposting technology. Journal of Cleaner Production, 360:13220, 2022.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mikrobiyal Ekoloji, Mikrobiyoloji (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 23 Temmuz 2025 |
| Kabul Tarihi | 24 Ekim 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 24 Aralık 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: Advanced Online Publication |
Kaynak Göster
Amaç ve Kapsam
Amaç
Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimler Dergisi, temel bilimler, mühendislik bilimleri, çevre ve enerji alanlarında ulusal ve uluslararası düzeyde yapılan bilimsel nitelikli ve özgün çalışmaları bilimsel bir yaklaşımla ele almak amacıyla yayımlanan uluslararası hakemli bir dergidir. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimler Dergisinin temel amacı uluslararası alanda bilim ve teknolojideki yenilikler ve gelişmeler, güncel ortaya konulan bilimsel çalışmalar, tespit edilen sorunların ve çözüm önerilerinin tartışıldığı özgün ve nitelikli makaleler yayınlanan bilimsel bir dergi olmaktır. Ayrıca Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimler Dergisi, yükseköğretim kurumlarında görev alan akademisyenler, lisansüstü öğrenciler, sanayi ve endüstride çalışan kişilerin akademik ve mesleki gelişimlerine katkı sağlayan bilimsel, nitelikli akademik çalışmaların yaygınlaştırılmasına hizmet etmeyi hedeflenmektedir.
Kapsam
Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimler Dergisi; temel bilimleri, tarım ve uygulamalı bilimleri, doğa bilimleri ve mühendislik alanları ile alakalı konularda özgün ve nitelikli bilimsel çalışmaları kapsamaktadır. Dergide, yukarıda belirtilen alanlarda yapılmış deneysel ve teorik ilerlemeleri içeren bilimsel ve özgün araştırma makalesi türündeki bilimsel çalışmalara ve güncel içerikli derlemelere yer verilmektedir. Dergide yayımlanan tüm makalelere DOI numarası atanmakta ve yayımlanan makaleler için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimler Dergisinde yayımlanan yazıların bilimsel ve hukukî sorumluluğu, yazarlarına aittir. Yayımlanan yazıların bütün yayın hakları Muş Alparslan Üniversitesi’ne ait olup yayın, yayıncının izni olmadan kısmen veya tamamen elektronik ortama taşınamaz. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimler Dergisi, özgün bilimsel araştırmalar ile uygulama çalışmalarına yer veren Haziran ve Aralık sayısı olmak üzere yılda iki defa düzenli olarak yayımlanan bir dergidir.
Yazım Kuralları
Haziran ve Aralık sayısı olmak üzere yılda iki defa yayımlanan uluslararası hakemli bir dergidir. Derginin asıl amacı fen bilimleri, temel alanlar ve mühendislik alanlarında nitelikli akademik çalışmaların yayımlanmasına katkı yapmaktır.
Dergide yayımlanan makaleler yazı işlerinin izni olmaksızın başka hiç bir yerde yayımlanamaz veya bildiri olarak sunulamaz. Kısmen veya tamamen yayımlanan makaleler kaynak gösterilmeden hiçbir yerde kullanılamaz. Dergiye gönderilen makalelerin içerikleri özgün, daha önce herhangi bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Makaledeki yazarlar isim sırası konusunda fikir birliğine sahip olmalıdır.
Makalenin hazırlanması sırasında MAUN FBD Makale Şablonu dosyasını bilgisayarınıza indirmeniz ve makalenizi bu şablona göre hazırlamanız, gerekmektedir. Makaleler MS Word 2007 veya üstü bir sürümde hazırlanarak gönderilmelidir. Sayfa yapısı özel boyutta (15.5x23 cm), MS Word programında, Times New Roman veya benzeri bir yazı karakteri ile 10 punto, tek satır aralığıyla yazılmalıdır. Sayfa kenarlarında üst 2.5 cm olmak üzere diğer kenarlar için 2.5 cm boşluk bırakılmalı ve sayfalar numaralandırılmalıdır.
Yazar(lar)ın ad(lar) ve soyad(lar), kurumsal unvanları; yazar(lar)ın görev yaptığı kurum(lar) ve e-posta adres(ler) bilgileri verilmelidir. Ayrıca makalelerde sorumlu yazar belirtilmelidir. Times New Roman 10 punto, tek satır aralığıyla yazılmalıdır.
Makale başlığı, içerikle uyumlu, içeriği en iyi ifade eden bir başlık olmalıdır. Başlık, kalın ve 12 punto büyüklüğünde olmalı ve ilk harfler büyük olacak şekilde sayfa ortalanarak yazılmalıdır. Makaleler aynı özellikte İngilizce bir başlık/title içermelidir.
Makalenin başında, konuyu kısa ve öz biçimde ifade eden ve en az 75, en fazla 150 kelimeden oluşan Türkçe “Öz” bulunmalıdır. Öz içinde, yararlanılan kaynaklara, şekil ve çizelge numaralarına değinilmemelidir. Adres/ler den 2 satır boşluk bırakıldıktan sonra, Times New Roman 10 punto, tek satır aralığıyla yazılmalıdır. Özün altında bir satır boşluk bırakılarak, en az 3, en çok 6 sözcükten oluşan anahtar kelimeler verilmelidir. Anahtar kelimeler makale içeriği ile uyumlu ve kapsayıcı olmalıdır. Aynı şekilde makaleler İngilizce bir başlık/title, anahtar sözcükler/keywords ve öz/abstract içermelidir. MSUFBD’in yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.
Herhangi bir sempozyum veya kongrede sunulmuş olan çalışmalar kongrenin adı, yeri ve tarihi belirtilerek yayımlanabilir. Bir araştırma kurumu veya fonu tarafından desteklenen çalışmalarda desteği sağlayan kuruluşun adı ve proje numarası verilmelidir.
Makaleler Giriş, Materyal ve Metod, Deneysel Kısım, Gereç ve Yöntem, Tartışma, Sonuç vb. yer alacak şekilde hazırlanmalı ve alt başlıklar ikinci derece başlıklar Times New Roman 10 punto ile sağa hizalı olarak düzenlenmelidir. Formüller ve denklemler Math Type ya da Word Denklem Düzenleyici kullanılarak yazılmalıdır.
Çalışma, dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Makalede noktalama işaretlerinin kullanımında, kelime ve kısaltmaların yazımında en son çıkan TDK Yazım Kılavuzu esas alınmalı, açık ve yalın bir anlatım yolu izlenmeli, amaç ve kapsam dışına taşan gereksiz bilgilere yer verilmemelidir. Makalenin hazırlanmasında geçerli bilimsel yöntemlere uyulmalı, çalışmanın konusu, amacı, kapsamı, hazırlanma gerekçesi vb. bilgiler yeterli ölçüde ve belirli bir düzen içinde verilmelidir.
Bir makalede sırasıyla özet, ana metnin bölümleri, kaynakça ve (varsa) ekler bulunmalıdır. Makalenin bir “Giriş” ve bir “Sonuç” bölümü bulunmalıdır. “Giriş” çalışmanın amacı, önemi, dönemi, kapsamı, veri metodolojisi ve planını mutlaka kapsamalıdır. Konu gerektiriyorsa literatür tartışması da bu kısımda verilebilir. “Sonuç” araştırmanın amaç ve kapsamına uygun olmalı, ana çizgileriyle ve öz olarak verilmelidir. Metinde sözü edilmeyen hususlara “Sonuç”ta yer verilmemelidir. Belli bir düzen sağlamak amacıyla ana, ara ve alt başlıklar kullanılabilir.
Tablo/Şekillerin numarası ve başlığı bulunmalıdır. Tablo çiziminde dikey çizgiler kullanılmamalıdır. Yatay çizgiler ise sadece tablo içindeki alt başlıkları birbirinden ayırmak için kullanılmalıdır. Tablo/Şekil numarası üste, tam sola dayalı olarak Times New Roman 10 punto yazılmalı; tablo/şekil adı ise, her sözcüğün ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır. Ayrıca tablo/şekiller siyah beyaz baskıya uygun hazırlanmalıdır.
Makalede, düzenli bir bilgi aktarımı sağlamak üzere ana, ara ve alt başlıklar kullanılabilir. Makale başlığı dışındaki diğer tüm başlıklar 10 punto yazılmalıdır. Birinci derece başlıklar büyük ve koyu karakterde; ikinci derece başlıklar, yalnız ilk harfleri büyük ve koyu olmayan; üçüncü derece başlıklar ise yalnız ilk harfleri büyük, koyu olmayan ve italik harflerle yazılmalıdır. Ayrıca başlıklar, öncesi ve sonrası 6 nk olacak şekilde ayarlanmalıdır.
BİRİNCİ DERECE BAŞLIK
İkinci Derece Başlık
Üçüncü Derece Başlık
Kaynak göstermede makale içerisinde “köşeli parantez içerisinde numara” ile yazılmalıdır. Her kaynak kendi orijinal dilinde verilmelidir. Kaynaklar Times New Roman 9 punto ile yazılmalıdır. Kaynaklar yazılırken sıralama aşağıdaki şekilde olmalıdır:
Chen Y. R., Chao K., Kim M. S. Machine vision technology for agricultural applications, Computers and Electronics in Agriculture, 36 173-191, 2002.
Kumar A. Computer vision based fabric defect detection: a survey, IEEE Transactions on Industrial Electronics, 55 348-363, 2008.
Yetis H., Baygin M., Karaköse M. A New Micro Genetic Algorithm Based Image Stitching Approach for Camera Arrays at Production Lines, The 5th International Conference on Manufacturing Engineering and Process (ICMEP 2016), 25-27 May, 2016.
Aydin I., Karakose E., Karaköse M., Gençoğlu M.T., Akın E., A New Computer Vision Approach for Active Pantograph Control, IEEE International Symposium on Innovations in Intelligent Systems and Applications (IEEE INISTA 2013), Albena, Bulgaria, 2013.
Lim S. H. Video-processing applications of high speed cmos image sensors, The Degree of Doctor of Philosophy, Stanford University, 2003.
MAUNFBD yazım kurallarına uygun olarak gönderilen makaleler, daha sonraki aşamada intihal denetiminden geçirilir. Dergide intihal denetimi iThenticate programı ile yapılmaktadır ve intihal denetiminde kabul edilebilir benzerlik oranı en fazla %20 dir. Ayrıca, herhangi bir tek kaynaktan kaynaklanan benzerlik oranı %5’i aşmamalıdır.
Yayım aşamasının ilk adımı için makaleler Online Başvuru Sistemi aracılığıyla yollanmalıdır. Başvurunun hemen ardından elektronik posta adresinize otomatik olarak bir onay mesajı gönderilecektir. Daha fazla bilgi için https://dergipark.org.tr/ msufbd elektronik adresi aracılığıyla editörümüzle bağlantıya geçilebilir.
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Yayın Etiği ve Sorumluklar
MAUNFBD Dergisinde uygulanan yayın süreçlerinde yazarlar, hakemler ve editörler etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. MAUNFBD Dergisinde yayın etiği kapsamında tüm yazarlar, hakemler ve editörler aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir. Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan etik kurallara ve sorumluluklar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi yayın kurulu, yayın ilkeleri ve etiği çerçevesinde kurum ve yazar çeşitliliğine önem vermektedir. Bu sebeple Muş Alparslan Üniversitesi bünyesindeki yazarlardan gelecek yayınların basılması, değerlendirme sürecini geçmeleri halinde her sayıda 1 (Bir) adet ile sınırlamıştır.
Öte yandan benzer gerekçelerle Editör kurulundaki üyelere ait çalışmaların görev süresince yayına kabul edilmemesi kararlaştırılmıştır.
Açık Erişim Politikası: Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi uluslararası hakemli ve ücretsiz, açık erişimli bir dergidir.
Gizlilik Beyanı: Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi sistemine girilen isim veelektronik posta adresleri gibi kişisel veriler, bilimsel amaçlar dışında herhangi bir
amaç kullanılmayacak olup, üçüncü taraflarla paylaşılmayacaktır.
Arşivleme: Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nde yayınlan tüm makaleler TÜBİTAK ULAKBİM Dergipark sunucularında saklanmakta ve kullanıcılara sunulmaktadır.
Telif Hakkı Devri: Yayınlanmak üzere Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi'ne
gönderilen çalışmalar, daha önce herhangi bir şekilde tam metin olarak yayınlanmamış veya herhangi bir yere yayınlanmak üzere gönderilmemiş özgün çalışma niteliği taşımalıdır. Yazarlar çalışmalarının telif hakkından feragat etmeyi kabul ederek, değerlendirme için gönderimle birlikte çalışmalarının telif hakkını Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 'ne devretmek zorundadır. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu makalenin yayımlanması konusunda yetkili kılınır. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 'ne çalışma gönderecek yazarlar, "Telif Hakkı Devir Formu" belgesini doldurmalı ve ıslak imza ile imzalamalıdır. İmzalanan form taranarak sistem üzerinden yüklenmelidir. Telif Hakkı Devir Formunu iletmeyen yazarların çalışmaları yayınlanmaz.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir. Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak eklenmemelidir. Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma MAUNFBD Dergisine gönderilemez. Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır. Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır. Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez. Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır. Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
MAUNFBD Dergisindeki editörler ve alan editörleri, açık erişim olarak Dergipark sayfasında yayınlanan Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirtilen etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Genel Görev ve Sorumluluklar
Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama, dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme, okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarfetme, düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme. fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme editörün görev ve sorumluluklarındandır.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir. Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır. Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir. Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır. Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.
Yayıncının Etik Sorumlukları
MAUNFBD Dergisinde gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden editör sorumludur. Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder. MAUNFBD Dergisinde ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişi editördür. MAUNFBD Dergisinde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korumak zorundadır. Editöre ilişkin her türlü bilimsel suiistimal ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.
Yazarlar ile İlişkiler
Editör, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir. Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır. Editör, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir. Yeni editör, çalışmalara yönelik olarak önceki editör tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir. MAUNFBD Dergisinde bir Yazar Rehberi yayınlamalıdır. Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemler ile İlişkiler
Editör; dergi yayın politikalarında yer alan Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Hakemleri yayının alan konusuna uygun olarak seçilmelidir. Yayının değerlendirme sürecinde gerekli tüm bilgileri hakemlere sağlamakla yükümlüdür. Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır. Yayının değerlendirme sürecinde hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır. Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir. Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır. Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir. Bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
Okuyucu ile İlişkiler
Editör tüm okuyucuların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Editör okuyuculardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Yayın Kurulu ile İlişkiler
Editör, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni yayın kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.
Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler
Editör ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörün alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır. Yani editör ve yayıncı arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır.
Kişisel Verilerin Korunması
Editör; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editör; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Etik Kurul, İnsan ve Hayvan Hakları
Editör; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
Olası Suiistimal ve Görevi Kötüye Kullanmaya Karşı Önlem
Editör; olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
Editör; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editör yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Bu aşamada yazarlardan makaleleri ile birlikte almış oldukları intihal raporu talep edilmektedir.
NOT: MSUFBD Dergisinde Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız!
MSUFBD Dergisinde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar ve dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen msufbd@alparslan.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.
Ücret Politikası
Muş Alparslan Fen Bilimleri Dergisi'ne gönderilen makaleler için herhangi bir yayın ücreti talep etmemektedir.
Dergi Kurulları
Baş Editör
Editör Yardımcıları
Editör Kurulu / Alan Editörleri
Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nden 2009 yılında mezun olduktan sonra 2015 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'nden yüksek lisans derecesini, 2022 yılında Gazi Üniversitesi'nden doktora derecesini almıştır. 2022 yılından beri Muş Alparslan Üniversitesi Mimarlık Bölümünde akademik çalışmalarına devam etmektedir.
Dr. İskender Dölek, coğrafya eğitimi, afet bilinci ve mekânsal analiz konularında uzmanlaşmış bir akademisyendir. Disiplinlerarası yaklaşımlarla yürüttüğü çalışmalarda jeomorfoloji, afet yönetimi, tarihsel coğrafya ve dijital haritalama yöntemlerini bir araya getirerek hem kuramsal hem de uygulamalı katkılar sunmuştur. Türkiye’nin farklı bölgelerinde yürütülen çok sayıda TÜBİTAK ve üniversite destekli projede araştırmacı ve yürütücü olarak görev almıştır. Son yıllarda özellikle Muş Ovası’nda menderes dinamikleri, heyelan duyarlılığı, tarihsel savaş alanları ve geleneksel bilgi ile afet eğitimi üzerine yoğunlaşmıştır.
Abdülhakim Zeybek studied at the Pamukkale University. He gained his Master of Science degree in Soil Mechanics and Engineering Seismology from the Imperial College London in 2012. He gained his PhD degree in Engineering from the Cambridge University in 2017. He is currently an Associated Professor of Engineering Department at Mus Alparslan University. He has research interests in the field of geotechnical earthquake engineering, particularly experimental and numerical investigations of liquefiable soils, partially saturated soils, shallow foundations and soil-structure interaction problems.
1984 yılında Mersin de doğdu. İlk ve ortaöğretimini bu şehirde tamamladı. Lisans öğrenimini 2002-2006 yılları arasında, Yüksek lisans öğrenimini 2006-2008 yılları arasında, Doktora öğrenimini 2008-2013 yılları arasında Mersin üniversitesinde aldı. Ayrıca 2006-2013 yılları arasında Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Matematik Anabilim Dalında Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. Şu anda Bitlis Eren Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümünde Doktor Öğretim Üyesi olarak çalışmaktadır. Evli ve 3 çocuk babasıdır.