Bazı Hibrit Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Muş Ekolojik Şartlarında Performanslarının Belirlenmesi

Yıl 2021, , 827 - 832, 15.06.2021

Sami Akan , Hasan Kılıç

https://doi.org/10.18586/msufbd.886705

Öz

Bu araştırma, Muş ekolojik şartlarına uygun dane mısır çeşitlerini belirlemek amacıyla 2015 yılı ana ürün üretim sezonunda yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulan bu denemede, onbeş tek melez mısır çeşidi kullanılmıştır. Denemede kullanılan çeşitler arasında tane verimi bakımından önemli farklılıklar belirlenmiş olup en yüksek dane verimi 1193.9 kg da-1 ile Dekalp 6724 çeşidinden elde edilirken, en düşük dane verimi de 800.7 kg da-1 ile Adasa-16 çeşidinden elde edilmiştir. Çalışma sonucunda düşük hasat nemi açısından Dekalp-6101 ve Ada-8924 ön plana çıkarken, dane verimi açısından ise Dekalp 6724, Kalends ve As-71 en ümitvar çeşitler olarak tespit edilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Ana ürün, Hasad nemi, Mısır, Muş ili, Verim ve verim unsurları

The Determination of Performance of Some Hybrid Corn Varieties Under Muş Ecological Conditions

Öz

This study was conducted to determine appropriate maize varieties for grain production in Muş ecological conditions. The research was conducted during main crop growth season of 2015. The experimental design was a randomized complete block with three replication and fifteen corn genotypes were used in the experiment. Results revealed that, considerable differences were found among varieties in grain yield. The highest grain yield was obtained in Dekalp- 6724 variety with 1193.95 kg da-1 while the variety with the lowest grain yield was Adasa-16 with 800.70 kg da-1. As a result of the study, Dekalp-6101 and Ada-8924 stood out in terms of low grain moisture content, while Dekalp 6724, Kalends and As-71 were identified as the most promising varieties in terms of grain yield.

Anahtar Kelimeler

Grain corn, main crop, moisture content, Muş province

Kaynakça

• TMO. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü 2019 Yılı Hububat Sektör Raporu. https://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/sektorraporlari/hububat2019.pdf. (23.02.2021).
• Avcı M., Kaplan O., Denek N. Değişik Katkılarla Hazırlanan Mısır Sapı Haylaj Kalitesinin Belirlenmesi Harran Üniv Vet Fak Derg., 2:1 32-35, 2013.
• TÜİK. Tarım İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist), 2020.
• Anonim. Muş Tarım Orman İl müdürlüğü İstatistik kayıtları, 2020.
• Ayrancı R., Sade B. Konya ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek atdişi melez mısır (Zea mays L. indentata Sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi, 2:1 6-14, 2004.
• Demiray Y.G., Kılıç H. Bingöl Ekolojik Şartlarına Uygun Tane Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi” 11. Tarla Bitkileri Kongresi, Çanakkale s. 244, 2015.
• Tosun, F. Erzurum Ovasında Ekşi Silo ve Kesif Tane Yemi Olarak Melez Tarla Mısırı Yetiştirme İmkânları Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zirai Araştırma Enstitüsü Bülteni No: 21, A.Ü. Basımevi, s. 41 1967.
• Tezel M., Özcan G., Aksoyak Ş., Işık Ş. Konya Şartlarına Uygun Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5:1 47-50, 2012.
• Kapar H., Öz A. Bazı Mısır Çeşitlerinin Orta Karadeniz Bölgesi’nde Performanslarının Belirlenmesi, Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21:2 147-153, 2006.
• Kılıç H., Gül İ., Baytekin H. Diyarbakır sulu koşullarında bazı ön bitkilerin ikinci ürün mısırda verim ve bazı tarımsal karakterlere etkisi Türkiye 3.Tarla Bitkileri Kongresi Adana, 1 423-428, 1999.
• Anonim. Tarımsal değerleri ölçme denemeleri teknik talimatı (Mısır, Zeya mays L). T.C. Tarım Ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara, 2018.
• Gül İ., Akıncı C., Doran İ., Kılıc H., Baytekın H. Effects of Different Previous Crops and Nitrogen Rates on Double Cropping Maize (Zea mays L.), Asian Journal of Chemistry, 20:4 2947-2954, 2008.
• Sakin M.A., Bozdağ M., Çakar Ş. Tokat Kazova ve Zile Ana Ürün Koşullarında Yetiştirilen Melez Atdişi Mısır (Zea mays indentata L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25:1 87-93, 2016.
• Olgun M., Başçiftçi, Z.B., Ayter, N.G., Kutlu, İ., Akın, A. Karaduman, Y. Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinde Protein Oranının Üç Farklı Analiz Yöntemine Göre Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8:2 80-87, 2013.
• Caporaso N., Whitworth, M.B., Fisk, I.D. Protein content prediction in single wheat kernels using hyperspectral imaging. Food Chemistry, 240 32-42, 2018.
• Kırtok Y. Mısır üretimi ve Kullanımı. Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği. Kocaoluk basım ve yayınevi. Tarsus. s.445, 1998.
• Acar N., Yılmaz M.F., Kara R. Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Tane Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26 80-85, 2017.
• Özata E., Geçit H.H., Öz A., Ünver S. Atdişi Hibrit Mısır Adaylarının Ana Ürün Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi Determination of performance of some candidate dent corn under main crop conditions. Iğdır Univ. J. Inst. Sci. Tech., 3:1 91-98, 2013.
• Soylu S., Akman H., Gürbüz B. Konya Sarayönü Koşullarında Tane Mısır Yetiştiriciliği Üzerine Bir Araştırma. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, Konya, s. 776-781, 2008.
• Sade B., Soylu S., Palta, Ç. Melez Mısır Çeşitlerinde Tane Verimi ve Verim Unsurları Arasındaki İlişkilerin Korelasyon, Path ve Faktör Analiz Yöntemleri İle Değerlendirmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, s. 989-994, 2005.
• Weaich K., Bristow K.L., Cass, A. Modeling preemergent maize shoot growth: II. High temperature stress conditions, Agronomy Journal, 88:3 98-403, 1996.
• Cairns J.E., Sonder K., Zaidi P.H., Verhulst N., Mahuku G., Babu R., Rashid, Z. Maize Production in a Changing Climate: Impacts, Adaptation, and Mitigation Strategies. Advances in agronomy, 114 1-58, 2012.
• Kılınç S., Karademir Ç., Ekin Z. Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 21:6 809-816, 2018.
• Saygı M., Toklu F. Çukurova Bölgesinde Birinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Danelik Mısır (Zea mays indentata Sturt.) Çeşitlerinin Dane Verimi, Bazı Bitkisel Özellikler ve Karakterler Arası İlişkiler Yönünden Değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20 308-312, 2017.
• Türkay M.A., Cerit İ., Sarıhan İ.H., Şen H.M., Çınar S., Ülger A.C. Farklı Azot Dozlarının At Dişi Melez Mısır Çeşitlerinde Tane Verimi ve Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Tarla Bitki Araştırmaları ATK, Adana, 2002.
• İdikut L., Kara S.N. Tane Ürünü İçin Yetiştirilen İkinci Ürün Mısır Çeşitlerinin Bazı Verim Öğeleri İle Tane Nişasta Oranlarının Belirlenmesi KSÜ Doğa Bil. Derg., 16:1 8-15, 2013.
• Serin Y., Bulut S. Bazı mısır çeşitlerinin kayseri koşullarına adaptasyonu. Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Proje No: FBA-10-322, Kayseri, 2013.
• Sayaslan A., Gökmen S., Ülger A.C., Sakin M.A., Öz A., Duman A. Farklı bölgelerde ana ürün koşullarında yetiştirilen melez atdişi Mısır (Zea mays indentata L.) çeşitlerinin verim ve yaş öğütme kalitesinin belirlenmesi. TOVAG-1070800 Nolu proje sonuç raporu, s. 76, 2010.
• Vartanlı S., Emeklier H.Y. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 13:3 195-202, 2007.
• Vartanlı S. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çesitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, s. 80, 2005.
• Vartanlı S. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çesitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, s. 80, 2005.
• Carvalho, H.W.L., Leal M.D.D., Santos M.X., Monteiro A.A.T., Cardoso M..J., Carvalho B.C.L. Stability of corncultivarsin three ecosystems of Brazilian Northeast. Pesquisa Agropecuaria Brasileira, 35:9 1773-1781, 2000.
• Kuşvuran A., Nazlı R.İ. Orta Kızılırmak Havzası ekolojik koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) ceşitlerinin tane mısır ozelliklerinin belirlenmesi. Yuzuncu Yıl Universitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24:3 233-240, 2014.