Structural Characteristics of Cattle Enterprises in the Central County of Erzincan Province: General Information of the Enterprises and Milking Management

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 899 - 908, 01.06.2022

Serdar Özsağlıcak Mete Yanar

https://doi.org/10.18586/msufbd.1050380

Öz

This research was carried out in order to reveal the current general conditions and the practices of milking management as well as the problems encountered of cattle enterprises in the central county of Erzincan and solution proposals. The research was conducted in 2019 and SPSS computer program was used for statistical analysis. The research material consisted from data of the face-to-face survey study conducted with 401 the enterprises' owners randomly selected by simple random sampling method from 2003 businesses located in the central county. In the evaluation, it was determined that the cattle enterprises are generally small-scale and more than half (50.8%) of them had cattle between 1 and15 heads. It was found out that in 47.4% of these enterprises, milking was done by hand, mobile milking machines in 47.1% of them were used and milking in 5.5% of them was carried out in the milking parlor. It was also determined that 94.1% of the breeders performed udder cleaning and disinfection before and after milking. In addition, within the scope of the research, it was found that only 47.7% of the enterprises were regularly checked for mastitis. According to the results of the study, it was concluded that for hygienic milk production, cooling tanks open to common use in villages had to be enhanced as well as the usage rate for milking machine, milking cows had to be checked for mastitis more frequently, breeders should be informed and encouraged to benefit from the milk incentives given by the Ministry of Agriculture and Forestry.

Anahtar Kelimeler

Cattle Enterprises, Cow, Mastitits, Milking, Structural characteristics

Erzincan İli Merkez İlçesi Sığırcılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri: İşletmelere ait Genel Bilgiler ve Sağım Yönetimi

Öz

Bu araştırma, Erzincan ili merkez ilçesinde bulunan sığırcılık işletmelerinin mevcut durumları ile sağım yönetimine ait uygulamalar, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerilerini ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma 2019 yılında yapılmış ve istatistiksel analizler için SPSS bilgisayar programı kullanılmıştır. Araştırma materyalini, merkez ilçede bulunan 2003 işletmeden basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle rastgele seçilen 401 adet işletme sahibiyle yapılan yüz yüze anket çalışmasının verileri oluşturmuştur. Yapılan değerlendirmede, sığırcılık işletmelerinin genellikle küçük ölçekli olduğu ve yarıdan fazlasının (%50.8’inde) 1-15 baş arası sığıra sahip bulundukları belirlenmiştir. Bu işletmelerinin %47.4’ünde sağımın elle yapıldığı, %47.1’inde seyyar sağım makinesi kullanıldığı ve %5.5’inde ise sağım ünitesinde sağımların gerçekleştirildiği saptanmıştır. Yetiştiricilerin %94.1’i sağım öncesi ve sonrası meme temizliği ve dezenfeksiyonu yaptıkları saptanmıştır. Ayrıca, araştırma kapsamında işletmelerin ancak %47.7’sinde düzenli olarak mastitis kontrolü yapıldığı da tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, hijyenik süt üretimi için köylerde ortak kullanımına açık soğutma tanklarının yaygınlaştırılması, makineli sağım oranının yükseltilmesi, sağmal ineklerin daha sık olarak mastitis açısından kontrollerinin yapılması ve Tarım ve Orman Bakanlığının süt desteklerinden faydalanmaları için yetiştiricilerin bilinçlendirilmesi ve teşvik edilmesi sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnek, Mastitis, Sağım, Sığırcılık işletmeleri, Yapısal özellikler

Kaynakça

• Şanal A. Erzurum ili büyükbaş hayvancılık işletmelerinin etkinlik analizi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 2013.
• TUİK. https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/ tabloolustur.do, 2021. Erişim Tarihi: 12.11.2021.
• Anonim. T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi Erzincan Tarımsal Yatırım Rehberi, https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/TARYAT/Belgeler/il_yatirim_ rehberleri/erzincan.pdf, 2021. Erişim Tarihi: 10.11.2021.
• Demir P., Adıgüzel S., Sarı M., Ayvazoğlu C. Kars merkez ilçedeki süt sığırcılık işletmelerinin genel yapısı ve ekonomik boyutu, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 28 09-13, 2014.
• Daş A., İnci H., Karakaya E., Şengül A.Y. Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri, 3 421-429, 2014.
• Yaylak E., Konca Y., Koyubenbe N. İzmir ili Ödemiş ilçesinde damızlık sığır yetiştiricileri birliği üyesi işletmelerde sığırların barındırılması, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3 316-324, 2015.
• Koçyiğit R., Aydın R., Diler A., Güler O., Yanar M. Erzurum ili Hınıs ilçesindeki sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri: sağım yönetimi, Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20 322-329, 2016.
• Diler A., Güler O., Aydın R., Yanar M., Koçyiğit R. Erzurum ili Narman ilçesi sığırcılık işletmelerinde çiftlik yönetimi ve buzağı yetiştirme uygulamaları, Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 32 39-45, 2017.
• Gençoğlan S. Kahramanmaraş ilinde süt sığırı işletmelerinde bulunan merkezi sağım sistemlerinin mevcut durumunun ve yapısal özelliklerinin belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 107-111, 2017.
• Koçyiğit R., Yanar M., Diler A., Güler O., Aydın R. Erzurum ili Narman ilçesindeki sığırcılık işletmelerinde uygulanan sağım yönetimi üzerine bir araştırma, Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 32 45-54, 2017.
• Kaylan V., Yılmaz İ., Yanar M. Iğdır ilinde süt sığırcılığı işletmelerinde buzağı yetiştirme üzerine bir araştırma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 22 169-178, 2019.
• Kılıç İ., Öziçsel B., Yaylı B. Kütahya’da faaliyet gösteren süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özellikleri, Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6 275– 86, 2020.
• Yılmaz İ., Kaylan V., Yanar M. Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal analizi, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10 684-693, 2020.
• Arıkan R. Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. ISBN:975-8784-35-8, Ankara, 2007.
• SPSS. SPSS for Windows, R.S.I., Chicago, IL. USA, 2004.
• Şahin K., Gürsoy Karadağ A. Iğdır ili süt sığırcılığı işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 118-129, 2016.
• Boz İ. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısı sorunları ve çözüm önerileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 16 24-32,2013.
• Şahin K., Yılmaz İ.H. Van ilinde yem bitkileri tarımı, mera kullanımı ve sosyo-ekonomik yapı üzerine bir araştırma, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14 414-419, 2008.
• Şahin K., Gül A., Koç B., Dağıstan E. Adana ilinde entansif süt sığırcılığı üretim ekonomisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11 19-28, 2001.
• Tugay A., Bakır G. Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40 37-47, 2009.
• Tilki M., Sarı M., Aydın E., Işık S., Aksoy A.R. Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: I. Mevcut durum, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 19 109-116, 2013.
• Soyak A. Tekirdağ ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve bu işletmelerin siyah alaca süt sığırı popülasyonunun çeşitli morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ, 2006.
• Önal A.R., Özder M. Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 197-203, 2008.
• Şeker İ., Tasalı H., Güler H. Muş ilinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26 9-16, 2012.
• Kaygısız A., Tümer R., Orhan H., Vanlı Y. Kahramanmaraş bölgesi süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri: I. Yetiştirme Uygulamaları, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3, 23-31, 2008.
• Bakır G., Kibar M. Muş ilinde büyükbaş süt sığırcılığı işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve besleme özellikleri, International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 1 61-68,2018.
• Akkuş Z. Konya ilindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2009.
• Tümer S., Ağmaz A. Ege bölgesi süt ve besi sığırcılığı işletmelerinin çeşitli verim özellikleri üzerinde bir araştırma, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, İzmir, 1989.
• Köse K. Uşak ili damızlık sığır yetiştiriciler birliğine kayıtlı işletmerin genel yapısı. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ, 2006.
• Bayraktar H., Uğurlu N., Yilmaz A.M. Bitlis ili Ahlat ve Adilcevaz ilçeleri süt siğiri işletmelerinde barinaklarin değerlendirmesi, Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 24 17-22, 2010.
• Tugay A. Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van, 2007.
• Bakır G. Van ilindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12:2 1-10, 2002.
• Hozman S.B., Akçay H. Sivas ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye süt sığırcılığı işletmelerinin bazı teknik ve ekonomik özellikleri, Turkish Journal of Agricultural Economics, 22 57-65, 2016.
• Tatar A.M. Ankara ve Aksaray damızlık sığır yetiştiricileri il birliklerine üye süt sığırcılığı işletmelerinin yapısı ve sorunları, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2007.
• Bogdanović V., Djedovic R., Perisic P., Stanojevic D., Petrovic M.D., Trivunovic S., Kucevic D., Petrovic, M.M. An assessment of dairy farm structure and characteristics of dairy production systems in Serbia, Biotechnology in Animal Husbandry, 28 689-696, 2012.
• Kaygısız A., Özkan İ. Samsun Tekkeköy ilçesindeki süt sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri ve hijyen koşulları, Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25 225-233, 2021.
• Ildiz F. Tokat ili merkez ilçesinde ithal sığır yetiştiren tarım işletmelerinin yapısı, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1999.
• Çapadağ M. Erzurum ili Yakutiye ilçesi büyükbaş hayvancılık işletmelerinin yapısal özellikleri Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2017.
• Nyman A.K., Emanuelson U., Holtenius K., Ingvartsen K.L., Larsen T., Waller K.P. Metabolites and immunevariables associated with somatic cell counts of primiparous dairy cows, Journal of Dairy Science, 91 2996-3009, 2008.
• Yeşil Z. Iğdır ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye merkez ilçe tarım işletmelerinin mevcut durumu ve yapısal özellikleri. Fen Bilimleri Enstitüsü, Iğdır, 2015.
• Elmaz Ö., Saatcı M., Özçelik Metin M., Sipahi, C. Burdur ili süt sığırcılığı ve özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Burdur, 2010.
• Demirhan S., Yenilmez M. Uşak ili süt sığırı yetiştiriciliğinin mevcut durumu sorunları ve çözüm önerileri, Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7 2198-2203, 2019.
• Şahin O. Ayaş ilçesine bağlı köylerindeki süt sığırcılığının yapısı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 1994.
• Nihat Ö., Oluğ H. Burdur süt sığırcılığının sorunları ve çözüm önerileri, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 309-321, 1997.
• Bakan Ö. Ağrı ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 2014.
• Torgut E., Annayev S., Türkekul B., Kart M.Ç. Türkiye’de uygulanmakta olan hayvancılık desteklemelerinin süt sığırcılığı yapan işletmelere etkisi: İzmir İli Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 29-45, 2019.
• Ata N., Yılmaz H. Türkiye’de uygulanan hayvansal üretimi destekleme politikalarının süt sığırcılığı işletmelerine yansımaları: Burdur ili örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 44-54, 2015.
• Yılmaz F. Osmaniye İli Düziçi İlçesinde hayvancılık yapan tarım işletmelerinde yeniliklerin benimsenmesi ve yayılmasında kooperatiflerin rolü, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2008.