Bu çalışmada Jaya algoritması (JA), öğretme-öğrenme esaslı optimizasyon (TLBO) ve TLBO’nun çoklu sınıf algoritması (MC-TLBO) algoritmaları kullanılarak çelik çerçevelerin (moment aktaran) performansa dayalı sismik tasarım (PBSD) optimizasyon ile birleştirilerek (PBOSD) yapılmıştır. PBOSD’da göreli ötelenme (katlar arası) oranı ve dayanım sınırlayıcıları altında minimum analiz sayısı ve minimum ağırlığa sahip, deplasman sınırlayıcıları saplayan çelik çerçevelerin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Optimizasyon yöntemi olarak TLBO, JA, MC-TLBO’yu kullanan optimum tasarım formülasyonu yazılmış ve OpenSees’den elde edilen sonuçlar göz önüne alınarak performansa dayalı optimum sismik tasarımın icrası gerçekleştirilmiştir. Öne sürülen yöntemin geçerliliği literatürde Geleneksel Tasarım (CD), Karınca Koloni Optimizasyon Algoritması (ACO), Genetik Algoritma ve Yüklü Sistem Algoritması (CSS) yöntemleri kullanılarak optimum sismik tasarımı yapılmış iki adet düzlem çerçeve için JA, TLBO ve MC-TLBO test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar minimum ağırlık ve minimum analiz sayısı gibi kriterler açısından kıyaslanmıştır. Bu çalışma sonucunda TLBO, JA, MC-TLBO ile elde edilen optimum sonuçlar CD, ACO, GA ve CSS algoritmaları ile karşılaştırılarak sonuçlar ortaya konulmuştur. Bu sonuçlar MCTLBO’nun diğer algoritmalara kıyasla daha iyi tasarımlar üretttiği belirlenmiştir.
Statik itme analizi; Performansa dayalı tasarım; Çelik çerçeveler; Optimum sismik tasarım; TLBO algoritması JA algoritması MC-TLBO algoritması;
In this study, the performance based seismic design (PBSD) of steel frames (moment transferring) is performed by combining optimization (PBOSD) with Jaya algorithm (JA), teaching-learning based optimization (TLBO) and TLBO's multi-class algorithm (MC-TLBO). In PBOSD, it is aimed to obtain steel frames with minimum analysis number and minimum weight under the relative drift (interstory) ratio and strength constraints, and to set displacement constraints. The optimum design formulation using TLBO, JA, MC-TLBO as optimization methods is written and the performance based optimum seismic design is implemented by considering the results obtained from OpenSees. The validity of the proposed method is tested for two plane frames whose optimum seismic design is made using Conventional Design (CD), Ant Colony Optimization Algorithm (ACO), Genetic Algorithm and Loaded System Algorithm (CSS) methods in the literature. The obtained results were compared in terms of criteria such as minimum weight and minimum number of analyses. As a result of this study, the optimum results obtained with TLBO, JA, MC-TLBO were compared with CD, ACO, GA and CSS algorithms and the results were presented. These results determined that MCTLBO produced better designs compared to other algorithms.
Static pushover analysis Performance based design Steel frames Optimum seis mic design TLBO algorithm JA algorithm MC-TLBO algorithm
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Matematikte Optimizasyon, Makine Mühendisliğinde Optimizasyon Teknikleri |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 25 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 8 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 13 Sayı: 1 |