Vatandaş katılımı, hem demokrasinin hem de siyaset biliminin önde gelen değerlerinden biridir. Etkisini ilk olarak siyaset biliminde hissettiren katılım tartışmaları, temsilî demokrasinin yol açtığı meşruiyet sorunlarından kaynağını
almaktadır. Çok geçmeden kamu yönetimi alanına da sirayet eden bu tartışmalardaki temel unsur, kamu politikalarına ilişkin karar alma süreçlerine vatandaşların aktif katılımıdır. Ancak 21. yüzyılın kamu yönetimi anlayışında vatandaş rolünün, bundan daha fazlası olduğu kabul edilmektedir. Bu çalışmada, vatandaşın dönüşen rolünün, katılım bağlamında ele alınması amaçlanmaktadır. Bunun için ilk olarak vatandaşlık, katılım, katılımcı demokrasi ve
katılımcı kamu yönetimi kavramlarına yer verilmekte, ardından iki temel
kamu yönetimi modelindeki (Geleneksel Kamu Yönetimi ve Yeni Kamu İşletmeciliği) vatandaş rolleri incelenmektedir. Üçüncü olarak, yeni dönemdeki
(Post – Yeni Kamu İşletmeciliği) ortak üretici vatandaş rolüne değinilmekte ve
kamu yönetiminde yaşanan dönüşüm, söz konusu üç modeldeki argümanlar
üzerinden değerlendirilmektedir. Son olarak ise birlikte üretim uygulama örnekleri ve vatandaşların bu kapsamda üstlendikleri somut roller sıralanmaktadır. Bu açıdan ortaya çıkan en belirgin sonuç, artık vatandaşlardan yalnızca
karar alma süreçlerine katılımlarının değil, aynı zamanda kamu hizmetinin
üretimi ve sunumuna da katılmalarının beklenmesidir.
Alford, John (1998), “A Public Management Road Less Travelled: Clients as
Co-Producers of Public Services”, Australian Journal of Public Administration, 57 (4), p. 128-137.
Barbalet, Jack (2007), “Citizenship”, Ritzer, George (Ed.), The Blackwell
Encyclopedia of Sociology, (Pondicherry, Blackwell Publishing): 497-
500.
Barton, Rayburn (1980), “Roles Advocated for Administrators by the New
Public Administration”, Southern Review of Public Administration, 3
(4), p. 463-486.
Box, Richard C. (1999), “Running Government Like a Business: Implications
for Public Administration Theory and Practice”, The American Review
of Public Administration, 29 (1), p. 19-43.
Box, Richard C. (2015), Public Administration and Society: Critical Issues in
American Governance, (London: Routledge).
Brady, Henry E. (1999), “Political Participation”, Robinson, John P., Phillip
R. Shaver ve Lawrence S. Wrightsman (Eds.), Measures of Political
Attitudes, (San Diego: Academic Press): 737-801.
Brandsen, Taco ve Victor Pestoff, (2006), “Co-Production, The Third Sector
and the Delivery of Public Services”, Public Management Review, 8
(4), p. 493-501.
Carroll, Prerna, Simon Child ve Ellie Darlington (2015), “Assessing Active
Citizenship: An International Perspective”, Research Matters, 19, p.
14-19.
Christensen, Tom (2012), “Post-NPM and Changing Public Governance”, Meiji Journal of Political Science and Economics, 1, p. 1-11.
Cooper, Terry L. (1984), “Citizenship and Professionalism in Public Administration”, Public Administration Review, 44, p. 143-151.
Çolak, Çağrı (2016), “Yeni Sağ’ı Oluşturan Bileşenlerin Birbiri ile Çelişen
Kavramları Üzerine Bir Değerlendirme”, The Journal of Academic Social Science Studies, 9 (44), s. 351-361.
Çolak, Çağrı (2019a), “Why the New Public Management is Obsolete: An
Analysis in the Context of Post-New Public Management Trends”, Croatian and Comparative Public Administration, 19 (4), p. 517-536.
Çolak, Çağrı (2019b), “XI. Kalkınma Planında Yeni Kamu Yönetişimi Paradigmasından İzler”, Akademik Ombudsman, 6 (11), s. 39-71.
Çolak, Çağrı (2021), Yeni Kamu Yönetişimi: Kamu Yönetiminde Üçüncü Bir
Paradigma İddiası, (Ankara: Astana Yayınları).
Dahl, Robert A. (1994), “A Democratic Dilemma: System Effectiveness versus Citizen Participation”, Political Science Quarterly, 109 (1), p. 23-34.
Dahl, Robert A. (2017), Demokrasi Üzerine, (Çev. Betül Kadıoğlu), (Ankara:
Phoenix Yayınevi).
Denhardt, Robert B. ve Janet V. Denhardt (2000), “The New Public Service:
Serving rather than Steering”, Public Administration Review, 60 (6), p.
549-559.
Dunleavy, Patrick, Helen Margetts, Simon Bastow ve Jane Tinkler (2005),
“New Public Management is Dead / Long Live Digital-Era Governance”, Journal of Public Administration Research and Theory, 16 (3),
p. 467-494.
Ezeudu, Obiora B., Tochukwu C. Oraelosi, Jonah C. Agunwamba ve
Uzochukwu C. Ugochukwu (2021), “Co-production in Solid Waste
Management: Analyses of Emerging Cases and Implications for Circular Economy in Nigeria”, Environmental Science and Pollution Research, https://doi.org/10.1007/s11356-021-14471-8 (27.05.2021).
Geurtz, Casper ve Ted Van de Wijdeven (2010), “Making Citizen Participation Work: The Challenging Search for New Forms of Local Democracy in The Netherlands”, Local Government Studies, 36 (4), p. 531-549.
Greve, Carsten (2010), “Whatever Happened to New Public Management?”,
Danish Political Science Association Meeting, http://openarchive.cbs.dk/bitstream/handle/10398/8548/Carsten_Greve_KonfPap_2010 .pdf?sequence=1 (07.05.2018).
Halligan, John (2010), “Post-NPM Responses to Disaggregation through Coordinating Horizontally and Integrating Governance”, Lægreid, Per ve Koen Verhoest (Eds.), Governance of Public Sector Organizations:
Proliferation, Autonomy and Performance, (London: Palgrave Macmillan): 235-254.
Heywood, Andrew (2014), Siyaset, (Ankara: Adres Yayınları).
Hood, Christopher (1991), “A Public Management for All Seasons”, Public
Administration, 69 (1), p. 3-19.
Isakhan, Benjamin ve Steven Slaughter (2019), “Introduction: Crisis and Democracy in the Twenty-First Century”, Isakhan, Benjamin ve Steven
Slaughter (Eds.), Democracy and Crisis: Democratising Governance in
the Twenty-First Century, (New York: Palgrave Macmillan): 1-22.
Isakhan, Benjamin (2012), “Introduction: The Complex and Contested History
of Democracy”, Isakhan, Benjamin ve Stephen Stockwell (Eds.), The
Edinburgh Companion to the History of Democracy, (Edinburgh: Edinburgh University Press): 1-26.
İzci, İnan (2014), “Katılımcı Yerel Yönetim: Genel Bir Bakış”, İnan, İzci
(Der.), Katılımcı Yerel Yönetim, (İstanbul: Kalkedon Yayıncılık): 19-38.
Jaspers, Sylke ve Trui Steen (2021), “Does Co-Production Lead to the Creation of Public Value? Balancing the Dimensions of Public Value Creation in Urban Mobility Planning”, Administration & Society, 53 (4), p.619–646.
Kaya, Fevzi (2017), “Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı Perspektifinden Vatandaş Katılımı”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), s. 460-478.
Keskin, Fatih (2017), “Temsilî Demokrasinin Krizi ve Alternatif Politik Model Arayışı Olarak ‘5 Yıldız Hareketi’”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (128), s. 481-510.
Köseoğlu, Özer ve Mehmet Zahid Sobacı (Eds.) (2015), Kamu Yönetiminde
Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, (Bursa: Dora
Yayıncılık).
Lamba, Mustafa ve Sezai Öztop (2019), “Kamu Hizmeti Sunumuna Vatandaş
Katılımı (Üretişim): Antalya Emniyet Müdürlüğü Toplum Destekli Polislik Örneği”, Sayıştay Dergisi, (113), s. 103-127
Larson, Peter (1997), “Public and Private Values at Odds: Can Private Sector
Values Be Transplanted into Public Sector Institutions?”, Public Administration and Development, 17 (1), p. 131-139.
Lehmann, Pola, Sven Regel ve Sara Schlote (2018), “Inequality in Political
Representation: Is the Lower Social Stratum Worse Represented?”,
Merkel, Wolfgang ve Sascha Kneip (Eds.), Democracy and Crisis:
Challenges in Turbulent Times, (Cham: Springer): 125-143.
Li, Yanwei ve Shi Oiu (2020), “More ‘Government’, Less ‘Governance’: Chinese Public Employees’ Preferences for Governing Public Service Delivery, Policy Studies, DOI: 10.1080/01442872.2020.1772218.
Lijphart, Arend (1997), “Unequal Participation: Democracy’s Unresolved Dilemma”, The American Political Science Review, 91 (1), p. 1-14.
Lodge, Martin ve Derek Gill (2011), “Toward a New Era of Administrative
Reform? The Myth of Post-NPM in New Zealand”, Governance: An
International Journal of Policy, Administration, and Institutions, 24
(1), p. 141-166.
Lynn, Laurence E. (2001), “The Myth of the Bureaucratic Paradigm: What
Traditional Public Administration Really Stood For”, Public Administration Review, 61 (2), p. 144-160.
Maas, Willem (2011), “Citizenship”, Kurian, George Thomas (Ed.), The
Encyclopedia of Political Science, (Washington, CQ Press): 226-230.
Marino, Vittoria ve Letizia Lo Presti (2018), “From Citizens to Partners: The
Role of Social Media Content in Fostering Citizen Engagement”,
Transforming Government: People, Process and Policy, 12 (1), p. 39-60.
Martin, Daniel W. (1987), “Déjà Vu: French Antecedents of American Public
Administration”, Public Administration Review, 47 (4), p. 297-303.
Martin, Steve (2009), “Engaging with Citizens and Other Stakeholders”, Bovaird, Tony ve Elke Löffler (Eds.), Public Management and Governance, (New York: Routledge): 279-295.
Mchunu, Ntuthuko ve Francois Theron (2018), “Amadiba Adventures: CoCreating Community-Based Tourism”, Brandsen, Taco, Trui Steen ve
Bram Verschuere (Eds.), Co-Production and Co-Creation: Engaging
Citizens in Public Services, (New York: Routledge): 281-83.
Merkel, Wolfgang (2018), “Challenge or Crisis of Democracy”, Merkel,
Wolfgang ve Sascha Kneip (Eds.), Democracy and Crisis: Challenges
in Turbulent Times, (Cham: Springer): 1-28.
Needham, Catherine (2008), “Citizens, Consumers and Co-Producers”,
Kurswechsel, (2), p. 7-16.
Öztekin, Ali (2002), “Katılımcı Kamu Yönetimi”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (26), s. 129-143.
Öztoprak Sağır, Meral ve Naci Karkın (2005), “Demokrasinin Güncel Sorunları ve Demokratik Paradokslar”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi Dergisi, (10), s. 1-25.
Parvin, Phil (2018), “Democracy without Participation: A New Polities for a
Disengaged Era”, Res Publica: A Journal of Moral, Legal and Political
Philosophy, 24 (1), p. 31-52.
Pestoff, Victor (2006), “Citizens and Coproduction of Welfare Services:
Childcare in Eight European Countries”, Public Management Review,
8 (4), p. 503-519.
Pestoff, Victor, Stephen P. Osborne ve Taco Brandsen (2006), “Patterns of
Co-Production in Public Services”, Public Management Review, 8 (4),
p. 591-595.
Phillips, Deren (1993), Looking Backward: A Critical Appraisal of Communitarian Thought, (Princeton: Princeton University Press).
Reiter, Renate ve Tanja Klenk (2019), “The Manifold Meanings of ‘post-New
Public Management’ - A Systematic Literature Review”, International
Review of Administrative Sciences, 85 (1), p. 11–27.
Rosenau, James N. (1992), “Citizenship in a Changing Global Order”, Rosenau, James N. ve Ernst-Otto Czempiel (Eds.), Governance without Government: Order and Change in World Politics, (Cambridge: Cambridge University Press): 272-294.
Ryan, Bill (2012), “Co-production: Option or Obligation”, Australian Journal
of Public Administration, 71 (3), p. 314-324.
Ryan, Neal (2001), “Reconstructing Citizens as Consumers: Implications for
New Modes of Governance”, Australian Journal of Public Administration, 60 (3), p. 104-109.
SARC (2009), Citizen Centric Administration: The Heart of the Governance,
Twelfth Report of Second Administrative Reform Commission, (Government of India).
Sarıbay, Ali Yaşar (2014), Global Bir Bakışla Politik Sosyoloji, (Ankara: Sentez Yayıncılık).
Sartori, Giovanni (1993), Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, (Çev. Tunçer Karamustafaoğlu ve Mehmet Turhan), (Ankara: Türk Demokrasi Vakfı
Yayınları).
Saward, Michael (2001), “Reconstructing Democracy: Current Thinking and
New Directions”, Government and Opposition, 36 (4), p. 559-581.
Saylam, Ayşegül, Naci Karkın ve Belgin Uçar Kocaoğlu (2020), “Higher Public Officials on Direct Citizen Participation: Institutionalized vs. Curious Public Administrators, Chhabra, Susheel ve Muneesh Kumar
(Eds.), Civic Engagement Frameworks and Strategic Leadership Practices for Organization Development, (Pennsylvania: IGI Global): 142-170.
Schlozman, Key Lehman (2011), “Political Participation”, Kurian, George
Thomas (Ed.), The Encyclopedia of Political Science, (Washington: CQ
Press): 1260-1263.
Schmitter, Philippe C. ve Terry Lynn Karl (1991), “What Democracy is …
and is Not”, Journal of Democracy, 2 (3), p. 75-88.
Scholte, Jan Aart (2008), “Reconstructing Contemporary Democracy”, Indiana Journal of Global Legal Studies, 15 (1), p. 305-350.
Sobacı, Mehmet Zahid ve Özer Köseoğlu (2015), “Yeni Kamu Yönetişimi:
Birlikte Üretmenin ve İşbirliğinin Teorik Çerçevesi”, Köseoğlu, Özer
ve Mehmet Zahid Sobacı (Eds.), Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, (Bursa: Dora Yayıncılık):231-248.
Strokosch, Kirsty (2018), Literature Review on Public Service Reform Models,
https://www.co-val.eu/wp-content/uploads/2019/03/D1.1_0301F01_Literature-review-on-public-service-reform-models.pdf (04.06.2021).
Taylor, Frederick W. (2014), Bilimsel Yönetimin İlkeleri, (Çev. H. Bahadır
Akın), (Ankara: Adres Yayınları).
Toplišek, Alen (2019), Liberal Democracy in Crisis: Rethinking Resistance
under Neoliberal Governmentality, (Cham: Palgrave Macmillan).
Torfing, Jacop ve Peter Triantafillou (2013), “What’s in a Name? Grasping
New Public Governance as a Political-Administrative System”, International Review of Public Administration, 18 (2), p. 9-25.
Torfing, Jacop ve Peter Triantafillou (2016), “Enhancing Public Innovation by
Transforming Public Governance?”, Torfing, Jacop ve Peter Triantafillou (Eds.), Enhancing Public Innovation by Transforming Public
Governance, (New York: Cambridge University Press): 1-32.
Tu, Xuan (2018), “Co-production of New Immigrant Services in Hong Kong:
Facilitating the Integration of New Immigrants into Community”,
Brandsen, Taco, Trui Steen ve Bram Verschuere (Eds.), Co-Production
and Co-Creation: Engaging Citizens in Public Services, (New York:
Routledge): 252-254.
Turan, İlter (1976), Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, (İstanbul: Der Yayınları).
Verba, Sidney ve Norman H. Nie (1987), Participation in America: Political
Democracy and Social Equality, (Chicago: University of Chicago).
Verba, Sidney, Norman H. Nie ve Jae-On Kim (1971), The Modes of Democratic Participation: A Cross-National Comparison, (Beverly Hills:
Sage Publications).
Vigoda, Eran (2002), “From Responsiveness to Collaboration: Governance,
Citizens, and the Next Generation of Public Administration”, Public
Administration Review, 62 (5), p. 527-540.
Villeneuve, Jean-Patrick (2018), “Citizen-Administration Relationships”, Farazmand, Ali (Ed.), Global Encyclopedia of Public Administration,
Public Policy, and Governance, (Cham: Springer): 750-753.
Weber, Max (2014), Bürokrasi ve Otorite, (Çev. H. Bahadır Akın), (Ankara:
Adres Yayınları).
Yerlikaya, Hakan (2015), Kamu Politikalarının Oluşturulmasında Katılımcılık ve Bilgi İletişim Teknolojileri, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, (Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı).
Çolak, Ç. (2021). KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA. Memleket Siyaset Yönetim, 16(35), 37-72.
AMA
Çolak Ç. KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA. Memleket Siyaset Yönetim. Haziran 2021;16(35):37-72.
Chicago
Çolak, Çağrı. “KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA”. Memleket Siyaset Yönetim 16, sy. 35 (Haziran 2021): 37-72.
EndNote
Çolak Ç (01 Haziran 2021) KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA. Memleket Siyaset Yönetim 16 35 37–72.
IEEE
Ç. Çolak, “KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA”, Memleket Siyaset Yönetim, c. 16, sy. 35, ss. 37–72, 2021.
ISNAD
Çolak, Çağrı. “KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA”. Memleket Siyaset Yönetim 16/35 (Haziran 2021), 37-72.
JAMA
Çolak Ç. KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA. Memleket Siyaset Yönetim. 2021;16:37–72.
MLA
Çolak, Çağrı. “KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA”. Memleket Siyaset Yönetim, c. 16, sy. 35, 2021, ss. 37-72.
Vancouver
Çolak Ç. KAMU YÖNETİMİ, KATILIMCILIK VE VATANDAŞIN DEĞİŞEN ROLÜ: SEÇMENDEN ORTAK ÜRETİCİ VATANDAŞA. Memleket Siyaset Yönetim. 2021;16(35):37-72.