KENTSEL ALANDA TEKNİK ALTYAPI HİZMETLERİNİN PARÇACIL ÜRETİLME POLİTİKASINA ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 36, 305 - 328, 31.12.2021

Aygül Kılınç

Öz

Bu çalışmada, teknik altyapı hizmetlerinin parçacıl biçimde yürütülme politikasının neden olduğu kentsel sorunlara ilişkin olarak, bir durum tespiti yapılmak istenmiştir. Parçacıl iş görme yaklaşımının sebep olduğu ekonomik maliyet ve sosyal mağduriyet konusu, özellikle toplumsal gönenç ve kentsel yaşam
kalitesi bağlamında ele alınmıştır. Kentsel teknik altyapı hizmetleri, kentsel
politikanın çalışma alanına giren önemli bir konudur. Bu hizmetler, kentsel
yaşam kalitesini iyileştirmeyi ve ortak iyiliği gerçekleştirmeyi amaçlayan hizmetlerdendir. Tam da bundan dolayı kentsel alanda bu hizmetlerin süreklilik
içinde görülmesi zorunlu sayılmıştır. Kentte çok sayıda yönetsel birim, bu hizmetleri vermekle yükümlü kılınmıştır. Aynı ya da benzer konularda birden
fazla birimin yetkilendirilmiş olması, görev alanı ve eşgüdüm konusunda sorunların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durum, hizmet görme politikasının işlevselliğini ve verimliliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu hizmetler,
kamusal fayda gereği ortak bir politika/program bağlamında ve işbirliği çerçevesinde etkin ve verimli yürütülmesi gereken hizmetlerdendir. Ne var ki,
aynı kentsel mekâna/alana ilişkin bu tarz hizmetlerin birbirinden bağımsız politikalar/programlar dâhilinde farklı takvimlerde görülmesi, neredeyse yerleşik bir uygulamaya dönüşmüş durumdadır. Bu tarz iş görme yaklaşımı nedeniyle kentin bir sokağında yürütülen teknik altyapı çalışmaları, uzun bir sürece
yayılabilmektedir. Her defasında yeniden kazılan yol ve kaldırım zemini nedeniyle bu hizmetlerin topluma yansıyan ekonomik ve sosyal maliyeti oldukça
ağır olabilmektedir. Sonuç olarak kentsel mekânda/alanda parçacıl biçimde
yeniden hizmet üretme politikasından/yaklaşımından kaynaklanan ekonomik
maliyetin ve sosyal mağduriyetlerin bedelini ise çoğunlukla kent yerleşikleri
ödemek durumunda kalmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kent yönetimi, teknik altyapı hizmetleri, kentsel mekan, kentsel yaşam kalitesi, sosyal ve ekonomik maliyet

Kaynakça

• 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun. R. G. Tarihi: 27/6/1984. Erişim https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc067/kanuntbmmc067/kanuntbmmc06703030.pdf (02.06.2021).
• Bayraktutan, Y. (2015). Kalkınma ve Altyapı. Erişim http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/457/5186.pdf (12.04.2021). Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği. (2015). Erişim http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060615-3.htm (25.05.2021).
• Büyükşehir Belediyeleri Ulaşım Koordinazyon Merkezi (Ukome) Kılavuzu. (2014). Erişim file:///C:/Users/pc/Downloads/ukome-kilavuzu.pdf (25.05.2021). (Bu kitapçık TBB Ulaşım Çalışma Komisyonun katkılarıyla hazırlanmıştır.) Ankara-Mayıs.
• Doğan, Ş. (2017). Kentsel Altyapı Tesisleri Planlama Projelendirme Uygulama İşletme Problemleri ve Çözüm Önerileri. Erişim http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/11748.pdf (12.05.2021). ss.225-291.
• Erdin, H. E. (2011). Şehirsel Yerleşmelerde Teknik Altyapı Sorunlarının Proje Niteliklerini Belirleyen Ortak-Eşgüdümsel Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi: Tire Belediyesi (İzmir) Örneği. DEÜ Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt:13 Sayı: 2 ss.1-22 Mayıs 2011. Erişim http://web.deu.edu.tr/fmd/s38/S38-m1.pdf (12.05.2021).
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Genç, Ö.; Ertuğrul, E. (2007). Altyapı Yatırımlarının Finansmanı. Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü / Mart 2007 / Ankara. Erişim https://docplayer.biz.tr/1589668-Altyapiyatirimlarinin.html (02.06.2021).
• Geray, C. (2017). Kent Planlamasının Başlıca Uygulama Araçları. (Yayına Haz. H. Hüseyin Doğan). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Gökbulut, İ. (2015). Maliyet Yönetim ve Düşürme Teknikleri. Erişim https://docplayer.biz.tr/424809-Maliyet-yonetim-ve-dusurme-teknikleri.html (02.06.2021).
• Görer, N. (2005). Kentsel Altyapı Hizmetlerinin Sağlanmasında Kamunun Değişen Sorumluluğu. Şehircilik Çalışmaları. Edi. Tahir Çalgüner. Ankara: Nobel Yayınları, ss. 423-429.
• Göymen, K. (2010). Türkiye’de Yerel Yönetişim ve Yerel Kalkınma. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Gözler, K.; Kaplan, G. (2015). İdare Hukuku Dersleri. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Günday, M. (2011). İdare Hukuku. Ankara: İmaj Kitabevi.
• Güngördü, E. (2012). Coğrafi Mekânda Planlama ve Kalkınma İlişkisi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Keleş, R. (2006). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
• Keleş, R. (2014). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kılıç, S. E. (2014). Şehir Altyapısı. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılınçaslan, İ. (2010). Kent Ekonomisi. İstanbul: Ninova Yayınları.
• Park, R. E.; Ernest W. B. (2015). Şehir: Kent Ortamındaki İnsan Davranışlarının Araştırılması Üzerine Öneriler. (Çev. Pınar Karababa Kayalıgil). Ankara: Heretik.
• TC Sayıştay Başkanlığı. (2008). Büyükşehir Belediyelerinde Altyapı Faaliyetlerinin Koordinasyonu (Performans Denetimi Raporu). Erişim http://egov.nik.gov.pl/g/egov/TR/2008/MunicipalInvestments/2008- 1Aykome.pdf (21.06.2021).
• Tekeli, İ, (2010b). Gündelik Yaşam - Yaşam Kalitesi ve Yerellik Yazıları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları-12.
• Tekeli, İ, (2010c). Mekânsal ve Toplumsal Olanın Bilgibilimi Yazıları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları-10.
• Tekeli, İ. (2010a). Kentsel Arsa, Altyapı ve Kentsel Hizmetler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları-6.
• TÜBA-Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü, http://www.tubaterim.gov.tr/ memleket Siyaset Yönetim (MSY), Cilt 16, Sayı 36, Aralık 2021, 305-328. 326 (02.03.2020).
• Uğur, A.; Aliağaoğlu, A. (2015). Şehir Coğrafyası. Ankara: Nobel Yayınları. Adana BB-Adana Büyükşehir Belediyesi (2021). “Adana Büyükşehir Belediyesi 2019 Faaliyet Raporu”, Erişim http://yeni.adana.bel.tr/panel/uploads/yillikfaaliyetraporlari_v/files/2019-yili-faaliyet-raporu.pdf (04.060.2021).
• Ankara BB-Ankara Büyükşehir Belediyesi (2021). “Ankara Büyükşehir Belediyesi 2020 Faaliyet Raporu”, Erişim https://www.ankara.bel.tr/files/1416/1883/7305/2020_Faaliyet_Raporu.pdf (04.060.2021).
• İstanbul BB- İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2021). “İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2020 Faaliyet Raporu”, Erişim https://www.ibb.istanbul/BBImages/Slider/Image/faaliyet-raporu-2020.pdf (04.060.2021).
• İzmir BB- İzmir Büyükşehir Belediyesi (2021). “İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020 Faaliyet Raporu”, Erişim file:///C:/Users/pc/Downloads/43_30042021_044242_2020_faaliyet-raporu.pdf.pdf (04.060.2021).
• Bursa BB- Bursa Büyükşehir Belediyesi (2021). “Bursa Büyükşehir Belediyesi 2020 Faaliyet Raporu”, Erişim https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/yayinlar/210504021820_BBB_2020_Yili_Faaliyet_Raporu.pdf (04.06.2021).
• Altyapı Tesislerinin Koordinasyonuna İlişkin Yönetmelik Taslağı (2021). Erişim https://webdosya.csb.gov.tr/db/altyapi/dokumanlar/altyapi-yonetmelik-8550-20180216154312.pdf (04.06.2021).
• Ankara BB - Ankara Büyükşehir Belediyesi (2019). “Ankara Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu”, Erişim https://sayistay.gov.tr/bb reports/download/3116-ankara-buyuksehirbelediyesi (05.06.2021).
• Adana BB - Adana Büyükşehir Belediyesi (2019). “Adana Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu”, Erişim https://sayistay.gov.tr/reports/download/3109-adana-buyuksehir-belediyesi (05.06.2021).
• Bursa BB - Bursa Büyükşehir Belediyesi (2019). “Bursa Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu”, Erişim https://sayistay.gov.tr/reports/download/3151-bursa-buyuksehir-belediyesi (05.06.2021).
• İstanbul BB - İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2019). “İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu”, Erişim https://sayistay.gov.tr/reports/download/3190-istanbul-buyuksehir-belediyesi (05.06.2021).
• İzmir BB - İzmir Büyükşehir Belediyesi (2019) “İzmir Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu”, Erişim https://sayistay.gov.tr/reports/download/3212-izmir-buyuksehir-belediyesi (05.06.2021).
• 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. R.G. Tarihi: 23/7/2004. Erişim http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.doc (02.06.2021).
• 5393 sayılı Belediye Kanunu. R.G. Tarih: 13/7/2005. Erişim http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf (02.06.2021).