Öz
Gıda güvenliği, günümüzün milli güvenlik meseleleri arasında sayılmakta ve pek çok bilim dalı tarafından yeniden popüler bir çalışma alanı haline gelmektedir. Gıdanın ve beslenmenin insanlık tarihinin başından bu yana ana maddesi olarak kabul edilen tahıllar, ziraat ve ekonominin ihtisas alanı olarak değerlendirilmiştir. Ancak, tahıl meselesi, aynı zamanda devlet yönetimine içkindir ve bir kamu politikası alanı olarak tarihte yerini almıştır. Tahıl yönetimi, üretimden tüketime kadar geçen tüm süreçler için önerilen bir kavram olmakla birlikte olağanüstü koşullarda bu yönetim alanı daha net çizgilerle görülebilmektedir. Bunun Cumhuriyet tarihindeki en yakın örneği İkinci Dünya Savaşı sırasında Milli Korunma Kanunu ile deneyimlenmiştir. Bu çalışma, 21.yy’ın ilk çeyreği itibariyle tarihsel öneminden hiçbirşey yitirmeyen tahıl yönetiminin unsurlarını Milli Korunma Kanunu çerçevesinde ortaya koymaktadır. Yakın dönem tarihimizdeki bu deneyimi değerlendirmek, günümüzde Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle tahıl üzerinde yoğunlaşan sıcak gelişmeler bakımından da önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Tahıl Yönetimi Milli Korunma Kanunu İkinci Dünya Savaşı İaşe İhtikar
Kaynakça
- Aydemir, Şevket Süreyya (2011), Suyu Arayan Adam, 23.Basım, (İstanbul: Remzi Kitabevi)
- Boratav, Korkut (2006), Türkiye’de Devletçilik, 2.Baskı, (Ankara: İmge Kitabevi).
- Boratav, Korkut (2015), Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2009, 21. Baskı, (Ankara: İmge Kitabevi).
- Claessen, Henri J.M. ve Skalnik, Peter (1993), “Sınırlar: Erken Devletin Başladığı ve Sona Erdiği Noktalar”, Erken Devlet (Kurumlar,Veriler,Yorumlar), Henri J.M. Claessen ve Peter Skalnik (der.), (Çev. Alaeddin Şenel), (Ankara: İmge Kitabevi).
- Dikmen, M. Orhan (1940), “Milli Korunma Kanununda Yapılan Tadilat”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt.2, https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifm/issue/856/9496, (10.09.2022).
- Genç, Mehmet (1999), “19.Yüzyılda Osmanlı İktisadi Dünya Görüşünün Klasik Prensiplerindeki Değişmeler”, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/254340, (25.11.2021). İnalcık, Halil (2016), Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi-I (1300-1600), (Çev. Halil Berktay), (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları).
- Koçak, Cemil (2007), Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), Cilt 2, (İstanbul: İletişim Yayınları).
- Kolaç, Bedrettin (2002), “Türkiye’de Hububat Politikaları (1923-1950)”, Türk Tarihi Araştırmaları,https://www.altayli.net/wp-content/uploads/2018/02/T%C3%9CRK%C4 %B0YEDE-HUBUBAT-POL%C4%B0T%C4%B0KALARI-1923-1950.pdf, (16.12.2021). Milli Korunma Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 4417, 26 Ocak 1940.
- Özbil, Alev (2015), Türkiye’de Savaş Ekonomisi Uygulaması Olarak Milli Korunma Kanunu (1940-1946), Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
- Pamuk, Şevket (1988), “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Devlet, Tarımsal Yapılar ve Bölüşüm”, Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923-2000), Şevket Pamuk ve Zafer Toprak (Der.), Ankara: Yurt Yayınevi.
- Pamuk, Şevket (1999), “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında İaşe Politikası ve Köylülük”, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları).
- Scott, James C. (2021), Tahıla Karşı: İlk Devletlerin Derin Tarihi, Akın Emre Pilgir (çev.), 3.baskı, Şubat 2021, (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları:196).
- Sönmez, Şinasi (2011), “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Hükümetlerinin Temel Gıda Maddelerinin Temini Konusunda Aldığı Tedbirler”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı:47, s. 599-629.
- Tekeli, İlhan ve İlkin, Selim (1988), “Devletçilik Dönemi Tarım Politikaları: Modernleşme Çabaları”, Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923-2000), Şevket Pamuk ve Zafer Toprak (Der.), (Ankara: Yurt Yayınevi).
- Tekeli, İlhan ve İlkin, Selim (2016), İktisadi Politikaları ve Uygulamalarıyla İkinci Dünya Savaşı Türkiyesi, Cilt 2, 2. Baskı, (İstanbul: İletişim Yayınları).
- Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 5423, 7 Haziran 1743.
- Yıldırım, Seyfi (2019), Toprak Mahsulleri Ofisi Tarihçesi 1938-2018, (Ankara: Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Yayını).
- Yurtoğlu, Nadir (2018a), “II. Dünya Savaşı Dönemi ve Sonrasında Ziraî Kombinalar Tarihi Hakkında Bir İnceleme (1937-1949)”, History Studies, Vol.10, Issue 4, Haziran 2018, s.219-242, https://www.researchgate.net/publication/326462090_II_Dunya_Savasi_Donemi_ve_Sonrasinda_Zirai_Kombinalar_Tarihi_Hakkinda_Bir_Inceleme_1937-1949 (07.03.2022)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kamu Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 17 Sayı: 38 |
