ALAN YÖNETİMİ VE KENT YÖNETİMİ TEMELİNDE YEREL YÖNETİM VE MÜLKİ İDARE AYRIŞMASI

Yıl 2018, Sayı: 30, 71 - 102, 31.12.2018

Erol Uğraş Öçal

Öz

Bu çalışmada aynı tarihsel dönemde ortaya çıkan ve büyük ölçüde aynı görev alanını paylaşan mülki idare ve yerel yönetim örgütlerinin nasıl ayrı gelişim çizgileri izlediği incelenmektedir. Bu inceleme yapılırken iki yapı arasındaki ayrılığı anlamayı kolaylaştırması amacıyla gelişim çizgisi alan yönetimi ve kent yönetimi ayrımı üzerinden takip edilmiştir. Çalışmanın temel sorusu aynı coğrafi alan üzerinde benzer işlevlere sahip iki yönetsel yapının ortaya çıkmasına sebep olan tarihsel ve toplumsal sebeplerin ne olduğudur. Bu soruya verilecek cevabın, mülki idare ve yerel yönetim birimlerinin gelecekti formları hakkında akıl yürütülmesi için de gerekli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın bir amacı da böyle bir akıl yürütmeye katkı sunabilmektir.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetim, Mülki İdare, Alan Yönetimi, Kent Yönetimi.

Kaynakça

• 58. Hükümet Acil Eylem Planı.
• Apan, Ahmet, Türkiye’de Mülki İdare: Tarihsel Gelişimi ve İşlevsel Dönüşümü, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2014.
• Boratav, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi, 21. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2015.
• Çadırcı, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2013.
• Çakan, Işıl, “Erken Cumhuriyet Döneminde Türk Kamu Yönetiminin Modernleşmesi: Merkezileşme”, Amme İdaresi Dergisi, C: 39, S: 4, Aralık, 2006, s. 45-73.
• Çiner, Can Umut, “Yeniden Kamu Yönetimi Temel Kanunu: Yerel Yönetimler Alanındaki Bilanço”, Memleket Siyaset Yönetim (MSY), C:12, S: 28, Aralık 2017, s. 27-52.
• Fişek, Kurthan, “Bürokrasi Üzerine”, Das Yönetim (Ed. Levent Demirelli ve Recep Aydın), Nota Bene Yayınları, Ankara 2016, s. 21-48.
• Fişek, Kurthan, “İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde Bürokrasinin Doğuşu”, Das Yönetim (Ed. Levent Demirelli ve Recep Aydın), Nota Bene Yayınları, Ankara 2016, s. 49-74.
• Fişek, Kurthan, “Önsöz”, Türkiye’de Mülki İdare Amirliği, (Ed. Kurthan Fişek), Türk İdareciler Derneği Yayını, Ankara 1976, s. vii-xiv.
• Fişek, Kurthan, “Türkiye’de Merkezi ve Mülki Devlet Yönetiminin Bonapartist Kökenleri ve Başarısızlıkları: Bir Yönetsel Transfer Örneği”, Das Yönetim (Ed. Levent Demirelli ve Recep Aydın), Nota Bene Yayınları, Ankara 2016, s. 397-405.
• Görgün, Çiğdem, Türkiye’nin Mülki İdare Sisteminde Merkeziyetçiliğin İnşası (1923-1949), Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2014.
• Güler, Birgül Ayman (ed), Açıklamalı Yönetim Zaman Dizini, Ankara Üniversitesi Yayını, Ankara, 2007.
• Güler, Birgül Ayman, “İl Özel İdaresi Kanunu Üzerine”, Mülkiye Dergisi, C: 29, S: 246, 2005, s. 89- 120. Güler, Birgül Ayman, Yerel Yönetimler, İmge Kitabevi, Ankara 2013.
• Harvey, David, “Yeni Emperyalizm: Mülksüzleşme Yoluyla Birikim”, (çev: Evren Mehmet Dinçer), Praksis, S: 11, 2004, s. 23-48.
• İnalcık, Halil, “Tanzimatın Uygulanması ve Sosyal Tepkileri”, Belleten Dergisi, C: 28, S: 112, s. 623-690.
• Karasu, Koray, “İdarenin Mülkle Bağının Kurulması: Mülkileşme”, 1864 Vilayet Nizamnamesi, (ed. Erkan Tural, Selim Çapar), TODAİE, Ankara 2015.
• Karasu, Koray, “Topraktan Bağımsızlaşma ve Merkezsizleşme Tartışmaları Çerçevesinde Kamu Örgütlenmesi, Memleket Siyaset Yönetim (MSY), C: 12, S: 28, Aralık 2017, s. 81-110.
• Kazancı, Metin, Yeni Bir Belediyeciliğe Doğru, (ed: Ergun Türkcan) içinde, 1973 Sonrası Belediyeler ve Belediyelere İlişkin Sorunlar, Türk İdareciler Derneği Bilimsel Araştırmalar Dizisi 2, Ankara, 1982, s. 237-267.
• Keleş, Ruşen, Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, 9. Basım, İstanbul, 2014.
• Keskin, Nuray Ertürk, Türkiye’de Devletin Toprak Üzerinde Örgütlenmesi, Tan Kitabevi, Ankara 2009.
• Neil, Brenner vd., Kar İçin Değil Halk İçin, Sel Yayınları, İstanbul 2014.
• Ortaylı, İlber, Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, Hil Yayın, İstanbul 1985.
• Ortaylı, İlber, Tekeli, İlhan, Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1978.
• Ortaylı, İlber, Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, Ankara 2012.
• Oyan, Oğuz, Feodalizmden Kapitalizme, Osmanlı’dan Türkiye’ye, Yordam Kitap, İstanbul 2016.
• Önen, Nizam, Cenk Reyhan, Mülkten Ülkeye, İletişim Yayınları, İstanbul 2011.
• Reyhan, Cenk, “Yerel Yönetim Metinleri Bir Belge”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C: 9, S: 1, Ocak 2000, s. 129-154.
• Reyhan, Cenk, Osmanlı’da Kapitalizmin Kökenleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2008.
• Sencer, Muzaffer, Türkiye’nin Yönetim Yapısı, Alan Yayıncılık, İstanbul, 1986.
• Şahin, Savaş Zafer, “Neoliberal Yeniden Ölçeklenme Etkisi Altında Türkiye’de Kentleşme Politikasının Dönüşümü”, Alternatif Politika, Özel Sayı, Mayıs 2018, s. 1-30.
• Şemsettin Sami, Kamusu Türki, İdeal Kültür ve Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul, 2014.
• Tanör, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, 27. Baskı, YKY Yayınları, Ankara 2013.
• TBMM Tutanak Dergisi, C. 19, 27.05.1949.
• Wood, Ellen M., Kapitalizmin Kökeni, (çev. A. Cevdet Aşkın), Epos Yayınları, Ankara 2003.
• Zengin, Ozan, “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, S: 2, 2014, s. 93-116.