SOSYAL RİSK İLKESİNDE KANUNİ BİR YÖNTEM: 5233 SAYILI KANUN VE UYGULANMASI

Yıl 2015, Sayı: 24, 86 - 110, 31.12.2015

Begüm İsbir

Öz

Terör eylemlerinden dolayı meydana gelen zararların karşılanması hususunda özel bir yasal düzenlemenin olmadığı dönemlerde idarenin sorumluluğuna ilişkin genel kurallar geçerli olmuş ve bu kurallar Danıştay içtihatlarıyla desteklenmişti. Bu dönemde mevcut bazı düzenlemeler de belli bir olaya yönelik çıkarılmıştı. Bunlar ise terör olaylarından kaynaklanan zararların giderilmesine hizmet etmemekteydi. Bu nedenle 2004 yılında terörden kaynaklanan zararların karşılanmasına yönelik 5233 sayılı Kanun yürürlüğe kondu. Bu kanunun amacı, terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddi zarara uğrayan kişilerin zararlarının karşılanmasına ilişkin esasları ve usulleri belirlemektir. Bu çalışmada 5233 sayılı Kanunun kapsamı, yargı kararlarının Kanun’a yaklaşımı ve ortaya çıkan sorunlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Terör, sosyal risk, manevi zarar, kusursuz sorumluluk, hizmet kusuru

Kaynakça

• Akyılmaz, Bahtiyar; “Danıştay ve AYİM Kararlarında Hizmet Kusuru Sayılan Haller,” Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara, (Yıl: 2008), s. 1129-1162.
• Akyılmaz, Bahtiyar; “İdari Yargıda Tazminat Şekilleri ve Hesaplanması,” Prof. Dr. Süleyman Arslan’a Armağan, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.6, Sayı:1-2, (Yıl: 1998).
• Akyılmaz, Bahtiyar; Sezginer, Murat, Kaya, Cemil; Türk İdare Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Atay, Ender Ethem, İdare Hukuku, Dördüncü Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
• Atay, Ender Ethem, Odabaşı, Hasan; Teori ve Yargı Kararları Işığında İdarenin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, İkinci Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• Azrak, Ülkü, “İdarenin Toplumsal Muhatara (Sosyal Risk) Kuramına Göre Kusursuz Sorumluluğu”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler III. Sempozyumu, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1980.
• Çağlayan, Ramazan; İdarenin Kusursuz Sorumluluğu, Asil Yayın-Dağıtım, 2007.
• Çıtak, H. Alperen, İdarenin Kusursuz Sorumluluğu Bağlamında Sosyal Risk İlkesi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• Gönen, Eren, “İdari Yargıda Manevi Tazminat Meselesi,” www. danistay.gov.tr (eri- şim:18.3.2016).
• Gözler, Kemal, İdare Hukuku, C.II., Ekin Yayın-Dağıtım, Bursa, 2009.
• Gözübüyük, Şeref, “Terör Olayları ve Yönetimin Sorumluluğu,” Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C.50, Sayı: 3-4, s.193-199.
• Guiora, Amos, “Legislative and Policy Responses to Terrorism, A Global Perspective,” San Diego Journal of International Law, Vol. 7, No. 1, p. 125, November/December 2005; Case Legal Studies Research Paper No. 05-30. SSRN: http://ssrn.com/abstract=793344 adresinden 31.3.2016 tarihinde ulaşılmıştır.
• Günday, Metin; İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara, 2011.
• Kaya, Cemil; “Avrupa Konseyi’ndeki Gelişmeler Işığında 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun,” Uluslararası Hukuk ve Politika, C.3, S.10, (Yıl: 2007).
• Kırtepe, Ahmet; “5233 Sayılı Yasa Kapsamında Sosyal Risk İlkesi Gereğince Karşılanacak Zararlar ve İdarenin Sorumluluğunun Sınırları,” Terazi Hukuk Dergisi, S. 43, (Mart-2010), s. 145-155.
• Köksal, Mustafa; “Sosyal Risk İlkesi Tarih mi Oluyor?,” Terazi Hukuk Dergisi, S. 42, (Şubat-2010), s. 87-105.
• Özay, İl Han, Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2004.
• Özgüldür, Serdar, “Zarar Hesabına Yöntem ve Uygulama Sorunlarına İlişkin Değerlendirmeler,” Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Dergisi, Sayı:14, s.1-14. http://www.msb.gov.tr/Ayim/Makale/Makale adresinden 31.3.2016 tarihinde ulaşılmıştır.
• Tan, Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011.
• Yayla, Yıldızhan, İdare Hukuku, Beta Yayın-Dağıtım, İstanbul, 2009.
• Yıldırım, Turan/Yasin, Melikşah/Kaman, Nur/Özdemir, Eyüp/Üstün, Gül/ Tekinsoy Okay, Özge, İdare Hukuku, Güncellenmiş 6. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Yıldız, Hayrettin, “İdarenin Sosyal Risk Sorumluluğunda İlliyet Bağı Meselesi,” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (Yıl:2016), Sayı:116, s.136-177.
• AYİM, 2. Daire, E.2003/1038, K.2004/574, K.6.7.2004, AYİM Dergi No:20.
• http://www.msb.gov.tr/Ayim/Karar/KararFihrist adresinden 31.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• AYİM, 2.Daire, E.2005/124, K.2005/762, T.18.10.2005, AYİM Dergi No.21
• http://www.msb.gov.tr/Ayim/Karar/KararFihrist adresinden 31.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• AİHM, Başvuru No: 18888/02 ve Tarih: 12.01.2006 www.hukukturk.com (erişim:18.3.2016).
• AYM, Başvuru No. 2013/2738, T.16.7.2014.
• D10D., E. 2008/8710, K. 2008/8137, 19.11.2008. www.kazanci.com.tr adresinden 25.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• D10D., E. 2008/6676, K. 2009/815, 10.02.2009 www.kazanci.com.tr adresinden 25.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• D15D., E.2011/9609, K. 2012/6920, T.17.2.2012 (Yayınlanmamış Karar)
• D10D., E. 2008/4932, K.2013/1006, T.12.2.2013. (Yayınlanmamış Karar)
• DİDDK, E. 2013/1489, K.2014/1219, T. 26.3.2014. (Yayınlanmamış Karar)
• D15D., E. 2012/11422, K.2015/9231, T.24.12.2015. www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016’da alınmıştır.
• D15D., E. 2015/8700, K.2015/9225, T.24.12.2015 , www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• D15D., E. 2015/9212, K.2015/9217, T.24.12.2015, www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• D15D., E.2015/8734, K.2015/9227, T.24.12.2015, www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016 tarihinde alınmıştır
• D15D., E. 2015/8227, K.2015/9313, T.30.12.2015 www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• D15D., E. 2015/9058, K.2015/9314, T. 30.12.2015 tarihli kararı, www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• D15D., E.2013/13283, K. 2016/307, T. 28.1.2016, www.kazanci.com.tr adresinden 24.3.2016 tarihinde alınmıştır.
• DİDDK., E.2015/2933, T.18.2.2016. (Yayınlanmamış Karar)
• DİDDK, E.2015/217, T. 18.2.2016. (Yayınlanmamış Karar)