TÜRKİYE’DE KAMU YÖNETİMİNDE NEOLİBERAL DÖNÜŞÜMÜN ÇEVRESEL SONUÇLARI

Yıl 2008, Sayı: 6, 67 - 87, 30.04.2008

Mihriban Şengül

Öz

Ekolojik krizin sorumlusu kapitalizm olmasına karşın neoliberal piyasa sistemi, ekolojik krizi bir “sorun” olarak görmemektedir. Temel sorunu, birikim ve büyüme adına doğanın ve emeğin piyasalaştırılmasıdır. Bu “sorun”a yönelik “çözüm” sürecinin önemli ayaklarından biri devletler üzerinden işlemiştir. Devletin örgütsel ve işlevsel dönüşümü özellikle ekolojik alana ilişkin konularda ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye’de kamu yönetiminin neoliberal dönüşümü 1980’li yıllardan bu yana sistematik biçimde gerçekleştirilmektedir. Doğal çevrenin korunmasına ve iyileştirilmesine yönelik politikalar, örgütlenme ve yönetim biçimi de bu çerçeve içinde düzenlenmiştir. Bu çalışmada, neoliberalizmin çevreyi algılama biçimi ve Türkiye’de kamu yönetiminin neoliberal dönüşümünün çevresel sonuçları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Çevre, Çevre Politikası, Piyasalaştırma.

Kaynakça

• Başbakanlık Çevre Örgütlenme ve Biçimi ve Görevlerine İlişkin Karar, RG. 12.8.1978/16375.
• Başkaya, Fikret, Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Düşüşü, İmge Kitabevi, Ankara, 2. Basım, 1997.
• Boratav, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi, İmge Kitabevi, Ankara, 8. Basım, 2004.
• Çevre Müsteşarlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, RG., 9.11.1989/20337.
• Dokuzuncu Kalkınma Planı, RG., 1.7.2006/26215.
• Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, Ortak Geleceğimiz, (B. Çorakçı), Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını, 1987.
• Foster, John Bellamy, Savunmasız Gezegen, (çev. Hasan Ünder), Epos Yayınları, Ankara, 2002.
• Farazmand, A., “Globalization, The State and Public Administration: A Theoretical Analysis with Policy Implications for Developmental States”, Public Organization Review, 1 (4), 2001, pp. 437-463.
• Günay, Baykan, (1987), “Yeni Yerleşme Alanları ve Çevre”, Şehirleşme ve Çevre Konferansı, (1987), Ankara: TÇSV Yayını, ss.46-65.
• Hobsbawm, Eric J, Sanayi ve İmparatorluk, (çev. Abdullah Ersoy), Dost Kitabevi, Ankara, 2. Basım 2003.
• Kazgan, Gülten, Tanzimattan XXI. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, Altın Kitaplar, İstanbul, 1999.
• Kovel, Jael, “The Enemy of Nature”, Monthly Review, 49, 6, 1997, pp. 6-14.
• Liverman, D. M., S. Vilas, “Neoliberalism and the Environment in Latin America”, Annual Review of Environment and Resources 2006, Erişim Tarihi: 18.10.2006, http://www.eci.ox.ac. uk/~dliverma/CV/Liverman%20and%20Vilas%20ARER%202006%20draft.pdf.
• Ponting, Clive, Dünyanın Yeşil Tarihi, (çev. Ayşe Başçı Sander), Sabancı Üniversitesi Yayını, İstanbul, 2000.
• Somersan, Semra, Türkiye’de Çevre ve Siyaset, Metis Yayınları, İstanbul, 1993.
• Sönmez, Mustafa, 100 Soruda 1980’lerden 1990’lara “Dışa Açılan” Türkiye Kapitalizmi, Ger- çek Yayınevi, İstanbul, 1992.
• Tanilli, Server, Yüzyılların Gerçeği ve Mirası-V, Adam Yayınları, İstanbul, 2. Basım 1999.
• Türkiye’de Dünya Bankası,1993-2004 Ülke Yardım Değerlendirmesi, E. Tarihi:18.11. 2007, http://lnweb18.worldbank.org/oed/oeddoclib.nsf/DocUNIDViewForJavaSearch/01E60B8ED 2AA74DD8525712C007D8D86/$fi le/turkey_cae_turkish.pdf.
• Wood, Ellen Meiksins, “Sermaye İmparatorluğu”, (çev. E. Balta, A. E. Doğan), Praksis, Sayı: 10, 2003, ss. 239-254.
• Yıkılmaz, Necla, Yeni Dünya Düzeni ve Çevre, Sosyal Araştırmalar Vakfı, İstanbul, 2003.
• “Zorlu Enerji Türkiye’den Önce Kyoto’yu İmzaladı”, Radikal, 30. Ocak, 2008.
• 222 Sayılı Çevre Genel Müdürlüğü’nün Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, RG. 18.6.1984/18435.
• 2872 Sayılı Çevre Kanunu, RG. 11.8.1983/18132.
• 443 Sayılı Çevre Bakanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, RG. 21.8.1991/20967.