12 EYLÜL ASKERİ DARBESİNİN EKONOMİ POLİTİĞİ

Yıl 2011, Sayı: 15, 95 - 137, 30.06.2011

Mustafa Durmuş

Öz

12 Eylül Askeri Darbesi öncesinde kapitalist dünyada aşırı birikim krizi derinleşmeye başlamış ve bunun sonucunda kâr oranları düşerken, iktisadi büyüme hızı yavaşlamış, işsizlik artmıştır. Ayrıca İran Devrimi ve Afganistan’ın işgali bu bölge ile ilgili olarak Batılı emperyalist ülkeleri endişelendirmiştir. Diğer yandan, ithal ikameci büyüme modelinin açmazları sonucunda Türkiye ekonomisi özellikle 1977 yılından itibaren ciddi bir ödemeler bilançosu krizine girmiş, bu durum yüksek enflasyon nedeniyle de durumu daha da kötüleşen emekçilerin ve gençliğin örgütlü muhalefetlerini artırmalarına neden olmuştur. 24 Ocak Kararları olarak anılan bir dizi kararla Türkiye ekonomisi uluslararası kapitalist sisteme yeniden eklemlenmiştir. Ancak bu kararlar 12 Eylül askeri diktatörlüğü ve sonrasındaki sivil otoriter rejimle uygulana- bilmiştir. Bu politikalar kârları artırırken, emekçilerin ve çiftçilerin gelirleri hızla düşürülmüştür. Bu dönemde ayrıca demokratik hak ve özgürlükler büyük çapta kısıtlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Askeri darbe, kriz, ithal ikamesi, IMF, sınıf mücadelesi

Kaynakça

• Başkaya, Fikret, Devletçilikten 24 Ocak Kararlarına-Türkiye Ekonomisinde İki Bunalım Dönemi, (4.Baskı), Özgür Üniversite Yayınları, Ankara, 2009.
• Betz, H., ―Exclusionary Populism in Austria, Italy and Switzerland‖, International Journal, 56, 2001, s. 393–420.
• Blackburn, Robin,―The Surprime Crisis‖, New Left Review, 2008.
• Boratav, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908–2002, (7.Baskı), İmge Kitabevi, Ankara, 2003.
• Canovan, M., Populism, Harcourt Brace Jovanovich, New York, 1981.
• Celasun, Merih ve Rodrik, Dani, ―Turkey‖, Developing Country Debt and Economic Performance, Volume 3: Country Studies - Indonesia, Korea, Philippines, Turkey, Jeffrey D. Sachsand Susan M. Collins, (der.), University of Chicago Press, Chicago and London. http://www.nber.org, 1989. (Erişim tarihi: 20.09.2010).
• Dani Filc, ―Post-populism: Explaining Neo-Liberal Populism through the Habitus‖, Journal of Political Ideologies, 2011, s. 223-224.
• Dornbusch, Rudiger, ―Debt Problems and the World Macroeconomy‖, Developing Country Debt and Economic Performance, Volume 1: The International Financial System, (Jeffrey D. Sachs, editor), University of Chicago Press, Chicago and London. http://www.nber.org, 1989. (Eri- şim tarihi: 20.09.2010).
• Dornbusch Rudiger and Edwards Sebastian, ―Macroeconomic populism‖, Journal of Development Economics, 32 (1990), s. 247–277.
• Dumenil, Gerald ve Levy, Dominique, ―Costs and Benefits of Neoliberalism: A Class Analysis‖, Financialization and the World Economy, Gerald A. Epstein (der.), Edward Elgar Northampton, 2005.
• Durmuş, Mustafa, Maliye Politikaları Teori ve Uygulamalarının Değer- lendirilmesi, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 2003.
• Durmuş, Mustafa, Kapitalizmin Krizi –2008 Krizinin Eleştirel Bir Çözüm- lemesi, (Genişletilmiş İkinci Baskı), Tan Kitabevi, Ankara, 2010.
• Durmuş, Mustafa, ―IMF üzerine Söyleşi‖, Gelenek, Mart 2010.
• Ercan, Fuat ve Sebnem Oguz, ―Rethinking Anti-Neoliberal Strategies Through the Perspective of Value Theory: Insights from the Turkish Case‖, Science & Society, Vol. 71, No. 2, April 2007.
• Edwards, Sebastian, ―Structural Adjustment Policies in Highly Indebted Countries‖, Developing Country Debt and Economic Performance, Volume 1: The International Financial System, Jeffrey D. Sachs (editor), University of Chicago Press, Chicago and London, http://www.nber.org, 1989. (Erişim tarihi: 20.09.2010).
• Foster, Bellamy J, ―The Financialization of Capital and Crisis‖, www.monthlyreview.org, April 2008 (27 Ekim 2010).
• Gorton, Gary, ―The Suprime Panic‖, NBER WorkingPaper Series, No. 14398, 2008.
• Haggard, Stephan and Kaufman, Robert, ―The Politics of Stabilization and Structural Adjustment‖, Developing Country Debt and Economic Performance, Volume 1: The International Financial System, Jeffrey D. Sachs, (der.), University of Chicago Press, Chicago and London, http://www.nber.org, 1989. (Erişim tarihi: 20.09.2010).
• Gülalp, Haldun, Kapitalizm, Sınıflar ve Devlet, Belge Yayınları: No. 195, 1993.
• Harvey, David, A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press, Oxford, 2005.
• Husson, Michel, ―The Debate on the Rate of Profit‖, http://internationalviewpoint.org, July 2010 (Erişim tarihi: 18 .07 2010).
• http://stats.oecd.org/Index.aspx, (Erişim tarihi: 10.07.2010).
• Kazgan, Gülten, Tanzimat‟tan XXI. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, (1.Baskı), Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1999.
• Kliman, Andrew, The Persistent Fall in Profitability Underlying the Current Crisis: New Temporalist Evidence, 1st (incomplete) draft, 14 Ekim 2009.
• Krugman, Paul R. ―Private Capital Flows to Problem Debtors‖, Developing Country Debt and Economic Performance, Volume 1: The International Financial System, Jeffrey D. Sachs, (der.), University of Chicago Press, Chicago and London, http://www.nber.org, 1989 (Erişim tarihi: 20.09.2010).
• Laclau, E., Politics and Ideology in Marxist Theory, Verso, London, 1979.
• MacRae, D., ―Populism as an Ideology‖, G. Ionescuand E. Gellner (Eds) Populism: Its Meaning and National Characteristics, Macmillan, London, 1969, s. 153–164.
• Mudde C., Populist Radical Right Parties in Europe, Cambridge University Press, Cambridge, 2007.
• Oyan, Oğuz, Dışa Açılma ve Mali Politikalar Türkiye: 1980–1989, V Yayınları, Ankara, 1989.
• Özmucur, Süleyman, Gelirin Fonksiyonel Dağılımı: 1948–1993, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul, 1994.
• Robinson, Joan, Essays in the Theory of Economic Growth, St.Martin‘sPress, New York, 1962.
• Savran, Sungur, Türkiye‟de Sınıf Mücadeleleri, Cilt I: 1908–1980, Yordam Kitap, İstanbul, 2010.
• Stiglitz, Joseph E., Globalisation and Its Discontents, AllenLane- PenguinBooks, London, 2002.
• Taggart P., Populism, Open University Press, Buckingham, 2000. Thirlwall, A.P. Growth and Development, (7th edition), PalgraveMacmillan, London, 2003.
• Timur, Taner, Türk Devrimi ve Sonrası, (5. Baskı), İmge Yayınevi, Ankara, 2001.
• Vilas, C, ―Latin American Populism: A Structural Approach‖, Science and Society, 56, 1992, s. 389-420. Yalman, Galip L, Transition to Neoliberalism, The Case of Turkey in the 1980s, Bilgi University Press, İstanbul, 2009.