KAPİTALİZMDE SİYASETİN SİYASAL HALLERİ

Yıl 2012, Sayı: 17, 178 - 199, 30.06.2012

Örsan Ö. Akbulut

Öz

Tüm sınıflı toplumlarda farklı biçimlerde görünürlük kazanmış olsa da, yöneten-yönetilen ilişkisi, artığa el koyan ve üreten ilişkisi temelinde yapılanmakta ve somutlaşmaktadır. Eski Yunan polisinde ve feodalitede, bu örtüşme doğrudan doğruya gerçekleşmiştir. Kapitalizmde ise, tanımlı siyasal alan kapsamında yöneten-yönetilen ilişkisi hem kurumsal siyaset hem de tabanı genişletişmiş sivil toplum eksenli siyaset bakımından, artığa el koyma-üretme ilişkisinden özerk olarak yapılandırılmıştır. Bu siyaset hali veri olarak alındığında, kapitalist toplumdaki iktidar ilişkisi ya yurttaşlık ya da kimlik ekseninde görünürlük kazanmıştır. Oysaki kapitalizmde iktidar ilişkisi, üretim temelinde, artığa el koyma-üretme bakımından somutluğu işyeri-piyasada; dolaşım ekseninde ise işyeri-devlet zemininde oluşmaktadır. Buna karşılık, kapitalizmde siyasallık yurttaş-kimlik temelinde sınırlandırıldığından, iktidar ilişkisinin temel olarak üretildiği zemin bir siyasal hal olarak değil; üretim araçlarını kontrol eden ve kamu hizmetini yürüten yöneticilerin taraf olduğu teknik bir sürece indirgenmektedir. Bu yazıda, kapitalist toplumda yöneten konumunun artığa el koyma ile yönetilen konumunun söylemsel yanılsamacılığından hareketle üreten temelindeki ilişkisi ortaya konulmaya çalışılarak, kapitalizmde siyasetin bir yandan özgün yapılandırılması diğer yandan ise üretim temelinde oluşumsallığı tartışılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kapitalizm, siyaset, siyasallık, Eski Yunan, yönetilen.

Kaynakça

• Ağaoğulları, Mehmet Ali, Eski Yunan’da Siyaset Felsefesi, V Yayın- ları, Ankara, 1989.
• Akbulut, Örsan Ö., “Siyaset Biliminin Siyaseti”, Amme İdaresi Der- gisi, C.44, S.4, Aralık, 2011.
• Arnhart, Larry, Siyasi Düşünce Tarihi - Plato’dan Rawls’a-, (Çev. A.K. Bayram), Adres Yayınları, Ankara, 2004.
• Bakunin, Mihail, Devlet ve Anarşi, (Çev. M. Uyurkulak), Öteki Ya- yınevi, Ankara, 1998.
• Braverman, Harry, “The Real Meaning of Taylorism”, Critical Stu- dies in Organization and Bureaucracy, (Ed. F. Fischer, C. Siri- anni), Temple University Press, Philadelphia, 1994.
• Çitçi, Oya, “Yeni Siyaset: Neoliberalizm ve Post-Modernizmin Si- yasal Projesi”, Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergi- si, C.1, S.2, Ekim, 2008.
• Dikmen, Ahmet Alpay, Makine, İş, Kapitalizm ve İnsan, Tan Kita- bevi, Ankara, 2011.
• Ertop, Kıvanç ve Çetin Yetkin, Sosyo-Ekonomik Temelleriyle Siya- sal Düşünceler Tarihi, Say Yayınevi, İstanbul, 1985.
• Göze, Ayferi, Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, Beta Yayınları, İs- tanbul, 1993.
• Holloway, John ve Sol Picciotto, “Towards a Materialist Theory of the State”, State and Capital- A Marxist Debate, (Ed. J. Hollo- way ve S. Picciotto), Edward Arnold, Londra, 1978.
• Kapani, Münci, Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1989.
• Kropotkine, Peter, Anarşist Etik, (Çev. I. Ergüden), Doruk Yayınları, Ankara, 1997.
• Laclau, Ernesto ve Chantal Mouffe, Hegemonya ve Sosyalist Stra- teji - Radikal Demokratik Bir Politikaya Doğru-, (Çev. A. Kar- dam), İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
• Marshall, T. H. ve T. Bottomore, Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, (Çev. A. Kaya), Gündoğan Yayınları, Ankara, 2000.
• McClelland, J.S., A History of Western Political Thought, Routled- ge, London, 1996.
• Mouffe, Chantal, Siyasetin Dönüşü, (Çev. F. Bakırcı, A. Çolak), Epos Yayınları, Ankara, 2008.
• Mouffe, Chantal, “Deconstruction, Pragmatism and the Politics of Democracy”, Deconstruction and Pragmatism, (Ed. Chantal Mouffe), Routledge, London, 1996.
• Mukherjee, Subrata ve Sushila Ramaswamy, A History of Political Thought - Plato to Marx, Prentice- Hall, New Delhi, 2006.
• Proudhon, Pierre Joseph, Mülkiyet Nedir?, (Çev. V.G. Üretürk), Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul, 1998.
• Sheldon, Garrett Ward, The History of Political Theory - Ancient Greece to Modern America, Peter Lang, New York, 2003.
• Sweezy, Paul M., “The Illusion of the Managerial Revolution”, Sci- ence & Society, Vol. 6, No.1, Winter, 1942.
• Şenel, Alaeddin, Eski Yunan’da Eşitlik ve Eşitsizlik Üstüne, AÜ SBF Yayını, Ankara, 1970.
• Thilly, Frank, Yunan ve Ortaçağ Felsefesi, (Çev. İ.Şener), İzdüşüm Yayınları, İstanbul, 2007.
• Tunçay, Mete, Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi I - Eski ve Orta Çağlar, AÜ SBF Yayını, Ankara, 1969.
• Wood, Ellen Meiksins ve Neal Wood, Class Ideology and Ancient Political Theory - Socrates, Plato and Aristotle in Social Context, Basil Blackwell, Oxford, 1978.
• Wood, Ellen Meiksins, “The Uses and Abuses of Civil Society”, So- cialist Register 1990, Merlin Press, 1990.
• Wood, Ellen Meiksins, Kapitalizm Demokrasiye Karşı, (Çev. Ş. Ar- tan), İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
• Wood, Ellen Meiksins, Yurttaşlardan Lordlara - Eskiçağlardan Or- taçağlara Batı Siyasi Düşüncesinin Toplumsal Tarihi, (Çev. Oya Köymen), Yordam Kitabevi, İstanbul, 2008.
• Wood, Neal, Reflections on Political Theory - A Voice of Reason from the Past-, Palgrave-Macmillan, New York, 2002.
• Wright, Erik Olin, Classes, Verso, London, 1997.