YASAMA ORGANININ GÜNDEM OLUŞTURMA SÜRECİNDE DİRENÇLİ KENTLER

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 44, 177 - 204, 25.06.2025

Erdal Güler , Hatice Ay , Özgür Önder

https://doi.org/10.56524/msydergi.1538756

Öz

6 Şubat 2023 tarihindeki Kahramanmaraş merkezli depremden sonra dirençli kentleri inşa etmek, merkezi yönetim ve yerel yönetimlerin politika süreçlerinde öncelikli alanlardan biri sayılmıştır. Herhangi bir sorunun tespit edilip politika aktörleri tarafından tanımlanması kamu politika sürecinin ilk basamağıdır. İkinci olarak gündem oluşturma kamu politikasının ne zaman, nasıl, hangi şekilde uygulanacağına dair tartışmaları içermektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), kamu politikası sürecinde rol alan en temel aktörlerdendir. Bu çalışmada resmi politika aktörlerinden olan TBMM’de grubu bulunan siyasal partilerin dirençli kentlerle ilgili politik yaklaşımını, TBMM tutanaklarına dayalı olarak sınıflandırarak ortaya koymak amaçlanmıştır. Buna göre, yasama organı, siyasetüstü anlayışla dirençli kentlerin kurulmasını ilkesel olarak kabul etmektedir. Fakat, meclisteki siyasal grupların farklı kentsel dönüşüm ve imar politikaları, popülist siyaset anlayışı, politika oluşturma sürecinde bu anlayışın sınır çizgilerinin belirsizliğine neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dirençli kentler , Kamu politikası , gündem oluşturma , karar verme süreçleri , yasama organı

Kaynakça

• AK Parti (2024), 2024 Yılı Yerel Seçim Beyannamesi, https://www.akparti.org.tr/media/0iphdfqk/2024-yerel-seçimleri-seçim-beyannamesi.pdf , (06.08.2024).
• Anadolu Ajansı (2015),” İstanbul'a Özel Yasa Gerekli”, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/istanbula-ozel-yasa-gerekli/84107, (15.08.2024).
• Babaoğlu, Cenay (2024), “6 Şubat’ın Yıldönümünde Dirençli Şehirler ve AK Parti 2024 Yerel Seçim Beyannamesi”, https://www.setav.org/yorum/6-subatin-yildonumunde-direncli-sehirler-ve-ak-parti-2024-yerel-secim-beyannamesi, (06.08.2024).
• Coaffee, Jon (2013), “Rescaling and Responsibilising The Politics of Urban Resilience: From National Security to Local Place Making”, Politics, 33, s. 240-252.
• Cumhuriyet Halk Partisi (2024), 2024 Yılı Yerel Seçim Beyannamesi, https://chp.org.tr/yayin/2024-yerel-secim-bildirgesi, (10.08.2024).
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2023), “Kentsel Dönüşüm Başkanlığı Kuruldu”, https://csb.gov.tr/kentsel-donusum-baskanligi-kuruldu-bakanlik-faaliyetleri-38848, (06.08.2024).
• DEM Partisi (2024), 2024 Yılı Yerel Seçim Bildirgesi, https://drive.google.com/file/d/1cb1nw0nt41hyVw49F0cvgikyIYrIN-0g/view, (15.08.2024).
• Demirbağ, Cengiz (2019), “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yasama Organı, Yasama Süreci Ve Yasama Sürecinde Yasama-Yürütme İlişkisi”, Yasama Dergisi, 39, s. 13-50.
• DEVA Partisi, (2021), Afet Eylem Planı, https://cdn.devapartisi.org/belgeler/eylem-planlari/afet.pdf, (15.08.2024).
• Duru, Ahmet Alptekin (2022), “Türkiye’de Kamu Politikası Sürecindeki Aktörler ve Gündem Belirleme”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 12(3), s. 158-187.
• Erdem, Nurgül (2022), “Dirençli Kent ve Kompakt Kent Modellerinin Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Değerlendirmesi”, Eurasian Journal of Forest Science, 10/3, s. 183-206.
• Erdoğan, Oğuzhan ve Cenay Babaoğlu (2024), Türkiye’de Afet Yönetiminde Dirençlilk ve Dirençli Şehirler, (Seta Yayınları).
• Ersavaş Kavanoz, Suna ve Murat Küçükşen (2023), “Dirençli Toplum ve Afet Yönetimi”, Hayriye Şengün, Özgür Önder ve Murat Yaman (Ed.) Afet Yönetimi ve Politikaları, (Bursa: Ekin Yayınevi).
• Ersavaş, Suna (2020), “Kentsel Direnç” Kavramı Üzerine”, Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 2/1, s. 5-24.
• Genç, Fatma Neval (2007), “Türkiye’de Kentleşme ve Doğal Afet Riskleri ile İlişkisi”, TMMOB Afet Sempozyumu, s. 349-358.
• Gerçek, Deniz (2021), “21. Yüzyıl ve Dirençli Kentler”, TMMOB Mimarlar Odası, 417, s. 39-42. Görür, Naci (2024), “Deprem Dirençli Kentler Anayasa Konusu Olmalı!”, https://www.ekoiq.com/prof-dr-gorur-deprem-direncli-kentler-anayasa-konusu-olmali/, (14.08.2024).
• Görür, Naci ve Sevda Köyüstü, (2024), “Deprem Dirençli Kentler Nasıl Kurulur?”, https://fikirturu.com/toplum/deprem-direncli-kentler-nasil-kurulur/, (14.08.2024).
• Hayrullahoğulları, Gizem, Yeşim Aliefendioğlu ve Harun Tanrıvermiş (2018), “Deprem Sonrası Kentte Oluşacak Sorunlara Dirençli Kent Yaklaşımı ile Çözüm Aranması: Marmara Depremi Örneği”, Kentsel Politikalar, Ayşegül Mengi ve Deniz İşçioğlu (Ed.), (Ankara: Palme Yayıncılık).
• Heywood, Andrew (2018), Siyaset, (Çev. Fahri Bakırcı), 19. B., (Ankara: BB101 Yayınları).
• İyi Parti (2024), https://iyiparti.org.tr/storage/img/content/jqwz/iyiparti-2024-secim-beyannamesi-a4.pdf, (11.08.2024).
• Kaptı, Alican (2013), Kamu Politikası Süreci, (Ankara: Seçkin Yayıncılık).
• Keleş, Ruşen (2010), Kentleşme Politikası, (Ankara: İmge Kitabevi).
• Meerow, Sara ve Joshua P. Newell (2019), “Urban Resilience For Whom, What, When, Where, And Why?”, Urban Geography, 40(3), s. 309-329.
• Meerow, Sara, Newell, P. Joshua, Stults, Melissa, (2016), “Defining Urban Resilience: A Review”, Landscape and Urban Planning, 147, s. 38-49.
• Milliyetçi Hareket Partisi (2024), Üretken Belediyecilik, https://www.mhp.org.tr/usr_img/mhpweb/kitaplar/uretken_belediyecilik_web.pdf, (05.05.2025).
• Önder, Özgür (2012), “Karar Verme: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimindeki Anlamı/Önemi”, Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme, Özgür Önder ve Fatih Kırışık (Ed.), (Ankara: Orion Kitabevi).
• Öztürk, Namık Kemal ve Özge Demirel (2021), “Çok Paydaşlı İş Birliği ve Dirençli Kent Açısından Montreal Şehri”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 10(2), s. 24-44.
• Poggi, Gianfranco (2002), Modern Devletin Gelişimi Sosyolojik Bir Yaklaşım, Çev. Şule Kut ve Binnaz Toprak, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
• Saadet Partisi (2024), https://saadetistanbul.org.tr/upload/saadetistanbulorgtr/file/61101c904bbfa51408a0da4cd6a7b276.pdf, (06.08.2024).
• Sezik Murat ve Akıncı Berat (2024), “Deprem Dirençli Kentler İçin Belediyelerde Yeniden Yapılanma”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1), s. 192-214.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf, (19.08.2024).
• TBMM (2020a), 11. Birleşim, 27. Dönem, 4. Yasama Yılı, 3 Kasım 2020.
• TBMM (2022a), 33. Birleşim, 27. Dönem, 6. Yasama Yılı, 9 Aralık 2022.
• TBMM (2023a), 68. Birleşim, 27. Dönem 6. Yasama Yılı, 2 Mart 2023.
• TBMM (2018), 34. Birleşim, 27. Dönem, 2. Yasama Yılı, 16 Aralık 2018.
• TBMM (2020b), 19. Birleşim, 27. Dönem, 4. Yasama Yılı, 24 Kasım 2020.
• TBMM (2020c), 34. Birleşim, 27. Dönem, 4. Yasama Yılı, 17 Aralık 2020.
• TBMM (2020d), 37. Birleşim, 27. Dönem, 4. Yasama Yılı, 23 Aralık 2020.
• TBMM (2021a), 45. Birleşim, 27. Dönem, 4. Yasama Yılı, 10 Şubat 2021.
• TBMM (2021b), 52. Birleşim, 27. Dönem, 4. Yasama Yılı, 25 Şubat 2021.
• TBMM (2021c), 33. Birleşim, 27. Dönem, 5. Yasama Yılı, 11 Aralık 2021.
• TBMM (2023), Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, 27. Dönem, 6. Yasama Yılı, 27 Nisan 2023.
• TBMM (2023b), 75. Birleşim, 27. Dönem 6. Yasama Yılı, 20 Mart 2023.
• TBMM (2023c), 81. Birleşim, 27. Dönem 6. Yasama Yılı, 29 Mart 2023.
• TBMM (2023ç), 85. Birleşim, 27. Dönem 6. Yasama Yılı, 5 Nisan 2023.
• TBMM (2023d), 14. Birleşim, 28. Dönem 1. Yasama Yılı, 12 Temmuz 2023.
• TBMM (2023e), 9. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 18 Ekim 2023.
• TBMM (2023f), 15. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 31 Ekim 2023.
• TBMM (2023g), 16. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 1 Kasım 2023.
• TBMM (2023ğ), 27. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 29 Kasım 2023.
• TBMM (2023h), 32. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 11 Aralık 2023.
• TBMM (2023i), 40. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 19 Aralık 2023.
• TBMM (2024a), 55. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 31 Ocak 2024.
• TBMM (2024b), 59. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 13 Şubat 2024.
• TBMM (2024c), 67. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 1 Mart 2024.
• TBMM (2024ç), 71. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 16 Nisan 2024.
• TBMM (2024d), 79. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 8 Mayıs 2024.
• TBMM (2024e), 89. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 30 Mayıs 2024.
• TBMM (2024f), 90. Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 4 Haziran 2024.
• TBMM (2024g), 91 Birleşim, 28. Dönem 2. Yasama Yılı, 5 Haziran 2024.
• Tekeli, İlhan (1991), Kent Planlaması Konuşmaları, (Ankara: TMMOB Yayını). Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü, 13/4/1973, No: 14506, S. 1850.
• Usta, Aydın (2013), “Kamu Politikaları Analizine Kuramsal Bir Bakış”, Yasama Dergisi, 24, s. 78-102.
• Vale, Lawrence (2014), “The Politics Of Resilient Cities: Whose Resilience And Whose City?” Building Research & Information, 42(2), s. 191–201.
• Yerel Yönetimler ve Şehircilik Politikaları Eylem Planı (2021), https://cdn.devapartisi.org/belgeler/eylem-planlari/yerel-yonetimler.pdf, (15.08.2024).
• Yıldıran, Ladin ve Nisa Akın (2024), “Dirençli Kentler Yaratmak İçin Stratejik Planların Sürdürülebilirlik Odağında Dönüşümü”, Dirençli Kentler 6. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu, (Ankara Üniversitesi), s. 128-146.