PYOTR SİMON PALLAS’IN SRAVNİTELNIYE SLOVARİ VSEH YAZIKOV İ NAREÇİY SOBRANNIYE DESNİTSEYU VSEVISOÇAYŞEY OSOBI (İMPARATORİÇE HAZRETLERİNİN KENDİ ELİYLE TOPLADIĞI BÜTÜN DİL VE LEHÇELERİN KARŞILAŞTIRMALI SÖZLÜKLERİ) ADLI ESERİNDE TÜRK LEHÇELERİ VE AĞIZLARI

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 73 - 85, 17.05.2015

Erdal Şahin

Öz

II. Yekaterina’nın yönlendirmesi ve katkılarıyla, Lyudvig (Login İvanoviç) Bakmeyster ile Pyotr Simon

Pallas’ın ve yardımcılarının özverili çalışmalarıyla oluşturulan Sravnitelnıye Slovarivseh Yazıkov Nareçiy

Sobrannıye Desnitseyu Vsevısoçayşey Osobı (İmparatoriçe Hazretlerinin Kendi Eliyle Topladığı Bütün

Dil ve Lehçelerin Karşılaştırmalı Sözlükleri), alanında ilk ve tek olarak pek çok dilin, lehçenin ve ağzın

temel sözcük hazinesini oluşturan 285 sözcüğü karşılaştırmalı olarak bilim dünyasına sunması yönünden

değerlidir. Sözlükte dönemin 20 Türk lehçesi ve ağzından sözcükler de karşılaştırmalı olarak verilmiştir.

Sözlük, 18. yüzyıldaki Türk lehçe ve ağızlarından belli sayıdaki söz varlığı içermesi ile bazı lehçe ve ağızların

söz varlığının ilk defa tespit edilmesi açılarından değerlidir. P. S. Pallas’ın sözlüğü, 18. yüzyılda dünya

dilleri ve lehçeleri ile Türk lehçeleri ve ağızlarının sözcük bilgisi, ses bilgisi ve biçim bilgisi açılarından

incelenmesinde çok önemli bir kaynaktır.

Anahtar Kelimeler

Sözlük, Karşılaştırmalı Sözlük, II. Yekaterina, Pyotr Simon Pallas, Lyudvig (Login İvanoviç) Bakmeyster, Türk Lehçeleri ve Ağızları