Öz
Aslen Oğuzlar’ın Begdili boyuna mensup olan Hârezmşâh hükümdarları pek çok alanda olduğu gibi edebî
ve kültürel alanlarda da Selçuklu ananelerini devam ettirmişlerdir. Tarihî kayıtlar Atsız, Sultânşâh Mahmûd,
ʻAlâ’u’d-dîn Tekiş, ʻAlâ’u’d-dîn Muhammed ve Celâlu’d-dîn Mengübertî gibi Hârezmşâh hükümdarlarının,
tıpkı kendilerinden önceki Gazneli ve Selçuklu sultanları gibi, şiir ve edebiyattan hoşlandıklarını ortaya koymaktadır.
Zeynu’d-dîn İsma‘îl b. Hasan el-Curcânî, el-Hekîm ʻAlî b. Muhammed el-Kâ’inî, Ebû ʻAbdullâh Muhammed
b. ʻAlî el-Hârezmî, Ebu’l-Kâsim Mahmûd b. ʻOmer ez-Zemahşerî ve Reşîdu’d-dîn Vatvât gibi devrin
önemli âlim, şair ve edipleri eserlerini Hârezmşâh hükümdarları adına kaleme almışlardır. Bu çalışmada Atsız
(12), ʻAlâ’u’d-dîn Tekiş (3), Sultânşâh Mahmûd (2), Tâcu’d-dîn ʻAlî-şâh (4), Nâsiru’d-dîn Melikşâh (1), ʻAlâ’u’ddîn
Muhammed (3) ve Celâlu’d-dîn Mengübertî (1) gibi Hârezmşâh hükümdar ve hanedan üyelerine ait çeşitli
cöng, mecmû‘a, tezkire ve tarih kitaplarında tespit edilen toplam 27 Farsça şiir yayınlanarak Türkçeye tercüme
edilmiştir. Bu şiirler, Hârezmşâh hükümdarlarının edebî dünyasını yansıtmasının yanında, İran edebiyatının
Hârezmşâhlar sarayında ne kadar kabul gördüğünü de ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Hârezmşâhlar İran edebiyatı İran şiiri Atsız ʻAlâu’d-dîn Tekiş Sultânşâh Mahmûd Tâcu’d-dîn ʻAlî-şâh Nâsiru’d-dîn Melikşâh ʻAlâ’u’d-dîn Muhammed Celâlu’d-dîn Mengübertî
Kaynakça
- Muhammed Mu‘În, Ferheng-i Fârsî, I-VI, Tahran 1371/19928.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 2 Sayı: 2 |
