Türk Edebi Eserlerinin Ukraynaca’ya Çevirisinde Ulusal Kültür Bileşenlerinin Kendine Özgü Yönlerinin Yeniden Üretilmesinin Bir Aracı Olarak Çevirmenin Dipnotları

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 71 - 82, 01.06.2016

Mariana Bondar

Öz

Bu çalışmada, Türk ulusal kültür bileşenlerinin kendine özgü yönlerinin yansıtılmasının bir aracı olarak

çevirmenlerin dipnotları incelenmektedir. Bunun yanı sıra bu çalışmada, “ulusal kültür bileşenleri” ve

“dipnot” kavramlarına açıklık getirilmiş, çevirmenlerin açıklama notları koymalarındaki genel prensipler

araştırılmış ve farklı dipnot türlerine ilişkin sınıflandırmalar analiz edilmiştir. Bunların haсmi, biçimi,

içeriği ile ilgili şartlar formüle edilerek betimlenmiş, yapının (tipik modeller, araçlar) kuralları tespit edilmiş

ve belli bazı terimlerin aktarılmasında geleneksel olarak kullanılan yöntemler ortaya konmuştur. Dipnotun

yapısında (kaynağının tespit edilmesi, etimoloji) spesifik ulusal-kültürel unsurlara vurgular yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı, Çeviri, Ulusal Kültür Bileşenleri, Dipnot, Etimoloji

Kaynakça

• Ushakov, Dmitrij, Tolkovyj slovar’ russkogo jazyka, Al’ta-Print, Moskva 2005, 1216 s.
• Mil’chin, Arkadij, Izdatel’skij slovar’-spravochnik, Yurist, Moskva 1998, 472 s.
• Kazakova, Tamara, Hudozhestvennyj perevod, Teorija i praktika, Inyazizdat, Sankt-Peterburg, 2006, 535 s.
• Barhudarov, Leonid, Yazyik i perevod, Voprosyi obschey i chastnoy teorii perevodov, Mezhdunarodnyie otnosheniya, Moskva 1975, 237 s.
• Vinogradov, Venedikt, Leksicheskie voprosyi perevoda hudozhestvennoy prozyi, İzdatelstvo Moskovskogo universiteta, Moskva 1978, 174 s.
• Vlahov, Sergey, Florin, Sider, Neperevodimoe v perevode, Mezhdunarodnyie otnosheniya, Moskva 1980, 352s.
• Zorivchak, Roksolana, Realiya i pereklad (na materiali anhlomovnykh perekladiv ukrayins’koyi prozy), Vyd-vo pry L’vivs’k, derzh, un-ti, L’viv 1989, 214 s.