Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 291 - 294, 18.08.2017

Emre Bayın

Öz

Edebiyat eleştirisi bir metni incelerken farklı disiplinlerden yararlanır. Psikanaliz de bu disiplinlerden biridir. Yazar ve kuramcı Peter Brooks, Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı adlı
çalışmasında edebiyat ve psikanaliz arasındaki geleneksel ilişkiyi açıklayıp sorgularken, aynı zamanda bu bağın nasıl olması ya da “olmaması” gerektiği hakkındaki görüşlerini yansıtır. Peter Brooks, Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı’nda edebiyat ve psikanaliz ilişkisini üç bölüm altında işler. “Bir Psikanalitik Eleştiri Fikri” adını taşıyan ilk bölüm, psikanalitik edebiyat eleştirisinin tarihsel kökleri üzerinde durur. Brooks’un bu bölümde dikkat çektiği üzere psikanalitik edebiyat eleştirisi kavramı Freud’un 1908 yılında kaleme aldığı “Yaratıcı Yazarlar ve Gündüzdüşleri” yazısının ardından gündeme gelir ve bu “geleneksel” psikanalitik eleştiri kuramı analiz nesnesi üzerinden üç gruba yönelir: Yazar, kurmaca kişiler ve okur (s. 31). Brooks’a göre yazar psikanalitik yaklaşımın ilgilendiği temel unsurdur (s. 31). Ayrıca metnin karşısındaki konumu sürekli değişmesine rağmen psikanalitik eleştirinin yöneldiği ilk unsur olma özelliğini hiçbir zaman kaybetmemektedir 

Anahtar Kelimeler

kitap tanıtımı, Peter Brooks, Psikanaliz ve Hikâye

Kaynakça

• Peter Brooks, Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı, çev. Hivren Demir Atay - Hakan Atay, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul 2016, 158 s. (ISBN: 978-605-4787-28-9).