Tulıp Era In Turkısh Theater (1718-1730)

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 339 - 362, 12.12.2017

Murat Koç

Öz

The Tulip Era (1718-1730) is a period of Ottoman history which is short but at the same time very

influential.It is a history page where Sultan Ahmet and Damat İbrahim Pasha took important steps

especially in various fields like architecture, printing house, translation, relations with the West.During the

Tulip Era, further steps were taken, especially in the case of the printing house coming to the Ottoman lands

and speeding up the translation activities and setting up libraries.Later on, it was seen rather as a pleasure

and entertainment era.The era ended with a devastating revolt and that made it more important for the

artists.Economic problems, the unrest of the people and the janissaries, the failure to take healthy steps in

the Iranian War, and some of the changes in social life caused the end of the era with a revolt.With these

characteristics, it became one of the historical periods that supported Turkish Literature both during the

period and later.This article will focus on how the era reflected on the Turkish theater.

Anahtar Kelimeler

Turkish Theater, The Tulip Era, Sultan III. Ahmet, Damat İbrahim Pasha, Nedim, Patrona Halil Revolt

Türk Tiyatrosunda Lâle Devri (1718-1730)

Öz

Lâle Devri (1718-1730), Osmanlı tarihinin kısa ama o nispette tesirleri olan bir dönemidir. Sultan

Ahmet ve Damat İbrahim Paşa’nın mimari, matbaa, tercüme, Batı’yla olan ilişkiler başta olmak üzere

çeşitli alanlarda önemli adım attıkları bir tarih sayfasıdır. Özellikle matbaanın ülkemize gelişi ve çeviri

faaliyetlerine hız verilmesi, kütüphanelerin kurulması gibi noktalarda ileri adımlar atılmıştır. Fakat sonraları

devir daha ziyade bir zevk ve eğlence devri olarak görülmüş, bir isyanla son bulması, devri sanatkârlar için

daha önemli hâle getirmiştir. Ekonomik planda yaşanan sorunlar, halkın ve yeniçerilerin huzursuzluğu, İran

Savaşı konusunda sağlıklı adımların atılamaması, sosyal hayatta yaşanan bazı değişikliklerin huzursuzluğa

yol açması devrin isyanla kapanmasının sebebi olarak görülmüştür. Bu özellikleriyle Türk Edebiyatını hem

yaşandığı devirde hem de sonrasında besleyen tarihî dönemlerden biri olmuştur. Bu makalede devrin Türk

Tiyatrosuna nasıl aksettiği üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Tiyatrosu, Lâle Devri, Sultan III. Ahmet, Damat İbrahim Paşa, Nedim, Patrona Halil İsyanı

Kaynakça

• Aktepe, Münir, Patrona İsyanı (1730), İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1958.
• Altınay, Ahmet Refik, Lâle Devri (1718-1730), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2010.
• Beyatlı, Yahya Kemal, “Sönmüş Meş’ale”, Edebiyata Dair, Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları, İstanbul 1971, s. 186-189.
• Yalçın Çelik, Sıdıka Dilek, “Lâle Devri: Bir Lâle Muamması, Masal Diyarı Şiir Gibi Bir Aşk”, Doğu Batı, Aşk ve Doğu Özel Sayısı, S 26, (2004), s. 227-246.
• Musahipzâde Celâl, Lâle Devri, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1936.
• Oflazoğlu, Turan, Topkapı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1992.
• Ortaç, Yusuf Ziya, Binnaz, Akbaba Kütüphanesi, İstanbul 1941.
• Ozansoy, Faik Ali, Nedim ve Lâle Devri, MEB Yayınları, İstanbul 1969.
• Ozansoy, Halit Fahri, Nedim, İnkılâp Kitabevi, İstanbul 1932.
• Pala, İskender, Lâle Devri, Kültür Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2013.