Türk Kütüphaneciliğinde Mekân, Kullanıcı Ve Hizmet Sorunlarının Bir Değerlendirmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 417 - 430, 12.12.2017

Asiye Kakırman Yıldız

Öz

Kütüphanecilik, insanı, kültürü ve insanî gelişim ve değişimi merkeze alan bir disiplindir. Kütüphanecilik

konusunda çalışmalar yapan uzmanların, kütüphaneleri sosyal yapıyla beraber ele aldığı ve kütüphanenin

ana amacının kültür değerlerine yönelme ve kültür aktarımını sağlamak olarak değerlendirdikleri

görülmektedir. Dünya ölçeğinde Türk Kütüphaneciliğine bakıldığında ise, istenen gelişimin gerçekleşmediği

açıktır. Her ne kadar kütüphanecilik tarihimiz boyunca sorunlar tespit edilebilmiş ve bu sorunlarla ilgili

çözüm önerileri getirilmiş olsa da, zihniyetin konuyu ele alış tarzı ya da başka bir yaklaşıma olan direnci

yıllar içerisinde daha da büyük sorunlara yol açmıştır. Nitekim bugün Türk Kütüphaneciliği için tartışılan

konuların, birincisi 1982, ikincisi ise 1989 yılında gerçekleştirilen Milli Kültür Şuraları’nda da tartışıldığı,

fakat aradan geçen 35 yıla rağmen hâla bir çözüme kavuşturulamadığı görülmektedir.

Türk Kütüphaneciliğinin mekân, kullanıcı ve hizmet olarak gruplandırılabilecek sorunlarının temelinde

milli eğitim sistemi ile kütüphaneler arasında organik bağın kurulmamış olması gösterilmektedir. Buna

bağlı olarak 6-17 yaş arası çocuk ve gençlerin hayatlarında zorunlu bir sürecin temelini oluşturan milli

eğitim müfredatının, kitap okuyan ve kütüphaneyi üçüncü mekân olarak kullanan insan tipini yetiştirecek

biçimde yeniden düzenlemesi, bu düzenleme çalışmalarına ise okul öncesi dönem çocuklarından ve onların

ailelerinin eğitiminden başlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Milli Kültür Şurası, Türk Kütüphaneciliği, okuma alışkanlığı, okul öncesi dönem

An Evaluation Of Space, User And Service Issues In Turkish Librarianship

Öz

Mankind, culture and the development and change of humanity lies at the centre of the librarianship.

Studies carried out in the field of librarianship by experts have examined the social nature of libraries

and have stressed that the primary aim of libraries is to give direction to cultural values to ensure the

transmission of culture. When examined on a global scale, it is apparent that Turkish librarianship has not

progressed to the desired level. Despite the fact that issues have been identified and relevant solutions has

been put forward throughout the history of Turkish librarianship, issues have been further exasperated bythe mind-set used to approach problems and by a resistance to new approaches. Thus, of the issues being

discussed by Turkish librarianship today, two of these issues were first raised in 1982 and 1989 respectively

at the National Culture Council. However, despite the passing of 35 years, these issues remain unresolved.

At the core of the issues, that can be grouped as that of space, user and service, that exist in Turkish

librarianship lies the fact that an integral bond between Turkish librarianship and the national education

system cannot be said to exist. In relation to this, it is necessary to reformulate the national education

curriculum which lies at the core of the lives of children aged 6-17 as a compulsory period so that

individuals who read and use libraries as a third space are nurtured. In addition, this arrangement

should ensure that this commences at the preschool period and should also aim to educate the families

of children on this topic.

Anahtar Kelimeler

National Culture Council, Turkish Librarianship, reading habit, preschool period

Kaynakça

• “Yayıncılık ve Kütüphanecilik Komisyonu Raporu”, 3. Milli Kültür Şurası (5-7 Mart 2017) Şura Kitabı, İstanbul 2017, s. 211-213.
• Baysal, Jale, “Günümüzde Kütüphaneler, Benzeri Kuruluşlar ve Türkiye Sorunları”, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiri Özetleri ve Metinleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 204-209.
• Berkem, Ali Rıza, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Görüşü ve Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiriler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 137-145.
• Dirim, Aygören. “Türkiye’de Kitap Okurluğun Durumu ve Geleceği”, II. Milli Kültür Şurası, (5-8 Aralık 1989) Bildiriler, C 1, Kültür Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Yayınları, Ankara 1990, s. 98-102.
• Gökyay, Orhan Şaik, “Kütüphane – Dokümantasyon – Arşiv Komisyonu Genel Kurul Görüşmeleri”, I. Milli Kültür Şurası Genel Kurul Görüşmeleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 95-105.
• Kakırman Yıldız, Asiye, “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Okuma Alışkanlığı Kazanmasında Rol Model Olarak Aile”, Mavi Atlas, 7, (2016), s. 95-112.
• _______, “Türkiye’de Okuma Alışkanlığı Kültürü İçin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Anaokulu Kütüphanelerinin Gerekliliği”, Milli Eğitim Dergisi, 208, (2016), s. 91-106.
• Kuran, Aptullah, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Görüşü ve Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiriler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 92-96.
• Menteş, Ahmet, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Görüşü ve Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiriler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara- 1982, s. 482- 485.
• Muscogiuri, Marco, “Kültür ve İnsanlar için Kamusal Mekanlar Tasarlamak, ”, 3. Halk Kütüphaneciliği Sempozyumu: Kütüphanelerde Mekan Tasarımı (08-10 Mayıs 2013), ed. H. S. Keseroğlu ve S. Arslantekin, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2013, s. 33-41.
• Ortaç, Selahattin, “Kültür Hizmetlerinin Organizasyonu”, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiri Özetleri ve Metinleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 262-272.
• Sernikli, Altınay, “Milli Kütüphanenin Ulusal Bilgi Ağı Kurulması ve Bilgi Akımının Sağlamasında Yeri”, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiri Özetleri ve Metinleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 219- 224.
• Soysal, Özer, “Ulusal Bilinçlenme Olgusunda Geçmiş ve Gelecekteki Konumu ile Türk Ulusal Kütüphanesi”, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Kurum Temsilcisi Bildirileri, Kişisel Bildiri Özetleri ve Metinleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 225-234.
• Turan, Şerafettin, “Kütüphane – Dokümantasyon – Arşiv Komisyonu Genel Kurul Görüşmeleri”, I. Milli Kültür Şurası (23-27 Ekim 1982) Genel Kurul Görüşmeleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1982, s. 95-105.