İstanbul’daki Türkistan Tekkeleri

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 513 - 516, 12.12.2017

Mustafa Dere

Öz

Literatürde “dergâh” adıyla da yer alan tekkeler, genelde İslâm, özelde ise Türk-İslâm medeniyetinin en temel unsurlarındandır ve ilk zamanlarda müstakil birer kurum olarak faaliyet
gösterirlerken zamanla merkezin kontrolü altına girip devlet otoritesi çerçevesinde devamlılık sağlamışlardır. Tekkeler tarih boyunca ibadetlerin yapılması, dinî törenlerin ve ritüellerin uygulanması, tasavvufî terbiyenin verilmesi, İslâmî ilimlerin öğretilmesi, tekke mensuplarının/ müritlerin âdab ve erkân hususunda yetiştirilmesi, başta şiir ve musikî olmak üzere birtakım güzel sanatların geliştirilmesi gibi manevî, fikrî, ahlâkî, ilmî, siyasî, kültürel, sanatsal ve hatta askerî işlevlere sahip olmuşlardır. İstanbul’da XV. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan Türkistan merkezli tekkeler ise burada zikredilen işlevleri dışında eski Türk coğrafyasından gelen konukların da misafir edildiği yerlerdir ve hatta bu tekkeler zaman zaman “Türkistan’dan gelen ziyaretçilerin idarî-siyasî makamlarla ilişkilerinde aracılık eden fahrî konsolosluklara dönüşmüşlerdir” (s. 11). İstanbul’daki Türkistan Tekkeleri adlı kitapta, bu bağlamda -üst başlıklarda da görüldüğü üzeretemsilî değeri olan beş tekke söz konusu edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

kitap tanıtımı, tanıtım, İstanbul

Kaynakça

• Komisyon, İstanbul’daki Türkistan Tekkeleri, Türbeler Çeşmeler Taşınır Taşınmaz Kültür Varlıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği, İstanbul 2017, 294 s.