Yakup Kadri Karaosmanoğlu, who produced works in various genres such as critique, drama, prosaic poetry,
article, novel, story and memoirs, is a name that left its mark on Turkish literature especially in the Republican
era. Yaban is one of the most striking of his novels due to the controversy it has caused. The novel, which reflects
the views of an intellectual from Istanbul to the peasant, has been the target of many criticisms during and after
its publication especially because of its view of the Anatolian peasant. Due to the criticism of his novel, Yakup
Kadri also felt the need to defend it and wrote a preface to the second edition of the novel, opposing the claims
that the peasants were humiliated and responded to the criticism by giving examples of tirades stating that
Turkish intellectuals were responsible for the ignorance of the peasants. Although it has a right side, the fact that
the discussions about the novel remained on a thematic dimension overshadowed the technical examination
of the novel and consequently led to a distraction from clues or data while interpreting the novel. In this study,
the issues that are the source of the discussions about Yaban novel will be tried to be explained by the concept
of “implied author” which was first proposed by Wayne Booth and later developed by other narrative theorists.
Tenkit, piyes, mensur şiir, makale, roman, hikâye, hatırat vb. türlerde eser veren Yakup Kadri Karaosmanoğlu,
özellikle romanlarıyla Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatına damga vurmuş bir isimdir. Karaosmanoğlu’nun
romanları arasında, neden olduğu tartışmalarla en dikkat çekenlerden biri Yaban’dır. İstanbullu bir aydının
köylüye bakışını yansıtan roman, özellikle Anadolu köylüsüne bakışı bağlamında yayınlandığı dönem ve
sonrasında birçok eleştirinin hedefi olmuştur. Yakup Kadri de gelen eleştiriler üzerine romanını savunma
ihtiyacı hissetmiş ve romanın ikinci baskısına bir önsöz yazarak köylülerin aşağılandığı yönündeki iddialara
karşı çıkmış, romanda köylülerin cahilliğinden Türk aydınlarının sorumlu olduğunu belirten “tirad”ları örnek
göstererek eleştirilere karşılık vermiştir. Yaban romanıyla ilgili tartışmalar daha çok tematik düzeyde kalmış,
haklı bir yanı olmakla birlikte bunlar romanın teknik açıdan incelenmesini gölgelemiş ve dolayısıyla romanla
ilgili yorumlar yapılırken eserdeki ipuçları ya da verilerden uzaklaşılmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada,
Yaban romanındaki tartışmaların kaynağı olan hususlar ilk kez Wayne Booth tarafından ortaya atılan ve daha
sonra diğer anlatı teorisyenleri tarafından geliştirilen “ima edilen yazar” kavramından hareketle izah edilmeye
çalışılacaktır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 16 Haziran 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 7 Sayı: 1 |