Propaganda Literature in the Italo-Turkish War: Recep Vahyi’s Manzum Türkiye-Italya Harbi [The Italo-Turkish War in Verse] (Examination-Text)

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 143 - 173, 09.06.2021

Hasan Ulucutsoy

https://doi.org/10.16985/mtad.949450

Öz

The Italo-Turkish War took place between 1911 and 1912 in Tripoli, a remote province of the Ottoman Empire in North Africa. In the face of the war at a distant geography, the Ottoman society gradually began to lose interest in war. In this atmosphere, war propaganda comes into play. A tool of the Ottoman propaganda used during the Italo-Turkish War was literature. During this period, officer and poet Recep Vahyi published his booklet called Manzum Türkiye-İtalya Harbi [The Italo-Turkish War in Verse]. The work aimed at increasing the interest of the Ottoman home front to the war and instilling confidence in society as a product of propaganda literature. The work purely reflects Ottoman propaganda produced for the Italo-Turkish War. Propagation and counter-propaganda techniques and themes are used in the work.
The adoption of a popular language and style reflects the aim of addressing different layers of Ottoman society. It is observed that the poet prefers a simple and fluent Turkish in order to reach Ottoman general public who speaks Turkish. The ironic style of the poet, his humor tone, swearing and slang discourse added to vulgar expressions are among the factors that make the work remarkable. As a matter of fact, the work, built on a popular rhetoric, appears to be a micro-level representation of the Ottoman war propaganda during the Italo-Turkish War period.

Anahtar Kelimeler

Italo-Turkish War, Ottoman State, Italy, war propaganda, war literature

Trablusgarp Savaşı’nda Propaganda Edebiyatı: Recep Vahyi’nin Manzum Türkiye-İtalya Harbi (İnceleme-Metin)

Öz

Trablusgarp Savaşı, Osmanlı Devleti’nin Afrika’daki uzak bir vilayeti olan Trablusgarp’ta 1911-1912 yılları arasında yaşanır. Savaşın uzak bir coğrafyada gelişmesi karşısında Osmanlı toplumu savaşa ilgisini yavaş yavaş kaybetmeye başlar. Bu atmosferde savaş propagandası devreye girer. Trablusgarp Savaşı dönemi Osmanlı propagandasının kullandığı araçlardan biri de edebiyattır. Bu dönemde subay olarak görev yapan şair Recep Vahyi’nin Manzum Türkiye-İtalya Harbi adlı şiir kitapçığı Trablusgarp Savaşı sürerken yayınlanır. Osmanlı cephe gerisinin savaşa ilgisini artırmayı ve topluma öz güven aşılamayı amaçlayan eser, bir propaganda edebiyatı ürünüdür. Salt propaganda amacıyla üretilmiş olan eser, Trablusgarp Savaşı döneminde Osmanlılar tarafından yapılmaya çalışılan propaganda çalışmalarının öne çıkan temalarını yansıtmaktadır. Eserde propaganda ve karşı propaganda teknikleri ve izlekleri kullanılmaktadır. Popüler bir dil ve üslubun benimsenmesi ise Osmanlı toplumunun farklı katmanlarına seslenme amacını yansıtmaktadır. Hedef kitlesi Türkçe konuşan sıradan halk olan şairin, buna uygun olarak sade ve akıcı bir Türkçeyi tercih ettiği gözlenmektedir. Şairin ironik üslubu, mizahi tonu ve yer yer amiyane ifadelere eklenen küfür ve argo yüklü söylemi eseri ilgi çekici kılan etkenlerdendir. Nitekim popüler bir retorik üzerine inşa edilen Manzum Türkiye-İtalya Harbi, Trablusgarp Savaşı dönemi Osmanlı savaş propagandasının mikro düzeyde bir temsili
görünümündedir.

Anahtar Kelimeler

Trablusgarp Savaşı, Osmanlı Devleti, İtalya, savaş propagandası, savaş edebiyatı

Kaynakça

• Duman, Halûk Harun, Balkanlara Veda, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, İstanbul 2017.
• Gariper, Cafer, “Savaş Edebiyatı ve Recep Vahyî’nin Kalem Ürünleri”, Türk Harp Edebiyatı Konulu I. Uluslararası Türkiyat Sempozyumu, Berikan Yayınevi, Ankara 2014, s. 409-416.
• Jowett, Garth S. – O’Donnel, Victoria, Propaganda and Persuasion, Fifth Edition, Sage Publications, Washington 2012.
• Köroğlu, Erol, Türk Edebiyatı ve Birinci Dünya Savaşı 1914-1918, İletişim Yayınları, 2. baskı, İstanbul 2010.
• Malesevic, Sinisa, The Sociology of War and Wiolence, Cambridge University Press, Cambridge 2010.
• Mansilla, Paulino Toledo, “Trablusgarp Savaşı’nın İdeolojisi ve Propaganda Esasları (1911): Trablusgarp ve Sirenayka’da Çökmekte Olan Osmanlı Kültürüne Karşı Bir Kurtuluş Çaresi Olarak Görülen İtalyan Medenileştirme Misyonu”, Osmanlı Devleti’nin Dağılma Sürecinde Trablusgarp ve Balkan Savaşları, yay. haz. Mehmet Ersan – Nuri Karakaş, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2013, s. 555-564.
• Recep Vahyi, Manzum Türkiye-İtalya Harbi, [y.y.] 1328 [1912].
• Sırâtımüstakîm Mecmuası, VII, ed. M. Ertuğrul Düzdağ, Bağcılar Belediyesi Kültür Yayınları, 2016.
• Ulucutsoy, Hasan, Cihattan İttihatçı Propagandaya: Osmanlı Savaşlarında Propaganda ve Edebiyat (1828-1912), Libra Kitap, İstanbul 2020. Wright, Quincy, A Study of War, The University of Chicago Press, Chicago 1983.