Turkish-German Cultural Diplomacy and 1957 Cultural Agreement

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 636 - 656, 15.12.2023

Ceyhun Öğreten

https://doi.org/10.16985/mtad.1256522

Öz

Diplomacy encompasses the methods and decisions employed by states to pursue their foreign policy objectives, while public diplomacy focuses on the development of cooperative approaches and cultural relations. Cultural diplomacy, a subset of public diplomacy, encompasses relations related to ideas, history, art, and culture among nations. Bilateral cultural agreements serve to strengthen these cultural ties.
The subject of this study is the Turkish-German cultural agreement, rooted in the resurgence of the idea of European integration after World War I and its formalization with the establishment of the Council of Europe following World War II. The Council of Europe urged its member states to sign cultural agreements, aiming to encourage the preservation of European culture and promote mutual understanding through the exploration of civilizations, history, and languages. Turkey initiated cultural agreements with Greece and Italy in 1951, France in 1952, and Britain in 1956. The cultural agreement with Germany was signed on May 8, 1957, during the visit of the President of Federal Germany,Theodor Heuss to Turkey. Subsequently, both countries undertook numerous cultural diplomacy initiatives.
This study delves into Germany's cultural diplomacy efforts in Turkey within the framework of the Turkish-German Cultural Agreement, drawing upon relevant secondary literature, official publications, and archival documents.

Anahtar Kelimeler

diplomacy, Council of Europe, Goethe Institute, archeology, education

Türk-Alman Kültür Diplomasisi ve 1957 Tarihli Kültür Antlaşması

Öz

Ülkelerin dış politika hedeflerini gerçekleştirme yolunda izlediği yöntem ve kararlar diplomasi olarak tanımlanırken uyguladıkları yöntemlerin karşılıklı iş birliği ve kültürel ilişkiler ekseninde gelişmesi kamu diplomasisini oluşturmaktadır. Kamu diplomasisinin uygulama alanı olan kültürel diplomasi, devletlerin halkları arasında fikir, tarih, sanat ve kültür ilişkilerini kapsamakta karşılıklı kültür anlaşmaları ise kültürel ilişkileri güçlendirmektedir. hukuki zemin pekişmektedir. Bu çalışmada konu edilen Türk-Alman kültür anlaşmasının temeli Birinci Dünya Savaşı’nın ardından oluşan Avrupa bütünleşmesi fikrinin İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle tekrar gündeme gelmesi oluşturmaktadır. Avrupa bütünleşmesi düşüncesinin somut çıktısını oluşturan Avrupa Konseyi, üye devletleri iki taraflı anlaşmalar yoluyla Avrupa kültürünü korumaya, karşılıklı medeniyet, tarih ve dillerini tetkik imkânı vermeye davet etmek düşüncesiyle Konseye üye devletlerin kültür anlaşmaları yapmalarını tavsiye etmiştir. Türkiye, Yunanistan ve İtalya ile 1951’de, Fransa’yla 1952’de, İngiltere’yle 1956’da birer kültür anlaşması imzalamıştır. Almanya ile olan kültür anlaşmasıysa Federal Almanya Cumhurbaşkanı Theodor Heuss’un Türkiye ziyareti esnasında 8 Mayıs 1957’de imzalanmıştır. Bu anlaşma sonrası her iki ülkede kültür diplomasisi bağlamında değerlendirilecek birçok adım atılmıştır. Bu çalışma, Türk-Alman Kültür anlaşması çerçevesinde Almanya’nın Türkiye’deki kültür diplomasisi faaliyetleri üzerinedir. Araştırmada alan yazını, resmi yayınlar ve arşiv belgelerinden faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Diplomasi, Avrupa Konseyi, Goethe Enstitüsü, Arkeoloji, Eğitim

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA).
• Almanya Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında Kültür Anlaşması-Kulturabkommen zwischen der Bundesrepublik Deutschland und der Türkischen Republik, 8 Mayıs 1957.
• Council of Europe Status.
• Council of Europe Committee of Ministers.
• Milletlerarası Andlaşma Karar Sayısı: 86/10887, Sayı: 19259, (22.10.1986).
• Resmî Gazete.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (TBMMZC).
• Akurgal, Ekrem, Anadolu Kültür Tarihi, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, Ankara 2005.
• Alemdar, Ahmet, Kültürel Diplomasi: Almanya ve Türkiye Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara 2018.
• Burçoğlu, Nedret Kuran. “Türk Alman İlişkilerinin Tarihsel Gelişimi”, Avrupa Araştırmaları Dergisi, XI/1-2, (2003), s. 169-209.
• Bülten, yay. haz. Sibel Ayşıl Özkan, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara 2014.
• Cummings, Milton, Cultural Diplomacy and the United States Government: a Survey, Center for Arts and Culture, Washington 2003.
• DAAD Globus Landerbericht Turkie, Kurze Einführung in das Hochschulsystem und die DAAD-Aktivitation 2021. DAAD Globus, Counry Report Short Version Turkey 2022.
• Deutscher Kunstrat, Türkische Kunst, Historische Teppiche und Keramik, Eine Ausstellung des Deutschen Kunstrates, 8. Mai - 23. Juni 1965, Darmstadt.
• Türkische Kunst, Historische Teppiche und Keramik, Eine Ausstellung des Deutschen Kunstrates. 5. September - 10. Oktober 1965, Köln.
• Dağlı, Erkan “Alman Büyükelçilerinin Gözüyle Türk-Alman İlişkileri (1900-1938)”, Atatürk Dergisi, V/1, (2016), s. 93-118.
• Ekin, Nusret, “Sosyo-Ekonomik Boyutlarıyla Türk-F.Alman İlişkileri” İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 45, (2011), s. 290-294.
• Ekşi, Muharrem, “Kültürel Diplomasi ve Yunus Emre Enstitüsü”, Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi, ed. Mehmet Şahin ve B. Senem Çevik, Nobel Yayınları, Ankara 2015, s. 346- 363.
• Eşel, Gökhan, “Federal Alman Dışişleri Arşiv Belgelerine Göre Demokrat Parti Dönemi Türk-Alman İlişkilerinde 1957 Seçim Süreci”, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, V/3, (2020), s. 868-892.
• Keser, Melda, “Philipp Schwartz: Türkiye’ye ve Alman Göçmenlere Katkıları”, Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. II/5, (2020), s. 75-89.
• Kılıç, Sezen, Türkiye’deki Alman Okulları (1852’den 1945’e kadar), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2004.
• Koçak, Cemil, Türk-Alman İlişkileri (1923-1939), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1991.
• Maure, Ingeborg, Kunst und Kultur der Hethiter, Eine Ausstellung d. Dt. Kunstrates 9. April-29. Mai 1961, Berlin, Wallraf-Richartz-Museum, Berlin 1961.
• Nicolson, Harold, Diplomasi, Çev. Mete Ergin, Altın Kitap Yayınevi, İstanbul 1970.
• Nye, Joseph S., Yumuşak Güç, BB101 Yayınları, Ankara 2020.
• Öğreten, Ceyhun, “Türkiye’de İlk Kültür Bakanlığı Denemesi: Talât Sait Halman’ın “Kültür Devrimi” (13 Temmuz 1971 – 13 Aralık 1971)”, 4 th Internatıonal Culture, Art And Lıterature Congress April 1-3, 2022, ANAS, Folklore Institute, Azerbaijan 2022, s. 188-200.